Izturitze eta Otsozelaiako harpeak


2001eko irailaren 30ean
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu
Donamartiriko (St. Martin D'Arberoue) udalerrian kokatuak, Hego Euskal Herrian ezagunegiak ez diren kobazulo hauek Europako hegoaldeko santutegi paleolitikorik garrantzitsuenetakoa osatzen dute. Bisitatzen duzuenean erabat txundituta utziko zaituzten ikaragarrizko mirari hau azken 50.000 urtetan populatua izan da, eta sekulako forma bitxiak erakusten ditu.
Haitzuloak hiru dira: Izturitze (lehenbiziko mailan), Otsozelaia (harantzago), eta Erburua (1975ean aurkitua eta izen bereko ibaiak zeharkatzen duena). Lehenbiziko biak turismorako prestatuak daude, zubi, eskailera eta abarrekin, baina hirugarrena zientzilarientzat erreserbatua dago.
Izturitzekoan, betidanik ezaguna eta populatua, aintzinako gizakiek egindako animalien margoak ikus ditzakegu. Otsozelaiako haitzuloan berriz, pinturak eskuratu eta behatzeko gaitzagoak dira, baina era berean, estalaktita-estalagmitek sortutako itxurak are ikusgarri eta harrigarriagoak agertzen zaizkigu: "Amatxi laminen egoitzan", "Buda-ren tenplua", "Pagoda txinarra", "Aita Noel", "Antzoki apaindura"... izeneko forma harrigarri bezain ederrek aho zabalik utziko zaituztete.
Barruan 14°ko tenperatura mantentzen duen harpeako bisitaldi gidatuak (gidariak frantsesez eta euskaraz gain gaztelera pixka bat ere badaki) 40 minutu inguru irauten du.
Bitartean, kanpoaldeko museo-kafetegian, zeozer hartzen dugun bitartean, kobazulo barruko postalak erosi (barruan ezin da argazkirik egin, beraz hauxe izango da lagunei kontatuko diezuena sinestarazteko froga bakarra) eta mamut baten izterrezurra edo horzdura moduko bitxikeriak ikus ditzakegu.
Harpeak martxoaren 15etik azaroaren 15era bitartean egoten dira zabalik: martxo, apiril, maiatz, urri eta azaroan bisita gidatuak 14:30, 16:00 eta 17:00 orduetan dira. Gainera, igande eta eskola-jaiegunetan 11:00etan ere bai. Ekain eta irailean 11:00, 12:00, 14:00, 15:00, 16:00 eta 17:00etan. Uztaila eta abuztuan, aldiz, ordutegia 10:00etatik 18:00etara da, orduerdiro, 12:00-13:00 arteko atsedena ezik. Sarrera helduentzat 34 libera, umeentzat 16 libera.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Paleolitoa
Venus ez zen jaio Willendorfen

Willendorf (Austria), 1908. Wachau bailarako aztarnategi batean, Josef Szombathy arkeologoak emakumezko baten estatua antropomorfo txiki bat aurkitu zuen, 11 cm ingurukoa, harrian zizelkatua eta okre gorriz tindatua.

Orduz geroztik, Paleolitoko venusik ezagunena da, eta... [+]


2021-07-28 |
Jesus Altuna, Paleontologo
Jesus Altuna paleontologoari elkarrizketa
Jesus Altuna, Paleontologo
Argi Dakusagu Euskal Enda Emen Sortua Dana
Jesus Altuna Berastegiarra dugu. Txori arkaitz eta belar, betidanik izan ditu lagun Gaur, "Aranzadi" elkartean sarturik dago, Paleontologi saillaren buru bezala... [+]



2021-07-28
Landarbasoko arbasoak

Landarbason, duela 28.000 urte, bisonteak ehizatzen ziren. Cromagnonak ziren Gipuzkoako lurralde honetan egokitu zirenak. Ikerlariek diotenez, baldintza oso gogorrei aurre egin behar izan zieten hemengo bizidunek. Babesa Aitzpitarteko kobetan aurkitu zuten. Hainbat... [+]

Izturitze eta Otsozelaiako lezeak: Gazteluko muinoko historiaurreko altxorra
Urteak igaro ahala gero eta gehiago badakigu, aberasten gara eta gure jakintza hori zuzentzen dugu. Ezer ez da geldirik egoten, dena aldatu eta higitu egiten da, mugimendu horrek liluratzen gaituen bitartean. Hori da Gazteluko muinoaren barnean gordetzen den altxorrak eskaintzen... [+]

DUELA 20.000 URTEKO PICASSOAK
Paleolitoko gizakiak egindako artelanak begiratzeak beti sortzen du halako zirrara, harridura eta beldur antzeko zerbait nahasita. Gaurko gizakia txundituta gelditzen da haitzuloak diren leku misteriotsu eta irreal horietan bertan, gure arbasoek errito sakratuak eta zeremonia... [+]

Jesus Altuna: «Iragana hainbeste hondatu gabe ere eraiki dezakegu etorkizuna»
Zientzialari ilezuri, jakintsu eta atseginaren klitxea betetzen du Jesus Altunak. Hamarretik gora daki, baina harrokeriarik gabe ari da. Patxadan eta gozo mintzo da, arrazoiaren indarrez, eta autoritatez. Plazer da berarekin hitz egitea, zentzuz eta senez jarduteko dohaina... [+]

2021-07-16 |
Jesus Altuna: "Lehen Euskal Gizona Aztertzen Espetializatzea Erabaki Nuen Gaztetan''
Jesus Altuna arkeologoari elkarrizketa
Jesus Altuna: "Lehen Euskal Gizona Aztertzen Espetializatzea Erabaki Nuen Gaztetan''
Donostiako San Telmo museoan sartu eta, hirugarren pisuan, hezur, liburu eta artxiboz beterikako laboratorio baten barruan aurkitu dugu... [+]


Liztor habiak, labar artea datatzeko

1891n nekazari batek Gwion estiloko hainbat labar pintura aurkitu zituen Kimberlyn (Australia).


Paleolitoko grabatuak Tarragonan

Font Major kobazuloa (Tarragona, Katalunia) 1853an aurkitu zuten eta urte asko dira bertan arkeologoak lanean ari direla.


Jostorratzak baino lehen

Izturitze duela 21.000-29.000 urte. Gravettiar aroan Izturitzeko kobazuloan bizi ziren gizakiek suharrizko tresna asko utzi zituzten.


Ekain, bilatua eta aurkitua

Deba (Gipuzkoa), 1969ko ekainaren 1a. Zestoako mugan, Izarraitzen magalean, kobazulo baten sarrera aurkitu zuten Rafael Rezabal eta Andoni Albizurik.


88.000 urteko hatz zati baten garrantzia

El Nefud basamortuan (Saudi Arabia) , Al Wusta izeneko aztarnategian, Homo Sapiens espeziearen hatz fosilizatu bat aurkitu dute eta, uranio serieen bidez, Max Planck Giza Historiaren Zientzia Institutuak 88.000 urtetan datatu du.


Historiaurreko artearen parke piriniarra
Pirinio iparraldeko Ariège departamendura hurbilduko gara gure bidai honetan, bertako mendi, laku eta gazteluak ezagutzeaz gain, Niaux, Lombrives, Labouiche eta Le Mas d'Azul gisako kobazulo sonatuen berri izan eta ezkutatzen dituzten labar-pintura bikainen aurkitzera. [+]

Isturitz eta Otsozelaia historiaurreko haitzuloak
Hazparnetik hamar kilometrotara, Lapurditik hurbil, baina Nafarroa Behereko Isturitz eta Donamartiri herrisken arteko lurretan, Gaztelu deitu mendiskaren hegietan agertzen dira Isturitz eta Otsozelaiako haitzuloak. Mendiska alderik-alde zeharkatzen duten bi haitzulo ezberdin... [+]

Historiaurreko grabatu "paregabeak" aurkitu dituzte Lekeitioko Armintza koban

Bizkaiko Aldundiaren esanetan duela 14.000 urteko grabatu multzoak "kalitate tekniko argia" du eta berezia da irudiak "oso argi" ikusten direlako.


Eguneraketa berriak daude