Rafael Cristobal: "Erreforma Psikiatrikoa irudikeria Hutsean Geratu Da"


1987ko irailaren 27an
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Rafael Cristobal, Santa Agedako Medikuen Zuzendariarekin
Rafael Cristobal: "Erreforma Psikiatrikoa irudikeria Hutsean Geratu Da"
Argia: Duela pare bat urte asko hitzegin zen psikiatriaren erreformaz. Zertan geratu da guztia?
Rafael Cristobal: Hemengo zuzendaritza hartu baino lehen, psikiatriaren erreforma egiteko asmotan deitu ninduten Autonomia Aurreko Entetik. Aipatu behar dut segituan harremanetan jarri ginela Euskal Herrian dugun aparteko psikiatra batekin, Ajuriagerrarekin alegia. Berak zuzendutako lana izan zen erreforma. Bi oinarritan kokatzen genuen lana: batetik, psikiatren erreziklajea ikusten zen: urte t'erdiz, Inglaterrako psikiatra sonatuenen eskutik eman zen aurrera. Gero, gauza bera egin zen beste urtebetez psikologoekin. Bestetik, komunitate mailako psikiatria plangintza bat antzematen zen: kultura eta hizkuntza arazo berdintsuko zonaldeak sailkatu genituen demografiari buruzko datu parea kontutan hartuta eta Gipuzkoa adibidez 6 sektoretan banatzen genuen: Bidasoa aldea (Donostiatik mugara bitartean), Donostia (bitan: ekialdea, Grosetik Pasaira bitartean eta sortaldea, Antiguotik Zarautzera), Tolosako zonaldea, Goierri eta Debako bailara. Lehen Diputazioen esku ikusten zen ardura Euskal Gobernuak hartu zuenean eman zen lehenengo haustura eta gaur egun Euskal Gobernuan eman diren kartera aldaketekin erabat moztuta dago beharrezkoa dugun plangintza hau.
A.– Maila batean egin zitekeenaz mintzatu zara, baina zertan gauzatu da guzti hori?
R.C.–Pentsatu guzti horren atal batzutan, besterik ez.
A.–Gipuzkoan Santa Ageda eta Donostiako Hospital Psikiatrikoa; Zamudio, Bermeo eta Zaldibar eta Basurton unitate bat Bizkaian; eta Araban itas Nieves eta unitate bat Santiagoko Hospitalean, ezta?
R.C.– Nere ustetan erreforma irudikerian besterik ez da geratu. Hemen dena oso erreza da, hastea bederen, eta hau tranpa latz bat da, non idealistak eta gazteak erortzen bait dira. Hasi bai, dena hasten da baina gero... Administralguak argitu behar digu behar gaituen ala ez. Zonalde mailan eta medizinan dabiltzan beste sektoreekin bat lan egitea onartzean dago kakoa. Eta horretarako azpiegitura sendoa osatu beharrean gaude.
J.J. Petrikorena. I. Uria
26

GaiezGizarteaOsasunaPsikiatria
PertsonaiazCRISTOBAL1

Azkenak
Zuritxo, egon deseroso

Queer falafel
Non: Arberatze-Zilhekoan, EHZ festibalean.
Noiz: ekainaren 29an.

------------------------------------------------------

Hasi orduko, ohar bi. Bat: “Deseroso egongo zara apur batean, isildu eta entzun. Asko ikasiko duzu zure pribilegio... [+]


2025-07-11 | Gedar
700.000 etxegabetze baino gehiago 2012tik Espainiako Estatuan, eta ez da Poliziaren kontzientzia-objekzio bat bera ere izan

Kontzientzia-eragozpena aurkezteko aukera legala daukate poliziek, eta horretarako babes "sindikala" duten arren, bakar batek ere ez du eskubide hori baliatu hamarkada batean baino gehiagoan.


EHUk euskarazko 32 ikaspostu gehiago eskainiko ditu Medikuntza Fakultatean

2025-2026 ikasturtean, Medikuntza eta Erizaintza Fakultatean euskarazko 32 ikaspostu gehiago eskainiko ditu EHUk. Erakundeak adierazi du kopuru hori lortzea Eusko Jaurlaritzako Osasun Sailarekin eta Zientzia, Unibertsitate eta Berrikuntza Sailarekin izandako... [+]


Guraso batek 11.000 euroko isuna jaso dezake adin txikikoen futbol partida batean izandako irain eta erasoengatik

Gasteizko eskolako futbol partida batean guraso batek irainak bota, mehatxatu eta pertsona bati eraso egiten saiatu zen adin txikikoen aurrean. Arabako Foru Aldundiak kudeatzen duen mota horretako bigarren salaketa da. 


2025-07-11 | ARGIA
NBE-ren errelatore Francesca Albanese
“AEBek ni zigortu izana haien erruduntasunaren seinale da”

AEBek Francesca Albanese NBEk Palestinar Lurraldeetan duen errelatore berezia zigortu dute genozidioari buruzko txostena argitaratu eta egun gutxira. Albanesek sare sozialetan azaldu duenez, “boteregabeen alde hitz egiten dutenak boteretsuek zigortzea ez da indar... [+]


Israelgo Armadarentzat altzairua ekoitzi duen Sidenor enpresako burua saritu du Jaurlaritzak

LAB sindikatuak kritikatu du Sidenor enpresako buruari Joxe Mari Korta saria ematea, enpresa hori "Israelgo Armada indartzeko altzairua saltzen" aritu baita orain gutxira arte.


Zartako eta Radiocrimen taldeek baxu jotzailea kanporatu dute indarkeria matxista leporatuta

Instagrameko @denuncias_euskalherria kontuak publikatu ditu hainbat salatzaileren mezuak. Horietan salatu dute bi talde horien baxu jotzaileak haren bikotekide ohiak fisikoki eta psikologikoki eraso izana


“Pazienteen segurtasuna kolokan jartzen duena euskaraz ez dakien osasun profesionala da”

Hizkuntzak osasun arretaren kalitatean duen eragina aztertu dute EHEk eta EHUk. Jon Zarate Sesma EHEko kide eta EHUko ikertzaile doktoreak emaitzen xehetasunak eman ditu.


Ez onartu hiriaren salerosketa, ez irentsi itxurakeriaren amua

Azken urteotan Donostian gero eta ozenago entzuten ari gara bizilagunen ahotsa: turistifikazioa gure hiria itotzen ari da. Joan den ekainaren 15ean, ehunka donostiar atera ginen berriro kalera gure bizi-baldintzak eta bizimoduak defendatzera. Jendartearen eta auzoen beharrak... [+]


2025-07-11 | Enbata
Eztabaidaren gainetik… gazte batzuen bizipena

Azterketak euskaraz gaia aktualitatean jarri zen berriz ekainean, baxoaren hilabetean. Etxepare lizeoko ikasleek aldarrikatzen segitu dute Baionako suprefeturaren edo herriko etxearen aitzinean eta euskaraz ari diren irakasleek prentsaurreko bat eskaini dute azpimarratzeko... [+]


Hamar urte barru euskararen arnasgunerik ez dela egonen ondorioztatu dute

UEMA Udalerri Euskaldunen Mankomunitatearen eskariz, 2036an Hego Euskal Herrian euskararen egoera zein izanen den aztertu du Siadeco ikerketa etxeak. Hipotesi batzuk beteko balira, hemendik hamar urtera ukanen genukeen errealitate soziolinguistikoari begiratuta, "egoera... [+]


Eguneraketa berriak daude