Larrun magalera, 2.000 lagun inguru bizi dira Saran. Orain gutxi arte ia euskaldunak ziren guztiak. Azken hamarkadotan, familiaren bidezko transmisioa galdurik, behera etorri da hiztunen portzentaia. Sarako ikastola 1978an sortu zen Olhain elkartearen sostenguari esker. Elkarte honek bere izena jarri zion Ikastolari. Ordea, herriko haurrek Olhain-en ikasi ondoren, Ikastola 1998an itxi zen. Haur kopuru eskasa izan zen arrazoia. Hurrengo lau urtetan, seme-alabak Ikastolan hezi nahi zituzten gurasoek Senpere, Azkain edota Donibane-Lohizuneko ikastoletara eraman behar izan zituzten. Olhain elkarteak familiak sostengatzen segitu zuen, baita sostengu ekitaldiak antolatu ere aipaturiko Ikastolak laguntze aldera.

1991an, Ikastola ireki beharra adierazi zuen guraso talde batek, eta 1992an, sei haurrekin zabaldu zen berriz ere Ama-Ikastola Saran. Harrez gero, haur kopurua emendatu da, eta ikasturte honetan 15 haur eskolatzen ditu. 1994az geroztik, Seaskak Hezkuntz Nazionalarekin sinatu zuen akordioaren arabera kudeatzen da ordea. Olhain ikastolako kideek Hezkuntz Nazionalaren sarean aritzeak dituen abantailak gutxiesten ez badituzte ere, azken bost urteetan Ikastola txikien funtzionamenduan akordio honek dituen eragin ezkorrak agerikoak direla diote. Sarako Ikastola da akordioaren desabantailak jasaten dituenetako bat. Seaskak urte honen bukaeran bernegoziatuko du Frantses Hezkuntz Nazionalarekin duen akordioa. Beren iritziz, oraingo akordioak gastu gehiago dakar berez: kontratu zehatzak, zerbitzurako langileak eta zerga handiagoak. Ikasle kopurua handiago den Ikastoletan, gastu horiek denak aiseago berdindu daitezke, Ikastola txikietan nekez beren hitzetan.

Akordioa sinatu zenean, akordioak ekartzen zituen ondorioen arriskuaren jabe egin ziren Saran, eta Olhain Ikastola akordioaren aurka posizionatu zen. Nahiz kontziente diren, oro har Seaskari ekarri dizkion abantailez. Akordioaren baldintzapean bost urte aritu izan dira, eta geroan, Seaskarentzat, baita orobat federakuntza honetako Ikastola tipientzat akordio berriak ahal berriak ekarriko dituela desiratzen dute Sarako ikastolako kideek. Hori geroak errango du alta. Anartean, gastuak eta zorrak pilatuz joan dira, eta horiek estaltzeko sosa bildu beharra daukate ezinbestez. Olhain elkarteak ez du amore ematen, eta herriko Gaztetxearekin batera, berebiziko kontzertua prestatu du apiril honen 30ean. Ostiral gau ederraren mentura espero dute Olhain-ekoek behar duten sosa bildu ahal izateko.

Los Especialistas taldea Zaragozakoa da. Euskadi Gaztea irratian entzuna baina Euskal Herrian jo izan duena. Olhain-koek kontatu digutenez, oso ondo portatu dira berekin. Ikastolaren arazoa azaldurik, kobratzen duten sosaren erdiz aritzeko prest daude. «El panadero» kantu arrakastatsua jasotzen duen bere azken diskoa aurkeztuko dute Saran. Beraiekin batera, Mungiako PiLT taldeak «Denbora» izeneko beren bigarren diskoa aurkeztuko dute. Talde bizkaitar honek kritika onak jaso omen ditu Espainian izaniko kontzertuetan, eta orain Europan barrena arrakasta erdiestea dute xede. Bukatzeko, Etzakit taldea «Zergatik ez» eta «Gurekin» kantuak eskainiko ditu besteak beste. Kontzertua gaueko 10etan hasiko da, eta 50 libera edo 1.250 pezeta balio du sarrerak.
Kontzertu honetaz gain, azken zortzi urteotan Saran ospatzen den usaiako kontzertua entzuteko parada izanen da Herri Urrats bezperako gauan. Negu Gorriak taldeak eskaini zuen kontzertu historikoa gogoan, gau honen arrakasta atxiki nahi dute Olhain eta Gaztetxekoek. Adin guztietako jendeak bildu aldera, txarangak eta muxiko dantzek karrika girotuko dute arratsalde beretik hasita. Amets Arzallus, Estitxu Arozena, Estitxu Fernandez eta Xabier Silveira arituko dira bertsotan jarraian. Jojo eta Ramuntxo, Arrasateko Ekon taldea, eta Aztlan Undergroud indio-amerikar taldeak eskainiko dute kontzertua eta Ekintza taldeak erromeria