"Ez da herri jakintza mespretxatu behar, osatu egin behar da"
Karlos Santamaria.-Orkolagak zerura begiratzen zuen. Goi goiko lainoetara. haien mugimenduaren arauera antzematen zuen ze eguraldi egingo zuen. Puntak zeuzkan barra baten bidez neurtzen zuen lainoen abiadura. Gizon handia zen benetan, gero gertatu zitzaion Mexikora joan zela meteorologiari buruzko konferentziak ematera eta han ez zuela bat ere asmatu. Jakina, hemengoa ezaguna zitzaion gutxi gora behera. Observadore lokal bat. mexikon ordea...dena aldatzen da: orografia, klima...
Argia.-Nola aldatu dira gauzak ordutik hona?
K.S.- Orkolagak zeukan obserbatorioa. Orkolaga Hernanikoa zen, parrrokoa. Maria Cristina erreginak tresnak erregalatu zizkion. Diputazioak asko mejoratu zuen gero. Baina Orkolaga hil egin zen eta oposiziotara atera zuten haren tokia. gerra etorri eta estatuak kendu egin zion obserbatorioa diputazioari. Oporto etorri zen orsuan eta inork ez zuen begi onez ikusi hemen. orkolaga handiaren hurrengoa zen, profesionala zen... eta gainera masoia. Eta asko zekien gizon hark. Irlandako meteorologi zentroen jefea izatera ailegatu zen.
A.-Tenporak eta egia ote?
K.S.- gauza horiek ez dira zientzia esakta bat, baina errealidade bat daukate eta gehienetan betetzen dira; gutxi gora behera eta errore margen batekin noski.
Tenporak esaterako. Badira urtean zehar pausaldiko zenbait tarte, eguraldia gutxi aldatzen denekoa. Euria hasi eta zenbait egunez luzatzen da esaterako. Ez dira justu justu tenporak, baina urtaro aldaketetan ematen dira eguraldia estabilizatzen deneko tarte horiek, tenporak ere, ez dakit zergatik, tarte horietan kokatzen dira. Noski, ez da jendeak esaten duen bezala, euria...bihar ere euria, ez, gutxigora beherakoak dira.
A.- Badira beste batzuk, "El veranillo de San Martin"...
K.S.-"El Cornazo de San Francisco" zera da: udazkeneko lehen depresioaren ailegatzea. Normalean udan ez da depresiorik izaten, eta izatekotan txikiak izaten dira. Lehenengoa San Praixku aldean tokatzen da gehienetan. Hori horrela da. Artzai, baserritar eta jende guziorren obserbazioen ezagutza zehatzago bat baino ez da. Egun guztian mendian bizi dira eta ! beti eguraldiari begira daude eta! Meteorologoak baino gehiago dakite horiek. Meteorologoa mapari begira arituko da askotan leihotik begiratu gabe sikiera.
"El veranillo de San Martin" esplikatzea ere oso erraza izango da. Nik nere aitari esaten nion txatxukeriak zirela kontu horiek. Ez zirela egia. Eta ez, badute esplikazioa fenomeno hauek. Ez da herri jakintza mespretxatu behar. Oatu egin behar da.
A.-Zein izan dira aurrerakadarik handienak?
K.S.-Meteorologia sinoptika deitzen zaio zonalde handi batetako datu guztiak mapan jarriz egiten denari. Meteorologia sinoptika ez zen posible izan telegrama asmatu arte. Telegrafoa beharrezkoa zen datuak biltzeko eta informazio oso bat edukitzeko. Irratia eta telekomunikazio sistema berriek aurrerakada handia ekarri zioten meteorologiari. Eta ez da datu berriak dauzkagula, datu berberak dira. Orain azkarrago eta gehiago heltzen dira. Lehen eta orain tenperatura, presioa, haizeen abiadura, euria jasak... neurtzen dira. Gauza berberak.
A.-Orain sateliteekin...
K.S.-Sateliteekin eta uste dut hemendik aurrera aurrrakada handiak egongo direla eta prebisioak nahitaez gero eta hobeagoak izango direla. Hemen zerbitzu txikia dago, egia, baina ez pentsa beste tokitan baino askoz ere eskasagoa denik. Tresna hauek merkeak dira, hemen ez da teleskopiorik behar.
A.-Euskal Herrian ze obserbatorio daude?
K.S.-Igeldon dago zentrala, gero aideportuan ere badaude eta gero estazio txikiak ere bai. Estatutuak, nik ez dut ulertzen nola egin duten, baina artikulo batean dio que los servicios meteorologicos son de la competencia exclusiva del estado, eta beste batean dio, los servicios meteorologicos son de la competencia exclusiva de la comunidad. Nik ez dut ulertzen nola egin duten hori baina hala da. Nik uste dut eraiki daitekeela zerbitzu bat observatorio txikiz osatua. Ondo zaindutako obserbatorioekin noski. profesionalekin noski. Sare bat montatu eta denak komunikazioan jarri. Ez da asko kostatzen, ez da garestia. Gauza txikia da. Gipuzkoan 30 estazio nahiko izango lirateke.
Hemen gainera afizio handia dio jendea meteoprologiari, Estatuak ordea ez du aurrera bultzatu nahi hemengo obserbatorioa. Gero eta utziagoa dauka.
Larunbatean Arguedasen ospatu zen Erriberako Euskararen Egunaren lehen edizioa. Kultura, auzolana eta festa uztartu ziren euskararen inguruan eskualdeko herriak batu zituen jardunaldi honetan.
Gasteizko teilatuetan panel fotovoltaikoak jarriz, hiriak kontsumitzen duen elektrizitatearen % 38 lor daitekeela kalkulatu du EHUko Ekopol ikerketa-taldeak. Beraiek garatu duten zehaztasun handiko metodologia batez erabiliz iritsi dira ondorio horretara.
Segurtasunaren aldeko elkarretaratze bat antolatu dute ostiral honetarako, hilak 23, Altzako Harria parkean. Donostiako hainbat eragile antifaxistek salatu dutenez, “Voxeko jarraitzaile bat” da deialdiaren atzean dagoena, eta Frente Obrerok eta Juventud Combativa... [+]
Astearte eguerdian egin du ohartarazpena Nazio Batuen Erakundeak. Astelehenean laguntza humanitarioa daramaten bost kamioi sartuko direla iragarri du Israelek, hamaika asteko blokeo erabatekoaren ostean. "Tanta bat da ozeanoan", adierazi du Tom Fletcher NBEko Giza... [+]
Agerraldia egin dute Gasteizko GKS-k, Gasteizko Etxebizitza Sindikatuak eta Bilboko Luberri konpartsak. “Hainbat hilabetez” Bilboko Konpartsekin eta Gasteizko Txosna Batzordearekin “egoera bideratu” nahian aritu direla ziurtatu dute, emaitzarik gabe... [+]
Bigarren ahozko saioan Aroztegiako obren eremuan izan ziren 11 guardia zibilek deklaratu dute asteartean, gehien-gehienak fiskaltzak deituta. Astelehenekoarekin konparatuta azkar joan da dena, eta arras lasaiago. Haien guztien testigantzan zerbait azpimarratu behar bada zera da:... [+]
Maiatzaren 24an 13:00ean Gipuzkoako Foru Aldundiaren aurrean elkarretaratzea egingo du Errausketen Aurkako Mugimenduak. Zubietako Erraustegiak sortzen duen kutsaduraren aurrean eta agente publiko eta alderdien jarrera salatzeko elkarretaratzera batzeko dei egin die herritarrei.
Sare sozialetan zabaldutako mezu batean, AEBetako presidenteak adierazi du Errusiako bere homologoarekin izandako elkarrizketa "oso ongi" joan dela. Putinek esan du Ukrainako gerra amaitzeko ahaleginak "bide onetik" doazela, eta Mosku Kievekin bake akordio bat... [+]
.jpg)
Kirol ekitaldi handi xamarrak egiten diren bakoitzean, agintariek hauspotzen duten "inpaktu ekonomikoaz" edo "hiria mapan kokatzeaz" harago, ohikoa da ostatuen garestitze basatiaz, garraio publikoan daukaten eraginaz edota segurtasun kontuez hitz egitea. Ohikoa... [+]
Telefonicak intzidentzia bat izan du eta horrek sare finkoan eragin du. Ondorioz, EAEko Larrialdiei Kudeatzeko Zentroa kaltetu da. Hala ere, arazoa konpondu dela ezagutarazi dute eta 112 larrialdietako telefonoa martxan dago berriro. Nafarroan ere eragina izan du, baina... [+]
Herri Urrats jaialdiko hasiera ekitaldian Seaskako zuzendaritzako kide Erik Etxartek salatu zuen Parisek oraindik ez ziela irakasle postu gehigarrien proposamenik egin hurrengo ikasturtera begira. Asteburuan heldu zaie Frantziako Hezkuntza Ministerioaren erantzuna, eta... [+]
Gipuzkoako auzitegi baten arabera 2016 eta 2018 urteen artean bost aldiz bortxatu eta beste hainbat sexu eraso zein tratu txar egin zizkion, neskak 12-14 urte zituenean. Gizonari hamasei urte eta hiru hilabeteko kartzela zigorra eta kalte ordainetan 50.107 euro ordaindu beharra... [+]
Filipinetako politikagintza klan oligarkiko ahaltsu batzuen esku dago gaur egun ere. Eta horregatik, emaitzen irakurketa xehatuak ñabardura asko ditu.
Airaldeko Greba Batzordeak (SOS Aiaraldea) jakinarazi duenez, larunbatean hartu zuten itzulera hegazkina desokupazio enpresako kideek.