ZORTZI EUSKALKITAKO HIZTUNAK BERRIKETAN
- fonetika laborategiak. Medio anitzezko euskarrian aurkeztua, modu erakargarri eta atseginean lekuan-lekuko euskalkiak hots-orijinalez entzuteko aukera paregabea ematen du.
Deustuko Unibertsitateko fonetika laborategian egin da, Gasteizko Gobernuko Hezkuntza Sailaren eta BBKren laguntzaz. Ana Elejabeitia, Alexander Iribar eta Rosa Miren Pagola dira egileak. CD-ROMaren diseinu informatikoa eta programazioa berriz, Fermin Uribeetxeberriaren eskutik joan da.
Hasiera batean adituei zuzenduriko lana egitea pentsatu bazuten ere, bilketa lana egin ahala bigarren ikuspuntu bat hartu zuten gogoan, Rosa Miren Pagolak berak azaltzen duenez: «
Euskalkien hotsei buruzko informazio zehatza ematea izan zen gure lehen erronka, hots, analisi akustikoak medio adituei zuzenduriko lana izatea. Baina modu erosoan aurkezteko aukerak jende arrunta kontuan hartzera eraman gintuen; batik bat, euskara batua ikasten ari direnek, euskarak dituen hainbat ahozkera ezagutu zitzaten
Euskalkien bilketa lanek eta azterketek hiru urte behar izan dute. «
Lehenengo urratsa azterketa akustikoa izan zen eta ostean dibulgazio lana etorri zen osagarri gisa
CD-ROMaren erabiltzaileek oso era ikusgarrian egin ahal izango dute euskalkiz-euskalki ibilaldia. Ordenadorean leihoz-leiho euskalkien hotsak hiru atal ezberdinetan banatzen dira: galdekizunen bidez bildutako hots soilak, bokalak eta kontsonante ezberdinak batetik eta lekukoek irakurritako testu laburrak eta solaskide askea (edo bat-bateko hizkera) bestetik.
CD-ROMaren berrikuntza deigarriena euskalkien hotsak batera entzuteko aukeran datza: «
Errealitate fonologikoa bere osotasunean eta bat-batekotasunean entzun daiteke
Hasteko, solasaldia zernahi gairi buruz izaten zen, giroa laxotzeko. Ostean, solasaldi askeko gaiari hasiera ematen zitzaion. Lekuko guztiei jarritako gaia "Zure gaztaroan nola ziren herriko jaiak" izan zen eta horrela bata bestearen jarraian jardunaldiak grabatzen ziren.
Lekuko denak adinez 51-85 urte artekoak izan ziren eta gizarte eta kultur ertainekoak. «
Maila hau beharrezkoa jo zen, hizkuntza ezaguera bat behar zutelako lekukoek, batetik, eta euskaraz irakurtzen usatiak izan ere bai bestetik
Solasaldi askean, CD-ROMaren erabiltzaileak, oso modu argian euskalki bakoitzaren ezaugarri oro entzuteko aukera izango du. Gainera, solasaldi askeari dagokion pantailan grafikoak testuaren transliterazioa jasotzen du bi zutabetan: ezkerrekoan lekukoaren ahoskerara hertsiki lotutakoa eta eskuinekoan euskalki bakoitzeko aldaki normatibora moldatutakoa.
Bataz beste bost minutu iraun zuen lekuko bakoitzaren solasaldiak egileek aipatu bezala eta CD-ROMean bakoitzetik minutu erdiko zatia erauzi da. «
Ez da lan makala izan batik bat kontuan badugu desagertzeko bidean aurkitzen diren euskalki batzutan ez zela gauza erraza izan lekukoen hautaketa
Gauzak honela, ez dago aitzakiarik "Euskararen hotsak" CD-ROMean ez aritzeko. Bonapartek hasitako lana izan du eta badu jarraipenik. Hari esker sortu ei zen Euskal Herrian euskararekiko atxikimendua, aztertzeko interesa eta azken batean euskararekiko harrotasuna. «
Luis Luciano Bonapartek burua altxatuko balu eta hainbeste mirestu zuen hizkuntzan egiten ari diren azterketak ikusita benetan poztuko litzateke
Informazioaren arloko dozenaka profesional bildu dira ostegun arratsaldean Iruñeko Gazteluko Plazan, Gazan kazetari lanetan ari direnen aurka Israelgo armada egiten ari den sarraskia salatzeko.
Duela gutxi, Netanyahuren gobernuak, AEBen baimenarekin, legez kanpoko jarduerarekin jarraitzea erabaki du Gazan, eta zerrenda osoaren kontrola hartzea. Historia pixka bat egingo dut ez zaidalako zuzena iruditzen komunikabide edo kazetari batzuek Gazan gertatzen ari dena 2023ko... [+]
Artikulu bati zer nolako izenburua jarri ez da aise hautatzen, ezta? Hasiera batean, “euskaldun gezurti, tranpatiak” bezalako izenburua idazteko asmoa nuen, baina inor mintzeko gogorik ez dudanez, goikoari eutsi diot, ene gogoetaren muina hobeto ulertaraziko... [+]
Bilboko Udalak ostegunean adierazi du Abandoibarrako kontzertua bertan behera geratu eta gero, Plaza Biribileko agertokia eskaini ziela hiru artistei, baina ezezkoa eman zutela. Abeslariek bertsio hori ukatu eta zehaztu dute: bakarrik Kai Nakari eskaini zioten.
Nafarroako Osasun Departamentuak iragarri du ospitaleko solairu gehienak klimatizatuko dituztela 2026 amaierarako. ARGIAk elkarrizketaturiko bi erizain laguntzaileek nabarmendu dute premiazkoa dela banako gelak, komun irisgarriak eta aire girotua izatea.
Araba eta Nafarroa zeharkatu behar zituzten goi-tentsioko bi linea elektrikoren proiektuak ez dira gauzatuko. Espainiako Trantsizio Ekologikorako Ministerioak Aragoiko Tueste herrian Forestaliak egin behar zituen lau poligono eolikoen proiektuak artxibatu ditu.
Baionako ospitalean unitate berritzaile bat ideki da: kardio-ginekologia unitatea, menopausian diren emazteei zuzendua. Gai hau, askotan tabu edo bazterrean utzia, osasun arazoak eragin ditzake bizitzako etapa horretan.
UEUk eta BadaLabek ikertzaile gazteei zuzendutako diziplinarteko ikerketa-proiektuen II. deialdia egin dute. Honen helburuak dira ikertzaile euskaldun gazteen arteko harremanak sendotzea eta ezagutza-arlo ezberdinetako ikertzaileak elkarlanean aritzea. Irailaren 22ra arte... [+]
Zuzeneko musika gustatuz gero, ziur azken hamarkadan Eider Iturriagak egindako argazkiren bat ikusi duzula. Bere bi grinak uztartu ditu bermeotarrak: musika eta argazkilaritza. Eszenatoki batean hain azkar pasatzen den une hori harrapatzeko abilezia du, ikuslearen begietan... [+]
Argentinako hainbat hedabidek Desgaitasun Agentzia Nazionalaren buru den Diego Spagnuoloren audioak zabaldu dituzte. Argentinako Gobernuan eroskeria dagoela aitortu eta azaldu du horietan Spagnuolok, eta ustelkeria kasu horren buruetako bat Argentinako presidente Javier Mileiren... [+]
Europako energia-enpresarik handiena da jada, eta bi handienetako bat munduan.
Irailaren 10a izanen dute protestarako lehen hitzordua. 2018 urteko Jaka Horien mugimenduaren segipen gisa ikusten dute anitzek deia, nahiz eta alderdi politikoak eta sindikatuak dinamikari lotu izanak ezberdintzen dituen biak. François Bayrouren austeritate politikaren... [+]
2025ean hazkunde ekonomiko txikia (%0,6) ez da gai izango langabezia-tasak %8ko muga gainditzea saihesteko; Zor Publikoak bi bilioi euro (BPGren %115) gainditzen ditu EK-k ezarritako %60aren oso gainetik, eta Gastu Publikoak estratosferan jarraitzen du.
Horri gehitu behar... [+]
Europako azken urteetako joerari jarraiki, derrigorrezko zerbitzu militarraren harrabotsa Alemaniara heldu da: SDP Alemaniako Alderdi Sozialdemokrata buru duen Defentsa Ministerioak borondatezko soldadutza ezarriko lukeen lege proiektua onartu du, "beharrezkoa" denean... [+]
Flamenco On Fire jaialdian ospatu dute ijito komunitatearen, flamenkoaren eta pilotaren arteko harremana. Iruñeko Alde Zaharreko Mañueta pilotalekuan antolatu dute jaialdia, eta bertan omenaldia egin diete lau pilotari ijitori.