UPNren kongresua epaile: norabide aldaketa edo jarraikortasuna?
aurre egingo dieten hedabide independenteak
UPNk edo Nafar Herriaren Batzea alderdi erregionalistaren kide batek proposatu duen moduan, urte asko daramatza boteretik urrun. Eta ez hori bakarrik: ezerezean dago murgildurik, PP eta Vox, ezin ahaztu 6F elkarteko kideak, bidelagun dituela. Boteretik at eta ezerezean, hori marka.
Barcina izan zen UPNren edo Elkarrekin Nafarroaren Herrikoraren beste militante batek formulatu duen bezala, Foru Komunitateko azken presidentea. Azkenaldian lehorteak gurean izan ditugun arren, euria egin du geroztik. Esparza jaunak hartu zuen lekukoa, alderdian; gobernuaren lidergoa ez baitu lortu, eta spoiler, ez du lortuko.
Agian, UPNren azken hamar urteek lau lerro baino gehiago merezi zuten, akaso, ziurrenik. Baina, apirilaren 28an egingo duten kongresuan jarriko dugu arreta. Berriako Ekhi Erremundegiri irakurri nion largabistaren kontzeptua, eta UPNren, edo Navarrako Herriarentzat Elkarrekin alderdiaren, beste bazkide batek egindako proposamena aipatzearren, etorkizunari so, largabista erabiliko dugu tresna gisa.
Esparzak ez du presidentetza lortu, eta ez da gertu egon ere. Hori dela eta, hiru legegintzaldiren ostean, berriz hautagai gisa ez aurkezteko erabakia hartu du; dena den, ez du politika de facto utziko, Chiviteren gobernuari buru-belarri oposizioa eginen baitio. Bitartean, Chivitek pozarren hartu du berri hori.
Kontra ditu bi faktore, nagusiki; lehenik, ez du akordioak lortzeko gaitasunik. Bigarrenik, boteretik urrun egoteak higadura politikoa dakar, eta boto-emaile kopuru handiak beste alderdi batzuen alde egin du, PP edo Vox, kasu
Esparzak alderdiaren gidaritza utziko duela eta, UPNren etorkizuna gidatuko duten bi aktoreak aipatu behar dira. Ibarrola eta Toquero, Iruñeko alkate ohia eta Tuterako alkatea, hurrenez hurren. Hasiera batean, Toquerok Ibarrolaren eskaintzari entzungorrarena egin zion, lidergoa bere gain hartuko zuelakoan. Dena den, behar diren babesak lortu ezinik, Toquerok eskaintza onartu zuen. Gauzak horrela, Ibarrolak eta Toquerok hautagaitza bateratua aurkeztu zuten UPNren buru izateko, lehia edota barne arrakalak saihesteko. Ibarrola presidentegai izanen da, Toquero, horrenbestez, presidenteorde izateko hautagai.
Akordio horrek, aldiz, ezkutuak azaldu ditu alderdiko kideen artean. Hautagaitza bateratuak kongresuan bozketa ez egitea zekarren, hautagaitza horren kontra zegoenak ezingo zukeela erakutsi. Aldiz, zuzendaritzak zuzenketa egin du: nahiz eta hautagaitza bakarra izan, bozketa eginen dute, kontra dagoenak azaleratzeko aukera izan dezan. Sortu den haserreari aurre egiteko maniobra. UPNk kide nahikotxo galdu zituen Sayas-Adanero bikoteak sortu zuten barne krisiaren ondorioz; honek ez ote duen kide galera gehiago ekarriko, batasunetik zatiketara. UPNk horixe besterik ez zuen behar.
Atzera begira, UPNk hainbat bide jorratu ditu Nafarroako Jauregiko bulego gorena berreskuratzeko: Navarra Suma koalizioaren sorrera edo Lan Erreformaren babesa (Casero jaunak Sayas-Adanero bikoteari jokaldia zapuztu zien, nahigabe izanda ere), besteak beste. Gauzak horrela, kongresuak berebiziko garrantzia du alderdi erregionalistaren etorkizunean: estrategia politikoa finkatu beharko dute, zer, norekin eta zertarako galderei erantzunez.
UPNk bere alde faktore garrantzitsu bat du: oraindik ere, bozka gehien lortzen dituen alderdia da. Hau da, masa sozial sendo batek babesten du, baina garai bateko alderdi hegemonikoa izatetik urrun dago egun. Kontra ditu bi faktore, nagusiki; lehenik eta behin, ez du akordioak lortzeko gaitasunik. Bigarrenik, boteretik urrun egoteak higadura politikoa dakar, eta boto-emaile kopuru handiak beste alderdi batzuen alde egin du, PP edo Vox, kasu.
Diagnostikoa eginda, aldaketak etorri beharko lirateke. Zintzotasunez, eta alderdiaren gidariak Ibarrola eta Toquero izango badira, ez da aldaketa handirik espero. Akaso, moduak are gehiago okertuko dira. Norabide horretan, irrist. Eta ez dute estropezu egiteko aukerarik, galde diezaietela Unidad Alavesako kideei.
Aritz Santamaria
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Horixe da datorren irailaren 10ean Frantziako Estatua hankaz gora jarriko duen deialdi herritar berriaren lema. Sarean gaia lantzen ari diren gune asko daude, baina bi interesgarrienak aipatzearren, hor daude, besteak beste, @lessoulevements edota @bloquonstout atariak.
Izan... [+]
Donostia arpilatua, bortxatua eta propio erreta Espainiako independentziaren alde 1813ko abuztuaren 31n.
1808an Napoleon enperadoreak Baionan bildu zituen elkarren aurka borrokatzen ari ziren Espainiako errege aita-seme borboiak, Carlos IV.a eta Fernando VII.a, biek nahi... [+]
Sarriegi jokatzen dugu erreaktiboki Euskal Herrian eta Euskalgintzan. Albiste bat, elkarrizketa bat, epai bat, eraso bat. Ondoren, erantzuna. Tamalez, berriro ere inertzia berak nakar Ander Gurrutxagaren elkarrizketa euskarafoboa aztertzera. Gustura gelditu zen, tartean zera... [+]
Euskararen (euskaldunon) aurkako oldarraldiak ertz ugari ditu; horietako bat fronte mediatikoa da, Voxento taldea buru eta PSOE-CCOO-UGTko kide ezagunak ekintzaile nagusi. Sarri eskaintzen digute idatziren bat, barnera dezagun Euskal Herriko hizkuntza ofizialetatik zein diren... [+]
Duela gutxi, Netanyahuren gobernuak, AEBen baimenarekin, legez kanpoko jarduerarekin jarraitzea erabaki du Gazan, eta zerrenda osoaren kontrola hartzea. Historia pixka bat egingo dut ez zaidalako zuzena iruditzen komunikabide edo kazetari batzuek Gazan gertatzen ari dena 2023ko... [+]
Abuztuaren 15ean Vladimir Putin eta Donald Trump Alaskan bildu ziren. Ofizialki, Ukrainako gerrari amaiera emateko bidean beste urratsen bat emateko. Baina Gazan milaka pertsona hiltzeko gupidarik ez duen politikariak serio esan al dezake penagarria eta tristea dela Ukrainan... [+]
Duela egun gutxi 6.000 alegazio baino gehiago aurkeztu dira Azantzan eta Sarbilen poligono eoliko berri bat eraikitzeko proiektuaren aurka. Antzeko beste proiektu batzuetan bezala, herritar eta talde antolatuen ahaleginari, antolaketari eta lanari esker egin da alegazioendako... [+]
Artikulu bati zer nolako izenburua jarri ez da aise hautatzen, ezta? Hasiera batean, “euskaldun gezurti, tranpatiak” bezalako izenburua idazteko asmoa nuen, baina inor mintzeko gogorik ez dudanez, goikoari eutsi diot, ene gogoetaren muina hobeto ulertaraziko... [+]
2025ean hazkunde ekonomiko txikia (%0,6) ez da gai izango langabezia-tasak %8ko muga gainditzea saihesteko; Zor Publikoak bi bilioi euro (BPGren %115) gainditzen ditu EK-k ezarritako %60aren oso gainetik, eta Gastu Publikoak estratosferan jarraitzen du.
Horri gehitu behar... [+]
Eskubide linguistikoen ikuspegi integratzaile baten eskaintza dugu gaurkoa.
Espainiako supremazismo linguistikoa osasuntsu eta bizkor ageri zaigu, “hooligan” samalda anitz baten babesaz eta komunikabide indartsuez sustatua. Azken aurreko lagina Santi Martinezena... [+]
Euskal Herri osoan —beste herrialdeetan bezalatsu— jairik ez da falta. Negu giroan ere asko badira ospatzen direnak, uda-garaian ez da festa gabeko egunik. Egun-argi luzeak eta gau epelak jendea etxe zuloetatik kanpora, kalera ateratzeko aproposak dira eta jai giroan... [+]
Azken asteetan bolo-bolo dabil Poliziaren eta, zehatzago esanda, Ertzaintzaren gaineko eztabaida. Tamalez, eztabaida piztearen arrazoia ez dira horiek Euskal Herri Langilearen kontra erabiltzen dituzten biolentzia eta jazarpen sistematikoa. Horren ordez, Ertzaintzaren eta bere... [+]
Artikulu honek badu testuinguru bat lerroburuaren gainetik, Hernaniko Udalean Kontxita Beitiak aurkeztutako Euskal Euskal Errepublikaren aldeko mozioa onartu ez izana. Harira!
Prozesu heterokronikoa
Kultura judeokristau, musulmana eta platonismoaren ustez, denbora aurrera... [+]
A zer zortea gurea! Inork nahi ez duen edozein industria-proiekturentzako puntu bero gogokoena gara gu! Ezkerraldea eta Meatzaldea, beti prest beste leku batzuetan gogaitzen duen guztia beso zabalik hartzeko. Petronor? Ederto. Lindane-hobi bat? Aurrera. Dorre elektrikoak gure... [+]
Hemengo politikariek haien diskurtsotan immigranteen etorreraren alde edo kontra egiten dute. Immigrante ez-zurien etorreraren alde edo kontra, noski. Beste mugimenduak ez dut uste gehiegi inporta zaizkienik, edozein alderditakoak izanik ere. Tronu altu-altu batetik begiratzen... [+]