«Herri lana zigortzeko mendekua dira atxiloketok»


2021eko uztailaren 19an
Jaime Iribarreneri elkarrizketa politika eta gazteei buruz
«Herri lana zigortzeko mendekua dira atxiloketok»
JAIME IRIBARREN
Nafarroako Gazte Kontseiluko lehendakaria, beste bost herrikiderekin batera atxilotua izan ondoren tratu txarrak jaso izana salatzeagatik, komunikabideetan behin eta berriz aipatua izan da. Joan den igandean atxilotu zuten berriro, eta espetxeratu jarraian. Egun batzuk lehenago aritu ginen berarekin, gazteen munduaz eta etorkizunaz.
ARGIA. Etorkizunak gazteen esku egoten jarraitzen al du?
JAIME IRIBARREN. Etorkizuna beti dago gazteen esku, etorkizuneko helduak baikara; baina etorkizuna lausotuz doa politika helduek egiten duten heinean. Ez baitira inoiz gazteon etorkizuna bultzatzen saiatzen. Babesik gabe gaude egungo erakundeetan. Gizarte arazoek bereziki eragiten digute, hala-nola etxebizitza, langabezia eta beste hainbat arazok gugan dute sehaska berezia.
A. Konponbideak erakundeen aldetikoa izan behar al du?
J.I. Guztiok parte hartu behar dugu. Politikariek, gobernuek, udal erakundeek, gazte politika berriak eratzera jarri behar dute euren burua. Adibide bat jartzearren, Euskal Herria osoan ez dago horrelako ezer.
Beste alde batetik, gazteok eraketa baten beharra dugu. Eztabaidatu behar dugu, foro zabaletan, gure arazo larrienak zeintzuk diren erabakitzeko. Gazte erakunde politikoek tesi horiek ezagutzeko aukera izan beharko lukete. Gazteok ere konpromezu hori onartu behar dugu. Urtarrilaren 27an izan zen greba orokorrean, esate baterako, Madrileko politika ekonomikoari erantzun zioten langileek, baina guk ere hor zer esan handia genuen, langabetuen gehiengoa gaztea baita. Lan lege berriekin ikusi da zein gogorki eraso egiten diguten. Uste dut hori dela gure etorkizunaren adibidea. Ez digute ezer deusen truke emango, eta gure etorkizunagatik sufrimendu eta borroka asko izango ditugu.
A. Horretarako prestaketak garrantzi handia du. Hezkuntzak pisu gero eta handiagoa du. Egungo gazteek jasotzen duten hezkuntza sistema, baina, egokia al da etorkizun gogor horretarako?
J.I. Garai batean baino gazte unibertsitari gehiago dago. Baina dena ideologizatzeak desilusioa ekarri du. Unibertsitatean sortu izan diren hainbat ideologiaren porrotak eragin zuzena izan du.
Hezkuntza sistemaren akatsik handiena sistema hori eratzen dutenengan datza. Eraketa horren helburua etorkizunerako profesionalak lortzea dela diote, baina etorkizun hori ez da existitzen.
Egungo hezkuntzak gainera makinak nahi ditu, ekoizpenerako egokiak, ez pentsatu eta ikasteko gaitasuna duten gazteak. Tristea da, adibidez, euren kideak diren hainbat ikasle intsumiso espetxean egonagatik mugitzen ez diren ikasleek tasengatik izugarrizko mobilizazioak sortzea. Eta ez dut esaten eskubiderik ez zutenik.
A. Nola definituko zenuke egun instituzio politikoek duten gazteekiko jarrera?
J.I. Botere publikoaren egungo arduradunak eta instituzioetatik ezin dugu gure arazoen konponbiderik itxaron. Krisi ekonomiko latza dugu, eta historikoki ere botereak inoiz ez dio arreta handiegirik eskaini gazteriari.
Bestetik, egungo eskuindar politika dago. Denok dakigu politika eskuindarrak ez duela elkartasun balorea garantzitsuen moduan. Berez eta ekonomikoki lehendik babestuak daudenak babesten ditu, okerrago daudenak kolpatuz etengabe. Gazteok babesik gabeko multzo handia gara. Erasoak garbiak dira. Politika zentralistaren ondorio dira. Horrela, Nafarroan eta Euskal Herria osoan baditugu beste gehigarri batzuk. Adibidez, ez gaituzte onartzen herri konkretu bateko partaide bezala, ekologikoki erasotzen gaituzte... Etorkizuna erasotzen digute.
Noski, badira oso ongi bizi diren gazteak _enpresarien seme-alabak, familia onekoak_, baina gazte gehienak langile xumeen haurrak gara.
A. Baina haur horiek ere gero eta eskuindarragoak direla dirudi... Langile xumeen oinordekoak izan arren.
J.I. Gazteak gero eta ezkerrerago daudela uste dut. Gazteak, gazte izateagatik soilik, eta ikusi duena ikusita, ez dut uste egungo boterearen ekimenetan parte har dezakeenik.
Hala ere, egungo agintariak diren 68ko historikoak etengabe ari dira esaten beren garaian gazteak askoz ere iraultzaileagoak zirela, baina hori ez da guztiz egia. Alegia, egia da mugimendu bat bazela, baina gutxiengo batena zela ere bai.
Egungo gazteek eskuin aldera jotzen dutela... Gutxiengo direlakoan nago. Gainera, zer da eskuina eta zer ezkerra egun? Alde batetik esaten da gazte asko eskuindarrak direla, baina esaten da, halaber, gazteek kontzientzia antimilitarista sakona dutela. Kontraesana da, baina uste dut gizarte aldaketa bat nahi dugun gazteak garela.
A. Aurreko hamarkadako gazteek gauza ugari utzi zizkioten oraingoei. Gaztetxeak, irrati libreak, etxe okupatuak, musika mota bat... Kontraesan eta guzti, zer utziko dute egungoek?
J.I. Egoera politikoa ez da berdina. Orduan diktadura ofizialetik irten berriak ziren, trantsizioan sartzeko, eta egun inor gutxik daki zer motako erreformara heltzen ari garen. Egia da erreforma hau gizarteko maila zabaletan ezarria dela, baina onartu behar da aurreko sistema ere oso ongi ezarria zegoela.
Beste aldaketa nabarmen bat zaletasunetan gertatu da. Aisialdia nola betetzen dugun orain eta nola betetzen zen orduan. Droga sintetikoak adibide bat dira. Baina funtsezko pentsaerak ez dira aldatu. Gazteona, oraindik, iruzurrari alergia bortitzena dioen multzoa da. Asteburuak igarotzeko aukerak aldatu dira. Ez dut esaten oraingoa hobea denik, baina ez dut uste aldatu behar denik ere. Gehienez ere, informazioa ziurtatu beharko genuke gazte bakoitzak egiten duenaren ondorioak jakin ditzan.
A. Baina lan horretan gazte guztiek parte hartu behar dutela diozu, eta gazte erakundeak eta baseen arteko harreman lasairik ez da sumatzen. Lan egin nahi duten gazte asko ez dira horrelako erakunde publikoez fio.
J.I. Gazte kontseiluak tresna egokiak izan daitezke, izan behar dute baina, leku guztietan bezala, partaideek erabakitzen dute nora eraman kontseilua. Nafarroan, adibidez, gure esku dugu Kontseiluari izaera instituzional ala baseetakoa ematea. Uste dut gure aukera baseetara jotzea dela. Gazte aurrerakoi, kritiko, erreibindikatibo, ez kontsumista eta solidario baten aldeko apustua egiten dugu.
A. Askotan aipatu izan duzu gazte kontseilu desberdinen batasunaren beharra. Nola dago prozesu hori?
J.I. Administrazioko gazte sailek eraketa arazoak dituzte. Batez ere beren ekimenek ez dituztelako euren helburu diren gazteak kontuan hartzen; ez dakitelako zer lan eskatzen dugun; ez dutelako politika barneratzailerik.
EAEko eta Nafarroako Gazte Kontseiluak elkartuta daude, baina oraingoz asmo hitzarmen bat besterik ez da. Hala ere, gauzak hobera doaz, autonomia sistemak prozesuari batere laguntzen ez dion arren.
A. Berriozarren ere horrelako apusturik gauzatu al da?
J.I. Bai, oso herri dinamikoa da. Udal arazoekin konprometitzen den herria; kultur nortasuna mantentzeak eskatzen duena inoiz ahaztu ez duena.
A. Bertako sei gazteren atxiloketetan horren ordaina ikusi izan da.
J.I. Erne egoteko deialdi bezala uler daiteke. Berriozarren orain arte eman izan den eredu ona jarraitu izanez gero, beste herriei zer gerta dakiekeenaren adibide izan daiteke.
Nire ustez mendekua da, herri lanak lortu duena zigortzeko edo. Hala ere, bide onetik ari garela erakutsi dugula uste dut. Iazko urrian hasi zen presio katearen azken atala izan da atxiloketena. Herriak oso ongi erantzun du, ordea.
Amagoia Iban
35-38

GaiezPolitikaEuskal HerrPresoakAtxiloketakTortura
GaiezGizarteaAdin sektorGazteriaArazoak
PertsonaiazIRIBARREN1
EgileezIBAN1Politika

Azkenak
Dela klima aldaketa, dela Ukrainako gerra, arrakalatu egin da Artikoko bake neurtua

Artikoari begira jarri eta XXI. mendeko erronka eta arazo handienez hitz egiten bukatzen dugu aski fite: geopolitika, edo hobeki erran gerlak eta klima larrialdia. Horretaz kontziente, Artikoko Batzarraren baitan egin ahala eraikitzaile eta bakezale izateko jarrera izan dute... [+]


Etorkizunean ere mendien alde

Orain dela hogei bat urte izandako mehatxuak datoz Gipuzkoako mendietara berriro ere, eta ez nolanahiko neurrian, gainera; tamaina eta kantitate handiagoan baizik. Proiektuok –bakarren bat jadanik eraikia; Zubietako erraustegia, kasu– landa-eremuan edota mendian dute... [+]


Migratzaileei hizkuntza harrera egiteko jardunaldiak egingo dituzte Gasteizen

Urriaren 10 eta 11n Gasteizko Europa Jauregian egingo dira Euskalgintzaren Kontseiluak eta Eusko Jaurlaritzaren Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzak lankidetzan urtero antolatzen dituzten jardunaldiak.


Iruñeko Ezpala tabernari eraso egin zioten Boixos Nois taldeko ultren kontrako akusazioa artxibatu du epaileak

Iturramako taberna herritarrari eraso egin zioten egunean bertan Iruñean ziren arren, salatutakoan parte hartu zutenik ezin dela frogatu dio epaileak. 2022ko azaroan Ezpala taberna txikitu eta bertan ziren bezeroak jipoitu zituzten Bartzelonako ultrek.


2024-09-26 | ARGIA
Realeko entrenatzaileak euskaraz jarraitu zuen, zenbait kazetari frantziar kexatu arren

Realeko futbol taldeko entrenatzaile Imanol Alguacilek, Nizan, Europako Ligako partiduaren aurretik eskainitako prentsaurrekoan euskarazko hedabideei euskaraz erantzuten ari zela, hainbat kazetariren kexa entzun behar izan du. Duela astebete antzeko egoera gertatu zen... [+]


EH Bilduk, EAJk eta PSE-EEk akordioa adostu dute Osakidetzako lan eskaintzen eredua berrikusteko

Osakidetzako lan eskaintza publikoen eredua "berrikustea" eta kontsolidazio prozesuak "bukatzea" galdatzen duen ekimen parlamentarioa adostu dute hiru alderdiek.


2024-09-26 | Eneko Atxa Landa
Donostiako Zinemaldia 6. eguna
Por donde pasa el silencio


Greba arrakastatsua Nafarroako Hezkuntza Publikoan

Nafarroan hezkuntza publikoko milaka irakasle greba egitera daude deituta ostegun honetan eta mobilizazio ugari iragarri dituzte sindikatuek. Ratioen jaitsiera, plantillak egonkortu eta gainzama arintzea eskatzen dute, besteak beste: "Gobernuari dagokio hezkuntza publikoa... [+]


2024-09-26 | Euskal Irratiak
Baionako Ospitaleko ehunka langile mobilizatu dira lan-ordutegien berrantolaketaren kontra

Euskal Kostaldeko ospitaleko zuzendaritzak aurkeztu duen lan denboraren berrantolaketa proiektuaren salatzeko, intersindikalak mobilizaziorako deia egin zuen asteartean. Berrantolaketa proiektu horrek 2002an sortutako hitzarmena hausten duela diote sindikatuek, besteak beste RTT... [+]


2024-09-26 | Gedar
Ertzain bat Desokuparen parte dela argitaratu dute

Otavio da Silva ertzaina irakasle aritzen da Desokupan, eta emakume gisa dago erregistratuta. Bestalde, badirudi udan bere bikotekidea erailtzen saiatu zen ertzaina ez dutela Poliziatik bota.


Gaza iparraldeko zibil guztiak kanporatzea aztertzen ari da Netanyahu, begirada Libanon jarrita dagoela baliatuta

“Zonalde militar itxia” bilakatuko litzateke Gaza iparraldea, eta palestinar zibil guztiak kanporatzea ekarriko luke. Astebetean joaten ez diren guztiak helburu militar gisa hartu eta hil egingo lituzkete, planaren arabera.


Armen salmenta sekretupean mantentzeko akordioa daukate Israel eta Espainiaren artean

José Luis Zapatero Espainiako presidente zela hasi ziren akordioa lantzen 2011n eta 2014an gauzatu zuten Espainiako Mariano Rajoy eta Israelgo Shimon Peres presidenteek. Publico komunikabideak eman du akordio horren berri.


Sail Ofiziala. 6.eguna
Ihes egin heriotzari, aurrerantz

Izaten da, tarteka, dena loturik dagoenaren sentsazioa. Denetarik-edo ikusteko aukera izanen da Zinemaldian, baita Sail Ofizialean ere, marko baten pean betiere. Ikusi ditugu umore ukitudun batzuk, negarra eragiterainoko dramak, suspenseak, dokumental tankerakoak, baita... [+]


Eguneraketa berriak daude