"Gizartea eta naturak ere badute beren sistema inmunologikoa"


1989ko maiatzaren 07an
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
SESBeko Zientzia Akademiako Lehendakari Ordea den Rem Petrovi elkarrizketa.

Rem Petrov, SESBeko Zientzia Akademiako Lehendakari Ordea
"Gizartea eta naturak ere badute beren sistema inmunologikoa"
KORRIKAren azken txanpa amaitu da. Festa giroa da nagusi Donostiako Zaharrean. Jende artean gustora murgilduta zortzikote bitxi bat. Hizkeraz eta jazkeraz diferenteak. SESBetik etorri dira, Euskadi-SESB kultur elkartearen eskutik. "Oso harrera beroa egin digute lagun hauek–Petrov ari da, Sobietar Zientzia Akademiako Lehendakari Ordea–. Bilboko alkatearekin hitz aspertu bat izan dugu eta unibertsitateko errektorearekin ere, oso enkontru interesgarria, zeinean zehaztu bait dugu gure unibertsitatearekin (Georgiakoarekin hain zuzen) plangintza bat. Bilboko alkateak KORRIKAn parte har nezan konbidatu ninduen gainera, eta halexe egin nuen, 1923. kilometroa, hemengo bizitza sozio-kulturalaren begirale izan naiz eta bide batez protagonista ere". Hitz hauen bidez agurtu gaituelarik, zuzen heldu diogu elkar hizketari.
GALDERA: Has gaitezen ekologiari buruzko galdera batez. SESBen ugari dira gizarte ekologikoago baten aldeko mugimenduak. Problemak ere ugari, handiak ote ditugu, bada?
ERANTZUNA: Orain denok gaude kezkatuta arazo ekologikoekin; SESBen, azken urteotan, mugimendu asko eratu dira lakuak, ibaiak, hirien garbitasuna... zaintzeko. Ni inmunologoa naizen aldetik, mugimendu hauek askotan gizakiaz ahazten direla uste dut. Animaliak zaintzen ditugu, hegaztiak, basoak, lakuak... eta gizakiak ahazten ditugu; honi buruzko ideia propiala daukat nik: naturak bere indar zaintzaileak ditu, aldaketei eusteko oreka bat, gizakiak ere badaukana: oreka eta erresistentzia gradu bat, sistema inmunologiko bezala ezagutzen duguna.
Kontzeptu bat sartu nahi nuke guzti honen erdian: gizarteak ere sistema inmunologiko bat dauka zeina kanpo interbentzioen aurka jartzen den, eta ekologia mailako aspektu guztietan sistema hauetaz pentsatu beharra dago hala beharrez, eta honela bai gizakia eta bai natura defendatu ahal izango ditugu. SESBen badago adibide argi bat maila honetan, nola gizarteak eragiten duen Gobernamenduak hartu erabakietan. Adibidez, garrantzi handiko kanale bat egitea pentsatua zegoen, Volga ibaitik Kalmuskaia bitartean (zonalde hau Kaspio itsasoko estepa bezala kontsidera daiteke), eta ur problemak daude, eta proiektu bat egin zen kanale bat eraikitzeko, baina Zientzia Akademiak erakutsi du proiektu hau ez dela errentagarria, ez ekologia, eta ez ekonomia mailetatik aztertuta ere.
Baina beste arazo batzuk sortzen dira jendeak gauza guztiak gera daitezen eskatzen duenean, entrepresa kimiko guztiak itxi, zentrale elektriko guztiak itxi, presa guztiak ezabatu... Nik uste estremistak direla adierazpen horiek, Harri Arora itzul gintezkeela. Nire ustez garrantzitsuena egiten diren lan guztiak ziurtatzea litzateke, oreka aldatuko ez dena ziurtatu, eta hor dago konponbidea.
G: Agi denez Siberiak lasaitasun bat eman dezake alde horretatik. Zein puntutan dago hango esplotazioa?
E: Siberiak bere arazo zehatzak ditu. Adibidez, tundra izeneko zonalde batzuk daude, eta lan bat egiten denean tundran, kamioiak, traktoreak sartzen direnean landaretza eraldatzen dute, eta horrek errenoen elikaduran ere aldaketak sortzen ditu, horregatik, orain, Akademiaren esku dagoen Institutuak traktore berezi batzuk eragin ditu kalterik egiten ez dutenak, arroda zabal batzurekin... Hori arazoetarik bat da. Beste bat, animalien migraketak dakar, ze Siberian petroleo asko ateratzen bait da, eta egundoko gaseoduktoak eraikitzen direnean, tuberiak metro bat baino gehiago dauka, eta animaliek ezin salta dezakete eta ezin ohizko migraketa bideak erabili eta animaliek ezin dira migratu gabe ugaldu, eta arazoa da zulo egiterik ez dagoela jelaketa iraunkorreko lekuak bait dira, eta batzutan ate gisako batzuk irekitzen dira animaliak pasa daitezen baina ez dituzte beti aurkitzen, eta aurkitu gabe hil egiten dira maiz. Beraz baditu Siberiak bere arazo espezifikoak, oso arazo serioak, kontrakoa pentsatzea, Siberiak ekologia arazorik ez duela pentsatzea okerra da.
G: Nonbait, arriskuak badirela garbi dago baina, energia nuklearraren aldeko apostua egina duzue. Ezinbestekoa ote da egungo munduan?
E: Printzipio mailan hitzegiten badugu, aberien posibilitateaz ohartzen ez bagara, esan dezakegu energia nuklearra onena, puruena dela. Baina ez dago horrelako garantiarik, garantiarik ezak baldintzatzen du hain zuzen sektore horri buruzko jarrera ezezkorra. Duela bi aste kasu Japonen gertatu zen horrelako beste istripu bat.
Jendea oso sentsibilizaturik aurkitzen da gai honen aurrean, adibidez, guk, Armenian zentral baten eraiketa gerarazi genuen; lurrikararekin ez zen erori, eta nazioarteko batzorde bat etorri zen hori ikertzeko, halaz eta guztiz zentralarekin segitzea erabaki da, arrazoi psikologikoak medio, eta horregatik jendea uzkur ageri da, eta zentralen eraiketaz ardura duten organismoek beren erabateko segurtasuna garantizatuko duten proiektuak landu beharra dute.
G: Datozen hamarkadetarako jakien eskasiz kexu dira zientifiko batzuk. Mundu mailan, horretaz, zein kalkulu egin daitekeela uste duzu?
E: Nik pertsonalki ez dut antzeko kalkulurik egin–nire iduriko, naturak, eta sistema artifizialek, humanidadea, bost aldiz biderkatuko balitz ere elika lezakete. Aprobetxatzen ez den erreserba asko dago, eta bereziki kontutan hartu beharra dago geneen mailan intziditu daitekeena. Adieraziko dizut: patataren geneetan adibidez, indibaben geneak txertatzeko operazioa egin da, eta gene horiek patataren proteinak izugarri gehiagotu dituzte. Laster, agian bost urteren buruan edo, horrelako pataten bidez proteina faltak sortzen dituen arazoak konponduko ahalko dira. Era beran joka daiteke haragia, esnearekin... Nire ustez lurraren errekurtsoak itzelak dira; ez dakit mendebaldean zertan diren gauzak, baina SESBen behintzat jendeak lan gehiago egin dezake, produktibitatea emenda daiteke –zuenean ere, lan gehiago egin dezakezuela inpresioa daukat, ez al da hala?
G: Zer eritzi duzu HIES-az?
E: Arazo hau, txertoa sortzearena, ez da datozen bost-hamar urtetan konponduko. 1981etik 1986ra gaixo kopurua biderkatzen zen bezala, geroztiko prozesoa mantsoagoa izan da, xuabetu egin da kurba, eta ez da HIESa sendatzen jakin dutelako, diagnostikoa egiten ikasi delako baizik, eta propaganda mailan ere lan asko egin izan da. Bi kutsadura mota besterik ez da: odol bidez eta sexu bidez; odolaren bidea kontrolatu da, sexuarena berriz, norberaren kontrolpean geratzen da. Gizon ordenatua ez da kutsatzen, beraz zain ezazue pareja. Kontsigna ona iruditzen zait.
G: SESBen ikerpen zientifikoak nahiko aurraratuak egonik, badirudi industriarekin akoplatu edo integratzeko garaian problemak izandu direla. Hala da?
E: Mugikortasun gutxiko entrepresak ditugu bai... Horretan geure historiak baldintzatu gaitu. Industria astuna garatu ez bagenu, ez genezakeen Hitler-en aurkako gerrarik irabazi; dena horretara jokatu genuen, abioiak egiten ikasi behar izan genuelako, armak... Eta bestela ez genuen bonba atomikorik sortuko, munduan nolabait oreka bat ziurtatu duena... Baina zer gertatzen da? Zientifiko batek lan bat prestatzen duenean, medizina berri bat, entrepresa handi bat ez da fidatzen, ona ala txarra izan daiteke, ez dago ziurtasun osorik, horregatik behar dugu etapa honetan honelako entrepresa txiki, mugikorrak sortu, eta uste dut honetan perestroikaren prozesuak lagundu egingo digula.
G: Zein sailetan: espazioari buruzko ikerketetan, matematikak, fisika, kimika, mikrobiologia, informatika... dago SESB aurreratuen eta zeinetan atzeratuen?
E: Oso zaila da estatu bat zientzia guztietan aurreraturik egotea, ni inmunologoa naiz, eta esan dezaket horretan eta azken hamar hamabost urtetan deskubrimendu gehiago egin dela Ingalaterra, Italia edo Suizan; baina gure herrian ere egin izan da lan interesgarririk. Astrofisika, kosmonautika eta horrelakoetan ere, Ingalaterra eta Australia aurreratuago daude gu baino. Kimikan berriz oso ongi gaude, baina zientzia ikerketetan oinarrizko diren agente kimikoei buruz baditugu akatsak. Fisikan baditugu ikertzaile batzuk oso fuerteak, erradiazio nuklearren eraginaz oso deskubrimendu garrantzitsua egin berri da, puntan gaude horretan. Ordea ordenagailuetan oso atzeratuta gaude, horretan besteren teknologiaren erosle gara.
G: "Kanpoko herriekiko adiskidetasun elkarte"ko lehendakaria ere bazara eta, zer moduz bertako lanak?
E: Espainia eta Sobietar Batasunaren arteko harremanak biderkatu egin dira azken aldi honetan baina gehiago landu behar ditugu. Diru piska bat tartekatzea ere ona litzateke, errekurtso gehiago behar dugu eta. Esaterako, artista taldeak ekar genitzake Euskadira, eta bertatik sortu dirua Euskadi-SESB asoziazionerako gorde, agian horrela indar genitzake lokarri horiek. Muga guztien gain Europa bat bakarra bait da, esan zuen irakurleei horren kontzientzia piska bat beregana dezaten.
JUAN JOSE PETRIKORENA PABLO SASTRE
"Siberiak ekologia arazorik ez duela pentsatzea okerra da".
"SESBen etapa honetan entrepresa txiki, mugikorrak sortu behar dira".
"HIESa prebenitzeko zain ezazue pareja. Kontsigna ona da".
24,25


GaiezPolitikaNazioarteaEstatuak/NaSESB
PertsonaiazPETROV1
EgileezPETRIKOREN1Politika
EgileezSASTRE2Politika

Azkenak
Gipuzkoako Aldundiko zaintzaileek ez dute euskara jakin beharrik, EAEko Justizia Auzitegi Nagusiaren arabera

Donostiako epaitegi batek aurretik emandako epaia berretsi du EAEko Justizia Auzitegi Nagusiak. ELAk eta LABek mobilizazioa antolatu dute ostiralerako, eta Euskalgintzaren Kontseiluak bat egin du.


2025-09-04 | Joseba Alvarez
Dena blokeatu!

Horixe da datorren irailaren 10ean Frantziako Estatua hankaz gora jarriko duen deialdi herritar berriaren lema. Sarean gaia lantzen ari diren gune asko daude, baina bi interesgarrienak aipatzearren, hor daude, besteak beste, @lessoulevements edota @bloquonstout atariak.

Izan... [+]


2025-09-04 | Karlos Zurutuza
Hizkuntzen museo txiki bat dago Parisen

Sena ibaitik metro eskasera egon arren, ez dago Mundolingua museoa aipatzen duen turismo gidarik. Kasualitateak baino ez gaitu eraman horra. Nolanahi, horrela aurkitzen dira, maiz, hiri baten sekretu gordeenak.


Magda Oranich i Solagran
“Ezin ahaztu dut Txiki azkenekoz besarkatu nuen momentu hura”

50 urte dira Francoren diktadura garaiko azken bost fusilamenduetatik. Jon Paredes, Txiki eta Angel Otaegi ETAko kideak, eta Sánchez Bravo, Humberto Baena eta Ramón García Sanz FRAPekoak. Txikiren abokatuetakoa izan zen Magda Oranich, mende erdia eta gero... [+]


María Chivite lehendakaria:
“Poliziaren abusuak eskala handikoak izan ziren eta garai batean baino gehiagotan gertatu ziren”

UPNk salatu du Nafarroan eskuin muturreko taldeen eta Poliziaren indarkeria aztertzen duen batzordeak ia edonor hartzen duela biktima gisa. María Chivite lehendakariak erantzun dio Poliziak egindako abusuen salaketak asko izan direla eta denboran hainbat garaitan... [+]


2025-09-04 | ARGIA
Erresuma Batuan 700 lagun atxilotu ditute jadanik, Palestine Action taldeari babesa adierazteagatik

Uztailean Keir Starmerren gobernuak erakunde "terrorista" gisa izendatu zuenetik, Palestine Action taldearen aldeko mezuak erakusteagatik ehunka lagun atxilotu dituzte. Larunbatean manifestazioa antolatu dute Londresen eta beste mila pertsonatik gora atxilotzeko... [+]


Mirentxu Loyarte hil da, euskal zinemagile aitzindaria

Zinemagile iruindarrak, ibilbide labur baina baliotsua egin zuen zinemagintzan 1970eko eta 1980ko hamarkadetan, zuzendari lanetan emakumerik apenas zebilenean. Irrintzi lanarekin garai hartako errepresioa islatu nahi izan zuen, eta Ikuska proiektuan euskal emakumeak erretratatu... [+]


2025-09-04 | ARGIA
Hizkuntza politika “ausart eta berrituaz” eztabaidatuko dute TMeLaborategiaren udako eskoletan

Irailaren 9an eta 12an egingo dituzte udako eskolak. Telesforo Monzon eLab Euskal Herrigintzaren Laborategiak hizlari potenteak gonbidatu ditu, besteak beste, Iñaki Iurrebaso, Olatz Altuna, Jon Sarasua, Idurre Eskisabel, Josu Aztiria, Iñigo Urrutia eta Miren Zabaleta... [+]


2025-09-04 | Aitor Aspuru Saez
Sara Fantova
“Ez dugu film feminista edo bolleroa egin nahi izan, baina gure esperientzia hori da eta islatu dugu”

Sara Fantova zinemagile bilbotarraren Jone, batzuetan filma zinema aretoetara helduko da irailaren 12an. Pelikula komunitarioa sortu du Kaskagorri eta Kranba konpartsekin, Bilboko Aste Nagusian girotuta baitago amodioa, jaia, gaixotasuna eta zaintza ardatz dituen istorioa.


Barkoxeko pastoralaz

Usaiako "süjetik" gabea, esku andana batek idatzia, errejent multzo batek zuzendua, gertakizun askoren kontari, gisa guzietara kolektiboa da.


Elizondoko Benito Menni egoitzako langileek 60 greba egun bete dituzte

Greban dira Benito Menni egoitzako langileak joan den abuztuaren 25etik, irailaren 8ra bitarte. Hermanas Hospitalarias enpresak agindutako kaleratzeen eta unitate itxieren aitzinean, Nafarroako Gobernuak ez duela arduratsuki jokatzen ari salatu dute.


2025-09-04 | El Salto
Genoako portuko zamaketariek Israelerako bidalketak blokeatuko dituzte, sionistek elkartasun ontzidiari eraso eginez gero

2010ean "Mavi Marmara" itsasontzia abiatu zenetik, Palestinarekiko elkartasun itsas operaziorik handiena osatzen du Global Sumud Flotillak. Israelgo Gobernuak terroristatzat jo ditu nazioarteko ekintzaileak.


Espainiako Vueltako Bilboko etapa geldiarazi dute Israelen aurkako protestek, eta ez dira helmugara iritsi

Bilboko erdigunean amaitu behar zuen txirrindularitza etapak, baina Deustun sartzear zirela antolakuntzak erabaki hori hartu du, helmuga ingurua manifestariz beteta zegoelako. Aurretik ere igaro dira helmuga puntu horretatik, eta istiluak izan dira. Ertzaintzak gutxienez hiru... [+]


Jerusalemgo tranbiaren proiektuaz “gogoeta etikoa” eskatu dio CAFi Pradales lehendakariak

Kontratua segi ala eten, enpresaren erabakia "errespetatuko" lukeela argi utzi nahi izan du Imanol Pradales lehendakariak, Euskadi Irratiari egindako elkarrizketan. Beasaingo enpresaren akzioen %3ren jabe da Eusko Jaurlaritza.


Valle de Odietako makroetxaldearen epaiketa
Digestato kutsadura handia izan zen, eta isurketa, antza, Valle de Odietak eragin zuen

Astearte honetan egin da Valle de Odietako makroetxaldearen aurkako epaiketa Iruñeko Justizia Jauregian. Epaileak ebatzi behar du ea 2021ean haien lur sailetan egindako isuri baten ondorioz, lur eremu horiek larri kutsatu zituzten ala ez, eta nork eragin zuen. Aditu... [+]


Eguneraketa berriak daude