"Gizartea eta naturak ere badute beren sistema inmunologikoa"

1989ko maiatzaren 07an

SESBeko Zientzia Akademiako Lehendakari Ordea den Rem Petrovi elkarrizketa.

Rem Petrov, SESBeko Zientzia Akademiako Lehendakari Ordea
"Gizartea eta naturak ere badute beren sistema inmunologikoa"
KORRIKAren azken txanpa amaitu da. Festa giroa da nagusi Donostiako Zaharrean. Jende artean gustora murgilduta zortzikote bitxi bat. Hizkeraz eta jazkeraz diferenteak. SESBetik etorri dira, Euskadi-SESB kultur elkartearen eskutik. "Oso harrera beroa egin digute lagun hauek–Petrov ari da, Sobietar Zientzia Akademiako Lehendakari Ordea–. Bilboko alkatearekin hitz aspertu bat izan dugu eta unibertsitateko errektorearekin ere, oso enkontru interesgarria, zeinean zehaztu bait dugu gure unibertsitatearekin (Georgiakoarekin hain zuzen) plangintza bat. Bilboko alkateak KORRIKAn parte har nezan konbidatu ninduen gainera, eta halexe egin nuen, 1923. kilometroa, hemengo bizitza sozio-kulturalaren begirale izan naiz eta bide batez protagonista ere". Hitz hauen bidez agurtu gaituelarik, zuzen heldu diogu elkar hizketari.
GALDERA: Has gaitezen ekologiari buruzko galdera batez. SESBen ugari dira gizarte ekologikoago baten aldeko mugimenduak. Problemak ere ugari, handiak ote ditugu, bada?
ERANTZUNA: Orain denok gaude kezkatuta arazo ekologikoekin; SESBen, azken urteotan, mugimendu asko eratu dira lakuak, ibaiak, hirien garbitasuna... zaintzeko. Ni inmunologoa naizen aldetik, mugimendu hauek askotan gizakiaz ahazten direla uste dut. Animaliak zaintzen ditugu, hegaztiak, basoak, lakuak... eta gizakiak ahazten ditugu; honi buruzko ideia propiala daukat nik: naturak bere indar zaintzaileak ditu, aldaketei eusteko oreka bat, gizakiak ere badaukana: oreka eta erresistentzia gradu bat, sistema inmunologiko bezala ezagutzen duguna.
Kontzeptu bat sartu nahi nuke guzti honen erdian: gizarteak ere sistema inmunologiko bat dauka zeina kanpo interbentzioen aurka jartzen den, eta ekologia mailako aspektu guztietan sistema hauetaz pentsatu beharra dago hala beharrez, eta honela bai gizakia eta bai natura defendatu ahal izango ditugu. SESBen badago adibide argi bat maila honetan, nola gizarteak eragiten duen Gobernamenduak hartu erabakietan. Adibidez, garrantzi handiko kanale bat egitea pentsatua zegoen, Volga ibaitik Kalmuskaia bitartean (zonalde hau Kaspio itsasoko estepa bezala kontsidera daiteke), eta ur problemak daude, eta proiektu bat egin zen kanale bat eraikitzeko, baina Zientzia Akademiak erakutsi du proiektu hau ez dela errentagarria, ez ekologia, eta ez ekonomia mailetatik aztertuta ere.
Baina beste arazo batzuk sortzen dira jendeak gauza guztiak gera daitezen eskatzen duenean, entrepresa kimiko guztiak itxi, zentrale elektriko guztiak itxi, presa guztiak ezabatu... Nik uste estremistak direla adierazpen horiek, Harri Arora itzul gintezkeela. Nire ustez garrantzitsuena egiten diren lan guztiak ziurtatzea litzateke, oreka aldatuko ez dena ziurtatu, eta hor dago konponbidea.
G: Agi denez Siberiak lasaitasun bat eman dezake alde horretatik. Zein puntutan dago hango esplotazioa?
E: Siberiak bere arazo zehatzak ditu. Adibidez, tundra izeneko zonalde batzuk daude, eta lan bat egiten denean tundran, kamioiak, traktoreak sartzen direnean landaretza eraldatzen dute, eta horrek errenoen elikaduran ere aldaketak sortzen ditu, horregatik, orain, Akademiaren esku dagoen Institutuak traktore berezi batzuk eragin ditu kalterik egiten ez dutenak, arroda zabal batzurekin... Hori arazoetarik bat da. Beste bat, animalien migraketak dakar, ze Siberian petroleo asko ateratzen bait da, eta egundoko gaseoduktoak eraikitzen direnean, tuberiak metro bat baino gehiago dauka, eta animaliek ezin salta dezakete eta ezin ohizko migraketa bideak erabili eta animaliek ezin dira migratu gabe ugaldu, eta arazoa da zulo egiterik ez dagoela jelaketa iraunkorreko lekuak bait dira, eta batzutan ate gisako batzuk irekitzen dira animaliak pasa daitezen baina ez dituzte beti aurkitzen, eta aurkitu gabe hil egiten dira maiz. Beraz baditu Siberiak bere arazo espezifikoak, oso arazo serioak, kontrakoa pentsatzea, Siberiak ekologia arazorik ez duela pentsatzea okerra da.
G: Nonbait, arriskuak badirela garbi dago baina, energia nuklearraren aldeko apostua egina duzue. Ezinbestekoa ote da egungo munduan?
E: Printzipio mailan hitzegiten badugu, aberien posibilitateaz ohartzen ez bagara, esan dezakegu energia nuklearra onena, puruena dela. Baina ez dago horrelako garantiarik, garantiarik ezak baldintzatzen du hain zuzen sektore horri buruzko jarrera ezezkorra. Duela bi aste kasu Japonen gertatu zen horrelako beste istripu bat.
Jendea oso sentsibilizaturik aurkitzen da gai honen aurrean, adibidez, guk, Armenian zentral baten eraiketa gerarazi genuen; lurrikararekin ez zen erori, eta nazioarteko batzorde bat etorri zen hori ikertzeko, halaz eta guztiz zentralarekin segitzea erabaki da, arrazoi psikologikoak medio, eta horregatik jendea uzkur ageri da, eta zentralen eraiketaz ardura duten organismoek beren erabateko segurtasuna garantizatuko duten proiektuak landu beharra dute.
G: Datozen hamarkadetarako jakien eskasiz kexu dira zientifiko batzuk. Mundu mailan, horretaz, zein kalkulu egin daitekeela uste duzu?
E: Nik pertsonalki ez dut antzeko kalkulurik egin–nire iduriko, naturak, eta sistema artifizialek, humanidadea, bost aldiz biderkatuko balitz ere elika lezakete. Aprobetxatzen ez den erreserba asko dago, eta bereziki kontutan hartu beharra dago geneen mailan intziditu daitekeena. Adieraziko dizut: patataren geneetan adibidez, indibaben geneak txertatzeko operazioa egin da, eta gene horiek patataren proteinak izugarri gehiagotu dituzte. Laster, agian bost urteren buruan edo, horrelako pataten bidez proteina faltak sortzen dituen arazoak konponduko ahalko dira. Era beran joka daiteke haragia, esnearekin... Nire ustez lurraren errekurtsoak itzelak dira; ez dakit mendebaldean zertan diren gauzak, baina SESBen behintzat jendeak lan gehiago egin dezake, produktibitatea emenda daiteke –zuenean ere, lan gehiago egin dezakezuela inpresioa daukat, ez al da hala?
G: Zer eritzi duzu HIES-az?
E: Arazo hau, txertoa sortzearena, ez da datozen bost-hamar urtetan konponduko. 1981etik 1986ra gaixo kopurua biderkatzen zen bezala, geroztiko prozesoa mantsoagoa izan da, xuabetu egin da kurba, eta ez da HIESa sendatzen jakin dutelako, diagnostikoa egiten ikasi delako baizik, eta propaganda mailan ere lan asko egin izan da. Bi kutsadura mota besterik ez da: odol bidez eta sexu bidez; odolaren bidea kontrolatu da, sexuarena berriz, norberaren kontrolpean geratzen da. Gizon ordenatua ez da kutsatzen, beraz zain ezazue pareja. Kontsigna ona iruditzen zait.
G: SESBen ikerpen zientifikoak nahiko aurraratuak egonik, badirudi industriarekin akoplatu edo integratzeko garaian problemak izandu direla. Hala da?
E: Mugikortasun gutxiko entrepresak ditugu bai... Horretan geure historiak baldintzatu gaitu. Industria astuna garatu ez bagenu, ez genezakeen Hitler-en aurkako gerrarik irabazi; dena horretara jokatu genuen, abioiak egiten ikasi behar izan genuelako, armak... Eta bestela ez genuen bonba atomikorik sortuko, munduan nolabait oreka bat ziurtatu duena... Baina zer gertatzen da? Zientifiko batek lan bat prestatzen duenean, medizina berri bat, entrepresa handi bat ez da fidatzen, ona ala txarra izan daiteke, ez dago ziurtasun osorik, horregatik behar dugu etapa honetan honelako entrepresa txiki, mugikorrak sortu, eta uste dut honetan perestroikaren prozesuak lagundu egingo digula.
G: Zein sailetan: espazioari buruzko ikerketetan, matematikak, fisika, kimika, mikrobiologia, informatika... dago SESB aurreratuen eta zeinetan atzeratuen?
E: Oso zaila da estatu bat zientzia guztietan aurreraturik egotea, ni inmunologoa naiz, eta esan dezaket horretan eta azken hamar hamabost urtetan deskubrimendu gehiago egin dela Ingalaterra, Italia edo Suizan; baina gure herrian ere egin izan da lan interesgarririk. Astrofisika, kosmonautika eta horrelakoetan ere, Ingalaterra eta Australia aurreratuago daude gu baino. Kimikan berriz oso ongi gaude, baina zientzia ikerketetan oinarrizko diren agente kimikoei buruz baditugu akatsak. Fisikan baditugu ikertzaile batzuk oso fuerteak, erradiazio nuklearren eraginaz oso deskubrimendu garrantzitsua egin berri da, puntan gaude horretan. Ordea ordenagailuetan oso atzeratuta gaude, horretan besteren teknologiaren erosle gara.
G: "Kanpoko herriekiko adiskidetasun elkarte"ko lehendakaria ere bazara eta, zer moduz bertako lanak?
E: Espainia eta Sobietar Batasunaren arteko harremanak biderkatu egin dira azken aldi honetan baina gehiago landu behar ditugu. Diru piska bat tartekatzea ere ona litzateke, errekurtso gehiago behar dugu eta. Esaterako, artista taldeak ekar genitzake Euskadira, eta bertatik sortu dirua Euskadi-SESB asoziazionerako gorde, agian horrela indar genitzake lokarri horiek. Muga guztien gain Europa bat bakarra bait da, esan zuen irakurleei horren kontzientzia piska bat beregana dezaten.
JUAN JOSE PETRIKORENA PABLO SASTRE
"Siberiak ekologia arazorik ez duela pentsatzea okerra da".
"SESBen etapa honetan entrepresa txiki, mugikorrak sortu behar dira".
"HIESa prebenitzeko zain ezazue pareja. Kontsigna ona da".
24,25

GaiezPolitikaNazioarteaEstatuak/NaSESB
PertsonaiazPETROV1
EgileezPETRIKOREN1Politika
EgileezSASTRE2Politika

Irakurrienak

Matomo erabiliz

4x16: Sarasua bueyeroa da

Beranduegi | ARGIA

"Batasun estrategikoa lantzen ari gara Europako Alderdi Komunista sortzeko"

Xabier Letona Biteri

Infiltratutako beste polizia bat atzeman dute Madrilgo hainbat kolektibotan

Gedar

‘Gu’-aren inguruan marraztu du Tupust! kolektibo feministak bere hirugarren alea

Gorka Peñagarikano Goikoetxea

Netanyahu eta zenbait agintari sionista atxilotuak izateko arriskuan?

Jon Hidalgo Gereñu

Lagunak, adiskideak eta beste hainbat etsai

Gorka Bereziartua

Azkenak

2024-05-06 | Mattin Jauregi | Inaxio Arin | Balerdipeko erleak

Lan banaketak

Gizakiok ez bezala, erlauntzako hiru partaideek jaiotzetik dituzte eginkizunak argi.

2024-05-06 | Nagore Zaldua

Arrosarioa, sexu-estrategia aurrerakoiaren adierazle

Itsaso zabalean bada izaki lirdingatsu bat, gorputz gardenekoa, bitxi bezain ezezaguna. Aitzitik, ezin esan genezake ezohikoa denik, haren banaketan munduko itsaso gehienetara zabaltzen baita, Kantauri itsasoa barne. Batzuetan bakarka topatu daitezke, besteetan aldiz lepoko edo... [+]

2024-05-06 | Jakoba Errekondo

Intsusa lore edariak

Edanari emateko prest? Uda atari hau aproposa da gero berokoak etortzean ez lehortzeko edariak destilatzeko. Hezetasunari eustea garrantzitsua da gorputzari bere onenean atxikitzeko, eta etxean sortutako mamarekin bada zer esanik ez.

2024-05-06 | Garazi Zabaleta

Erlauntzako airea arnastearen onurak

Eladi Balerdi erlezainaren eta Jose Manuel Atxaga erleen zale sutsuaren arteko elkarlanetik egitasmo berritzailea sortu da duela gutxi. "Arnastu erlauntzaren airea" eta "Erleen sauna" jarduerak proposatu dituzte, konbentzituta baitaude onuragarri direla... [+]

2024-05-05 | Jenofa Berhokoirigoin

Adimen artifizialaren esku utzi du palestinarren hilketa Israelek

Titularra irakurri eta baten batek pentsatuko du esajerazio bat dela, neurriz kanpoko orokortze bat egin duela kazetariak. Israelgo informazio zerbitzuetako sei langile ohien lekukotasunetan oinarrituriko 'Lavender': The AI machine directing Israel's bombing spree in... [+]

Eguneraketa berriak daude