HIRITARRAREN ZEMENTU ARTEKO BIRIKA
Euskal Herria mendi eta belardiz josita dago. Baina hirietako kutsadurak eragiten duen burukomina saihesteko, beharrezkoa da berdegune bat gertu izatea. Berdegune batek funtzio biologiko ugari betetzen ditu: oxigenoa sortzen du, tenperatura jaitsi, landareek hautsa atxikitzen dute, eta gainera, itzala egiten dute. Ondorioz, gizakiaren ongizatearen zati dira berdeguneak: ez da berdina berdegune batetik ibiltzea edo solairu gogorreko guneetan egotea. Berdeguneek lasaitasuna dakarte batetik. Eta bestetik, gizakia lasaiago eta zoriontsuago bizi bada, errazago sortzen ditu harremanak berdeguneetan.
paisajista baten hiru helburuak jorratzeko aukera ematen duen hiriko naturgunea da
Gazteak gutxi ibiltzen dira hiri barruko parkeetan
bakarrik egoteko
Berdeguneetan bereizi daitezke batetik, hiri barruko lorategi txikiak eta bestetik, kanpoan daudenak eta hirien hazkundea mugatzeko erabiliak. Azken hauetan nekazaritza mantentzen da eta ez dira beti publikoak. Parke historikoak ere badaude, mendeetako oroitzapenak dituztenak eta baita zuhaitz lerrokadura soilak ere.
pena bat
Estilo hispano arabea esku pribatuetan gelditu da eta ez da lortu sozialitzatzea, parkea bihurtzea
orteraegiak
aspergarria
Parke bat edozein lekutan egin liteke, bertan 40 zentimetroko lur sakonera egonez gero. Baina egun, hiri barnetan berdegune berriak egitea zaila da. Euskal Herriko hiriak oso dentsoak baitira, eta berdeguneak egiteko lekua urria. Horregatik berdegune gehienak kanpoaldean daude. Auzune berriak egiten diren neurrian, hirigintza planarekin batera, berdeguneak proiektatzen direlako.
hauen mantenua da
non ibili daitezkeen eta non ez
Txakurra izateagatik zergak ordaintzen badira, hirian txakurrentzat eremu bereziak jarri beharko lirateke
Arazoak ez dira neurri berdinean gertatzen Euskal Herriko hiriburuetan. Klimak eta hiriaren azalerak zerikusia du horretan. Gasteiz eta Iruñea zabalagoak dira, bertako parkeak handiagoak. Donostiak eta Bilbok berriz berdegune txikiagoak dituzte, espazio arazoa da nagusi. Horregatik, berdegunea egiteko lurrak duen prezioa ere ezberdina da –2.000 pezeta ingurukoa metro karratuko–. Baina Donostian garestiagoa da eta Gasteizen, merkeagoa. Gainera klimak landaretza mota eta ureztatzea baldintzatzen ditu. Iparraldean, Maule eta Donibanen Garazin ez zaie berdeguneei arreta handirik jartzen, baina Baionak loreak bereziki zaintzen ditu.
Gasteizek espazio arazorik ez du. Eta dagoenak asetzen du jendearen berdeguneen beharra
Loreekin gune estrategikoei kolorea ematen zaie, arrazoizko kostu batean
hiria txikiagoa bada, aldapa ugarirekin eta kale estuekin, horrek dena baldintzatzen du
harrobien garbiketa
udalak jasotzen dituen berdeguneak erabilpenik ez duten lurrak dira
udalak mantentzen duen berdegune kopurua baizik
egiten dena gustu handikoa da, bertan ikusten dena ez baita batere klasikoa
solairu gogorra da nagusi eta berdeak hori leuntzen du
urritasuna
Bilbo hiri egina da
Bilboren mendien kasua, beste lau hiriburuetan ere gertatzen da, baina ezaugarri ezberdinekin. Guztiek berdeguneekiko arreta berezia agertzen dute. Segurolaren ustez, ari dira konturatzen politikariak, berdeguneei ere «
etekin politikoa
Errepideak ere egun ekologiagatik saltzen dira
Joan den astean Trumpek ohartarazi zion Putini hamar eguneko epean Ukrainarekin su-eten akordio bat sinatu ezean, zigor ekonomikoak ezarriko dizkiola. Zelenskik sare sozialetan adierazi du ezinbestekoa dela Errusiako presidentearekin bildu aurretik lehenbizi su-etena... [+]
Manteroekin Bat plataformak eta Mbolo Moye Doole elkarteak elkarretaratzea egin zuten astelehenean Bilbon, azken asteetan poliziak manteroen aurka eginiko eraso "arrazistak" salatzeko. Izan ere, Boubacar Diouf kale saltzailearen arabera, poliziaren jazarpena... [+]
338 hektarea erre ditu astearteko suteak. Nekazarien sindikatuak haserre agertu dira Nafarroako Gobernuak suteak saihesteko ezarritako murrizketekin. Asteazkenean beste sute bat piztu da Artaxoa eta Añorbe artean, baina hura ere kontrolpean dute suhiltzaileek.
Ohartarazi du ChatGPT lanketa emozional “sakonak” egiteko erabiltzea “arriskutsua” izan daitekeela ez duelako erabiltzailearen testuingurua ezagutzen eta “gehiago biktimizatu” dezakeelako.
Urtebetetzeek eta urte aldaketek pilaketa bidezko eragina dute: alegia, banaka, gertatzen direnean, nik ez dut ezer sumatzen. Urtebetetzeetan, ondo xamar egin badut segundo batzuez olgatzen naiz (nire baitarako), nire garunaren zati batek ezin dio utzi zoriontzen dutenean... [+]
Apirilean argitaratu zuen Amorante frantsesa (Susa) Miren Agur Meabek (Lekeitio, 1962). Thriller ukitua du poemen bidez idatzitako nobela deigarriak eta, istorioa fikziozkoa den arren, badu idazlearen aurreko lanak markatu dituen kutsu autobiografikoaren arrastorik. Hortaz,... [+]
Zer: Orquesta de la Comunitat Valenciana.
Zuzendaria: Mark Elder. Donostiako Orfeoia.
Zuzendaria: José Antonio Sáinz Alfaro.
Bakarlariak: Federica Lombardi (sopranoa), Paula Murrihy (mezzoa), Xabier Anduaga (tenorea), Will... [+]
Abuztuaren 29ko gaueko egitaraua bertan behera utzi dute, iazko jaietan gau horretan izan baitziren indarkeria kasuak: sumisio kimiko bidezko sexu erasoak eta borrokak "nabarmen" areagotu zirela azaldu du Amets Jauregizar herriko alkateak. Abuztuaren 28tik 31ra bitarte... [+]
Erabilera bakarreko plastikoen ekoizpenari eta erabilerari jarri nahi dizkiete mugak bereziki. Plastikoaren ekoizpena bikoiztu dute mende hasieratik, eta igoera horren arrazoia erabilera bakarreko plastikoak dira nagusiki.
Von der Leyenek eta Trumpek akordioa lortu eta astebetera egin du mehatxua AEBetako presidenteak, Europako herrialdeek hitzartutakoa beteko ez dutela kezkatuta. Europako produktuei %15eko muga zergak ipintzeaz gain, Europako Batasunak AEBetan 600.000 milioi euro gehiago... [+]
Suhiltzaileek kontrolpean dute Ibarbeibar ibarreko sutea, Eneritz, Muruzabal, Añorbe eta Obanos herrietan egondakoak hain zuzen ere. Nafarroako Gobernuak behin-behineko debekua ezarri dio nekazaritzan sua erabiltzen duen edo sor dezakeen makineriari.
The Lancet aldizkariak argitaratutako ikerketa batek eman du datua eta ohartarazi du plastikoaren ekoizpenak osasunean eragina duela bere ekoizpen prozesu osoan eta gazte zein helduei eragiten diela. Gehitu du 1950tik 200 aldiz biderkatu dela plastikoen ekoizpena.
Brasilgo Auzitegi Gorenak eman du sententziaren berri, Bolsonaro oraindik Luiz Inazio da Silva Lula Brasilgo egungo presidentea pozoitu eta Alexandre de Moraes epailea hil nahi izateagatik epaitzen ari diren bitartean. Sare sozialik erabili ezin zuenean,... [+]
Bilboko Konpartsen Federazioak 2025eko Aste Nagusirako prestatu duen egitaraua aurkeztu du Arriaga Plazan. Federazioak, konpartsek eta Jai Batzorde Mistoak 600 jarduera baino gehiago prestatu dituzte, "gustu guztientzako ekintzez betetako Aste Nagusiaz gozatzeko".
Hiroshima eta Nagasakiko masakre nuklearren 80. urtemuga heldu zaigu, eta inoiz baino eskasagoak dira itxaropentsu izateko inputak. Hala ere, No More Hibakusha! aldarrikatzen jarraitu beharko dugu... ordukoei ez ezik geure buruari zor diogulako.