Donal O'Riagain: "Euskara Ez Da Hizkuntza Ofiziala Izango Europako Parlamentuan"
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Donostiako Udaleko Euskara Batzardeak konbidaturik etorri da Donosfiara Donald O'Riagain irlandarra. Hiru egun eman ditu Euskal Herrian datorren udaberrian, HIZGABEk antolaturik, EEEko hizkuntza minorizatuek administrazioan duten egoerari buruzko konferentzia prestatzera. Donostiako Udaleko arduradunekin, EKBkoekin eta Eusko Jaurlaritzaloekin aritu da Donald konferentziaren prestakuntzan.
Bigarrenik, minoritateen arteko informazioa erreztea nahi dugu. Horretarako badugu kazeta edo boletin bat italiano, frantses eta ingelesez argitaratua dena leku ezberdinetan egiten diren aurrerapenak publikatzeko. Horren inguruan bisitak ere programatzen ditugu: militante bakoitzak 750 ECU jasotzen ditu beste eskualderen bat bisitatu ahal izan dezan, han gertatzen dena ezagutzeko. Laster etorriko da horietako talde bat Euskal Herriko egoera ezagutzera.
Hirugarrenik, denon artean egitura finkoak sortzen saiatzen gara. Esate baterako, duela gutxi Eskozian izana naiz: hango ipar-mendebaldean Konferentzia bat egin berri dugu bertako hizkuntza dela eta; bertako Parlamentuak Idazkaritza bat antolatu du haurrek beren hizkuntza ikasteko posibilitateak errezteko, eta jadanik hasiak dira bertako hizkuntzan liburutxoak, kolore guztiz eginak, inprimitzen. Hori bezala, beste iniziatiba gehiago ere bultzatzen ditu diruz EEEko Batzordeak, eta urte honetan oker ez banago holako esperientzia bat babestuko da Galizian.
Bestalde, esan behar dut asko direla dauden lan-hizkuntzak ere urritzea nahiko luketenak. Egiten diren hitzaldietatik erdiek itzulpen simultaneoa behar dute, eta hola mintzatzea oso zaila da. Europako Kontseiluan, esate baterako ez dago bi ian-hizkuntza baino: frantsesa eta ingelesa.
Hizkuntza batek badu ainitz funtzio, eta irlandesak dituenak baino gehiago bete beharko lituzte. Irlandesa da ene jatorrizko hizkuntza, nere herrian hitzegiten dudana, baina era berean kontentu mintzatzen naiz hizkuntza internazional batean ere, dela frantsesez edo ingelesez. Leku guztietan irlandesez eta irlandesez bakarrik mintzatzen ahaleginduko banintz, ezin komunikatu ahal izango nintzateke beste lekutako jendeekin. Monolinguismoa bukatzen ari da, eta laster bukatuko da.
Irlandarrok 1922an geure independentzia lortu genuenean, agintariek ideia oso injenuoz jokatu zuten: uste izan zuten gaelikoa eskoletan irakastearekin hizkuntza normalizatuko zutela. Baina bizitza ez da hain sinplea, eta han hori garbi gelditu da. Hemen aldiz iruditzen zait garrantzia handia ematen zaiola euskararen normalizaziorako euskara gizartearen alor guztietan erabiltzeari. Oso aberasgarri ikusten dut plangintza horretarako Gasteizko Gobernuaz aparte eskualdeetako administrazioek bezala udalek ere beren gabineteak sortu izana. Maila bakoitzean ari zarete hizkuntzaren alde.
Beste gauza inportante bat da, nere ustez, euskarazko telebista zerbitzu bat edukitzea. Horrela hizkuntza ez da gelditzen eskoletan haurrek ikasten duten hizkuntza baten moduan, hizkuntza hil baten edo hilzorian dagoen baten moduan. Esfortzu horretan populazioaren zati handi batek parte hartzea oso da inportantea, zeren eta hizkuntza norberak une oroz egiten duen hautua bait da. Garrantzia handia eman behar zaio euskararen aldeko propaganda ez bakarrik euskaldunei baizik eta baita inmigranteei ere zuzentzeari.
Nafarroako Osasun Departamentuak iragarri du ospitaleko solairu gehienak klimatizatuko dituztela 2026 amaierarako. ARGIAk elkarrizketaturiko bi erizain laguntzaileek nabarmendu dute premiazkoa dela banako gelak, komun irisgarriak eta aire girotua izatea.
Araba eta Nafarroa zeharkatu behar zituzten goi-tentsioko bi linea elektrikoren proiektuak ez dira gauzatuko. Espainiako Trantsizio Ekologikorako Ministerioak Aragoiko Tueste herrian Forestaliak egin behar zituen lau poligono eolikoen proiektuak artxibatu ditu.
Baionako ospitalean unitate berritzaile bat ideki da: kardio-ginekologia unitatea, menopausian diren emazteei zuzendua. Gai hau, askotan tabu edo bazterrean utzia, osasun arazoak eragin ditzake bizitzako etapa horretan.
UEUk eta BadaLabek ikertzaile gazteei zuzendutako diziplinarteko ikerketa-proiektuen II. deialdia egin dute. Honen helburuak dira ikertzaile euskaldun gazteen arteko harremanak sendotzea eta ezagutza-arlo ezberdinetako ikertzaileak elkarlanean aritzea. Irailaren 22ra arte... [+]
Argentinako hainbat hedabidek Desgaitasun Agentzia Nazionalaren buru den Diego Spagnuoloren audioak zabaldu dituzte. Argentinako Gobernuan eroskeria dagoela aitortu eta azaldu du horietan Spagnuolok, eta ustelkeria kasu horren buruetako bat Argentinako presidente Javier Mileiren... [+]
Europako energia-enpresarik handiena da jada, eta bi handienetako bat munduan.
Irailaren 10a izanen dute protestarako lehen hitzordua. 2018 urteko Jaka Horien mugimenduaren segipen gisa ikusten dute anitzek deia, nahiz eta alderdi politikoak eta sindikatuak dinamikari lotu izanak ezberdintzen dituen biak. François Bayrouren austeritate politikaren... [+]
2025ean hazkunde ekonomiko txikia (%0,6) ez da gai izango langabezia-tasak %8ko muga gainditzea saihesteko; Zor Publikoak bi bilioi euro (BPGren %115) gainditzen ditu EK-k ezarritako %60aren oso gainetik, eta Gastu Publikoak estratosferan jarraitzen du.
Horri gehitu behar... [+]
Europako azken urteetako joerari jarraiki, derrigorrezko zerbitzu militarraren harrabotsa Alemaniara heldu da: SDP Alemaniako Alderdi Sozialdemokrata buru duen Defentsa Ministerioak borondatezko soldadutza ezarriko lukeen lege proiektua onartu du, "beharrezkoa" denean... [+]
Flamenco On Fire jaialdian ospatu dute ijito komunitatearen, flamenkoaren eta pilotaren arteko harremana. Iruñeko Alde Zaharreko Mañueta pilotalekuan antolatu dute jaialdia, eta bertan omenaldia egin diete lau pilotari ijitori.
Eskubide linguistikoen ikuspegi integratzaile baten eskaintza dugu gaurkoa.
Espainiako supremazismo linguistikoa osasuntsu eta bizkor ageri zaigu, “hooligan” samalda anitz baten babesaz eta komunikabide indartsuez sustatua. Azken aurreko lagina Santi Martinezena... [+]
Euskal Herri osoan —beste herrialdeetan bezalatsu— jairik ez da falta. Negu giroan ere asko badira ospatzen direnak, uda-garaian ez da festa gabeko egunik. Egun-argi luzeak eta gau epelak jendea etxe zuloetatik kanpora, kalera ateratzeko aproposak dira eta jai giroan... [+]
LABek jakin ahal izan duenez, Iruñeko garraiolari bat hil da asteazken goizaldean Erriberrin, lanerako zerabilen kamioia bidetik atera eta irauli ostean.
Azken asteetan bolo-bolo dabil Poliziaren eta, zehatzago esanda, Ertzaintzaren gaineko eztabaida. Tamalez, eztabaida piztearen arrazoia ez dira horiek Euskal Herri Langilearen kontra erabiltzen dituzten biolentzia eta jazarpen sistematikoa. Horren ordez, Ertzaintzaren eta bere... [+]
Hainbat lagun errepidera atera dira Palestinako banderak eta Gazako genozidioaren aurkako mezuak eskuan, eta Israelgo taldeko txirrindularien taldekako asteazkeneko erlojupekoa oztopatu dute. Etaparen ondoren argitaratutako ohar batean, taldeak manifestarien "ekintza... [+]