ZIRIKOLATZ, HISTORIAURREKO AZTARNEN OIHAN TTIPIA SENPERE INGURUAN


1999ko urtarrilaren 10ean
Ibarrondik hartuko dugu Senpereko auzo hau eta Ahetze lotzen dituen errepidea. Gaur egun mundrunak, Uhabia eta Urdazubi ibaien arteko muino lerrotik iragaiten zen bide zaharra ordezkatu du, Ainhoa eta Ezpeletako mendietatik itsasoraino heldu den bide erraza.
Bidearen garrantzia historiaurreko hondakinek frogatzen dute. Bidartetik Berara jarrai daitekeen Ipar-Hego loturari buruz mintzo gara, Ibarronen Urdazubi ibaia gainditzen duena zubi zahar batetik.
Bidetik, Sarako haraneko megalitotegi garrantzitsua ere zeharkatuko du. Honek guztiak baieztatzen du bide honen antzinatasuna. Bidearen goren puntutik, 108 metrotan, eta elektra-dorre bat pasa ondoren, Zirikolatz menperatzen den lekutik, basora jaisten den pista hartuko dugu. Berehala jaitsiko gara Zirikolatzeko errekara, beste elektra-kable batzuen azpitik iragan ondoren. Ibilaldia egiten dugun garaiaren arabera, zaila izanen zaigu erreka pasatzea, biziki emaritsu etortzen baita, batez ere neguan. Baina udaberrian egiten badugu, ez dugu arazorik izanen erreka zeharkatzeko eta goiti igotzeko pistatik. Ibilalditxoaren zati honetatik Larrungo islaz gozatuko dugu urrunean, Azkaine aldera agertuko zaigularik.
Senpere eta Arbona lotzen dituen errepideraino iritsi baino lehen iparraldera sortzen den pista segituko dugu, landa batera atera arte. Hau zeharkatuz, berriro errekara jausten den pista atzemanen dugu, baserri batera doana.
Errekaren ondotik doan bidezidorra jarraituz, Zirikolatzen sartuko gara, bere sakonean murgilduz. Errekaren ibilbide bihurgunetsutik eta elektra-kable batzuen azpitik igaroz, hastapenean erreka zeharkatu dugun lekura helduko gara.
Aise itzuliko gara abiapuntura. Leku honetan, hain zuzen, lehen aipatu historiaurreko aztarnen adibide bi zeuden. Hauetarik bat, egun erabat ezabaturik dena, harri-metatzez osaturiko zirkulu bat zen; bere erdigunean harri bakar bat besterik ez zuena, nehongo errautsik gabe.
Azken datuok, pentsarazten digute oroitarri hau zenotafio edo hilobi hutsa dela, desagertu den pertsonaren oroimenez eraikia, gorpua agertzen ez zelako. Aztarnok eraiki zituen jendea idazketarik gabeko herri batekoa zen, ulertzeko zailak diren lekukotasun materialak utzi dizkiguna

Azkenak
2025-06-04 | Uriola.eus
Manteroekin eta Ainararekin elkartasuna adierazi dute Bilboko Epaitegiaren aurrean

Ainararen aurkako epaiketa dela eta, Bilboko Epaitegiarekin aurrean elkartu dira Manteroekin bat! plataforma eta bertaratutakoak poliziaren gehiegikerien eta egiturazko arrazakeriaren aurrean, elkartasunez antolatuko direla aldarrikatzeko.


2025-06-04
“Traumak eta deserrotuta egoteak saharar guztion bizitzak zeharkatzen ditu”

Munduko gatazka ugariak kontatzera ohituta, oraingoan bere gatazka propioari jarri dizkio berbak Ebbaba Hameidak (Tindufeko errefuxiatu guneak, 1992) bere lehen eleberrian: Flores de papel (Paperezko loreak) (Peninsula, 2025). Hiru belaunalditako emakume banaren istorioak... [+]


Iruñeko Alde Zaharreko etxegabetzea geldiaraztea lortu dute

San Lorenzo kalean 57 urteko emakume bat –Ana Belen– etxegabetzeko agindua zegoen asteazken goizerako. Hori eragozteko, etxearen atarian 07:30etik aurrera bilkura deituta zuen Iruñerriko Etxebizitza Sindikatu Sozialistak. Azkenean ez da etxegabetzea gauzatu.


Hana Zjakic. Inguruari adi
“Ez nintzateke ase sentituko, lau urteren ostean, hemengo kulturaz eta hizkuntzaz ezertxo ere ez baneki”

Iaz ezagutu nuen Hana Zjakic, Bollotomaseko bertso-saioaren aurretik mahai-buelta berean suertatuta. Ingelesez egin behar niola aipatu zidaten. Eta ni, orduan, kezkatu egin nintzen, ea saioan bertan inor arituko ote zitzaion xuxurlari. Lasai egoteko esan zidan berak, lehenago... [+]


Albert Le Layek ez zuen trukean ezer eskatu

Canfranc (Huesca, Espainia), 1940ko ekaina. Charles De Gaulle jenerala buru zuen Londresko Frantzia Askearen gobernuak erabaki baten berri eman zion Albert Le Lay Canfranceko nazioarteko tren geltokiko Frantziako aduanako arduradunari: bere postuan geratu behar zuen. Ez zirudien... [+]


Talentu bila

Talentua garai honetan zaindu, babestu eta erakarri beharreko altxorra ei da. Horregatik, Kutxabankeko lehendakari Anton Arriolak hezkuntzan ingelesari garrantzi handiagoa eman behar zaiola adierazi du, eta euskara horretarako oztopo izan daitekeela Poloniatik etor litezkeen... [+]


2025-06-04 | ARGIA
Osasun arreta euskaraz bermatzeko zortzi eskaera egin dituzte EHEk eta Aintzatek

Osasungintzako 501 langilek bat egin dute zortzi eskaera zehatz dituen manifestuarekin. Helburua, osasun arreta euskaraz eskaini, eman eta bermatzea, “edonon eta edonoiz, maila guztietan eta ahoz zein idatzizko harremanetan”.


2025-06-04 | Itxaro Borda
Begi zabal itxiak

“Hauxe titulu bitxia” erranen du aspaldian leitzen nauen ARGIAko irakurleak. Jakingo du halaber Stanley Kubrick zinegilearen azken filmaren zale amorratua naizela. Horrek hura esplika dezake. Funtsean, begiak zabal itxita begiratzen diogu munduari, bereziki Gazako... [+]


2025-06-04 | Gorka Menendez
Armatzea eta autodefentsa

Badirudi Europar Batasuna eskalada beliko betean sartu dela. Munduaren ordena geopolitikoa kolokan dabil eta Europak bertan zuen pribilegiozko lekua galtzeko arriskua ikusi du. Autonomia estrategikoaren lemapean, beste neurri askoren artean, industria armamentistikoa... [+]


2025-06-04 | Cira Crespo
Greba orokorra

Euskal Herriko mugimendu abertzaleen hasieran, langile borrokak kanpotik inposaturiko zerbait balira bezala ikusi ohi ziren. Euzkadi egunkariko orrialdeetan maiz irakur zitezkeen sozialisten kontrako diatribak. Harritzekoak ere ez ziren erasook, egia esan, egunkari sozialistetan... [+]


Teknologia
KoipetsuAA

Aspaldi egin nuen lantegi batean, kapitalismoaren izaera alderatu zuten itsasoan koipe jario batekin, zabaltzen doan orbana, bidean hondakina eta miseria sortzen duena eta garbitzeko zaila dena.

Egun, AAren koipea nonahi dugu,beharbada ezagunenak honakoak direlarik:... [+]


2025-06-04 | Axier Lopez
Elon Musken adimen artifiziala Telegramen sartuko dute

Elon Musken xAI enpresak garatutako Grok adimen artifizialeko txatbota Telegramen txertatuko dute. 1.000 milioi erabiltzailetan sartuko da eta horren truke 264 milioi dolar jasoko du Pável Dúrovek zuzendutako enpresak. Orain arte, Grok X sarean edo Musken bestelako... [+]


Eguneraketa berriak daude