Ugazaba erdaldunak euskaldunon aholkulari

  • Euskaldunon balizko komunitatearen eta euskalgintzaren beraren ahulezia erabatekoaren sintoma bat gehiago da nire ustez, batetik Garak halako hauspoa ematea gisa horretako artikuluei, eta bestetik, euskalgintzatik erantzunik eman ez izana.


2016ko abuztuaren 25ean - 13:38
Kazetaritza independenteak herritarren babesa du arnas

Kontakizun politikoki zuzenetik haratago, belarriak eta begiak dauzkanak badaki Euskal Herria alderik alde erdaldunduta dagoela, hemen ez dagoela gizarte elebidunik, ez diglosikorik ere, Lea Artibain, Urola Kostan, Bortzirietan eta horiez gaindiko “arnasgune” urrietan ez bada eta oro har, euskaldunak gizarte españolean / frantsesean barreiatuta eta baztertuta bizi garela.

Diskurtso lasaigarriek “inoiz baino euskaldun gehiago” garela dioskute, ezkutatuz euskaldunak orain baino askoz gehiago zirela (proportzioan) aurreko mendeko erdialdera arte, gerra galdu izanaren ondorioz milaka alde egin, eta ondoren, milaka etorkin erdaldun etorri ziren arte. Esaten ez duten bezala, egungo euskaldun gehienak askoz hobeto egokitzen direla españolez edo frantsesez euskaraz baino, eta (horregatik ere) espainiera / frantsesa aukeratu egin ohi dutela bizitzako jarduera arrunt gehienetarako edo guztietarako.

Aginte abertzaletik eta gizarte ekimeneko erakunde euskaltzaletatik “euskaraz egiteko” gonbitea luzatzen dute, baita euskaraz egiteko aukerarik apenas dagoen eremuetan ere (!) erabileraren ardura norbanako sufrituaren gainean utziz erabat, eta etsipena zabalduz. Agintari abertzaleek, oro har, erabilera errazteko baldintzak eta tresnak eskaini ordez, begirale neutralarenak egiten dituzte sarritan. PP-UPN-PSOEtarrek aldiz, euskara erabiltzeko aukerak mugatzeko lanean jarraitzen dute, oposiziorik gabe ia.

Euskaldunon komunitatea zati-zati eginda dago. EAEko agintari abertzaleek ez dute Nafarroako eta Frantziako administrazioen agintepean bizi diren euskaldunekin zubi egonkorrik eraiki, lurralde horietako ikastoletara eta azken urteotan EEPra, eskupeko itxurako diru publiko urriak bideratzeaz aparte. Nafarroan gobernu “euskaltzale” mustu berriak, beldurrak, konplexuak, eta batez ere ardurarik ezak ezin astindu dirau orain arte, euskaldunoi aukerarik oinarrizkoenak ere bermatzeko gauza ez dela, ugazaba unionisten presioaren aurrean belauniko sarri.

Euskararen normalizazioaren aldeko diskurtsoa non galdu ote? Euskal Herriko hedabideetan artikuluak argitaratzea ez da hain gauza erraza. Areago, artikuluaren nondik norakoak hedabideon ildo politikoarekin oso bat ez badatoz. Aldiz, hara non, euskara nazio eraikuntzarako arazo eta trabatzat agerrarazten duten hiruzpalau artikulu argitaratu ditu egunkari oso abertzale batek egun gutxitako epean: V. Moreno irakaslearen Identidad lingüística I eta II, eta Identidad nacional batetik. Pérez Busteroren ¿Qué es ese País Vasco? Proceso, tierras, gentes, lenguas bestetik. Gisa honetako harribitxiak ugari irakur daitezke horietan: “Al considerar (la lengua) como nota imprescindible de la identidad individual y colectiva… nos colocamos a la misma altura que esos dictadores que para aniquilar a un pueblo les prohibían hablar su lengua autóctona…”. Edo “Hay quienes sostienen que al hablar castellano adquirimos la ‘identidad’  española, …Y ello porque la lengua sigue juzgándose como clave definitiva en la adquisición de la identidad… Una majadería deductiva ...”

Aipatutako egile biok, aise argitaratu ohi dituzte euren idatziak ezker abertzalearen inguruko hedabide eta argitaletxe erdaldunetan: matxino mozorrotuta, espainiera/frantsesa inposatu dizkigutenen mesedetan. Esan gabe doa, biak ala biak erdaldunak dira. Esan gabe doa ere, biek ala biek ja ere ez dakite euskaldunon errealitateaz. Arrotz nabari gaituzte, gure artean bizi arren, aurreiritziek lanbrotutako betaurrekoekin.

Erantzun zaparrada espero nuen… baina kale! Sortuko Joseba Alvarezen eta Itziar Aizpuruaren erantzunak argitaratu ditu Garak. Baita F. Burgueterena, MonteBideotik. Guztiak txukunak, baina gutxi, erasoaren tamainarako. Neronek ere bidali ditut erantzunak, baina ez dira paperezko ediziora ailegatu. Sarean geratu dira, Naiz.eus-en. HPStik zero (ez da bere liga, ez da bere hedabiderik kutunena, “dapasat”…). Kontseilutik, Topagunetik, AEKtik, EHEtik, eta enparauetatik ere, zero. Bestelako euskaltzale izendunen aldetik ere, ezer ere ez.

Nork bere hausnarketa egingo duenez, nik ere badut nirea. Euskaldunon balizko komunitatearen eta euskalgintzaren beraren ahulezia erabatekoaren sintoma bat gehiago da nire ustez, batetik Garak halako hauspoa ematea gisa horretako artikuluei, eta bestetik, euskalgintzatik erantzunik eman ez izana (pentsatzekoa da Garak argi berdea emango ziela, horiei bai). Ohituta gaude Vocentoren, Prisaren eta enparauen hedabideetan horrelakoak irakurtzen eta entzuten, baina hedabide abertzale batek halako zilegitasuna ematea artikulu horietan jaurti diren zenbait astakeriari, harrigarria bezain mingarria iruditzen zait. Alabaina, are larriagoa iruditzen zait, euskalgintzaren erreakzio eta diskurtso falta.

Euskararen normalizazioaren aldeko diskurtsoa ikaragarri ahul, lotsati, hedabide jakinetara mugatuta eta oso tarteka ageri da, agertzekotan. Ugazaba espainierazaleena aldiz, harro, oso sarri,  eta nonahi. Baita hedabide abertzale erdaldunetan ere. Alderdi abertzaleen nora eza edota ardurarik eza ezagunak zaizkigu, aspaldiko arazoa da, baina nora begira dago euskalgintza? Zein “larretan”? Euskaldunon balizko komunitate honen lemazain behar luketenak lo badaude, nola behar du pasajeak?

 

JJ Agirre

Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora

ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Iritzia
Portugaleten ardiak lorezain

Portugaletera bazoazte, autobidea utzi eta hiriko sarrerako bi erreiko bide bazterrean 40 ardiko artaldea ikusiko duzue agian. Makilarekin zaindari dute alboan artzaina, iluntzetan itxituran sartu eta egunez pisu-lantegi arteko zelaietan bazkatzen du artaldea. Bere izena izan... [+]


“Ez dakit”

“Ez dakit” esaldi itzela da, baina zenbat kostatzen den esaten ikastea! Irakasleoi, batez ere, ikasleek eta gizarteak orojakileak garela sinistarazi digutelako. Beraz, eskola-emaileoi ezjakintasuna aitortzeak lotsa eta larria eragiten digu, gure ahultasun hori... [+]


2025-07-03 | Maialen Arteaga
Ameslari handien kondena

Ikasturte hau, zalantzarik gabe, ekitaldi handien ikasturtea izan da. Horrek hainbat hausnarketa eragin ditu kalean, eragile sozialetan zein sareetan. Eragin baino gehiago, azaleratu; egon bazeudelako lehenago ere. Esan beharrik ez dago: aisialdia ez da erantzukizun politikotik... [+]


2025-07-03 | Tere Maldonado
Adiskidetasuna, hausnarketa egiteke

Lagunen arteko erlazioak fluidoen fisikaren pean daude, amodio erlazioak baino gehiago, Zygmunt Bauman gorabehera. Ez du gura esan amodio harremanak, egun, solidoak direnik. Likuadora-ren soziologoak saiakera gomendagarria idatzi zuen horretaz, Maitasun likidoa, azpitituluz Giza... [+]


2025-07-03 | Ximun Fuchs
Etorkizuna gibelean da

Maiatzean Korsikan egon nintzen topaketa batean, hezkuntza artistikoa eta hizkuntzen irakaskuntza aipagai, gure antzerki taldean hezkuntza eta antzerkia anai-arreba bikiak baitira ekinean. Ikastaroan, luzaz mintzatu ginen linguista batekin, etorkinei frantsesa eta ingelesa... [+]


Teknologia
Isileko itzultzaileak

Pasa den astean kontabilitatea egiteko software libreko programa instalatu nuen ordenagailuan. Ez dakit lurralde guztietan berdin izango den, baina Bizkaian jarduera ekonomiko bat garatzen dugunok Batuz atarian egin behar ditugu fakturak. Batuz ataria ondo dago, baina... [+]


2025-07-02 | Ula Iruretagoiena
Lurraldea eta arkitektura
Kooperatibak

Kooperatiben mugimenduak euskal nortasunaren sakoneko afektu bat esnatzen du gehienetan. Kontzeptuarekiko gertutasun, harrotasun, lurraldetasun bat. Eta bizirik dabil, kooperatibek gaurkotasun handia irabazi dutelako, ez da iraganeko historiako ekimen euskaldun bat... [+]


2025-07-02 | June Fernández
Meloi saltzailea
Senar puteroak

Zezenketaren kontrakoa naiz, baina debekua heltzen den bitartean, jarraituko dut zezen-plazetan gozatzen”. Lagun baten iruzkin zinikoa gogorarazi dit Jose Luis Ábalos PSOEko ministro ohiaren azken polemikak. 

Izan ere, Koldo ustelkeria kasuaren testuinguruan... [+]


Oporrik ez elkartasunari

Prekaritateak prekaritate, Euskal Herriko ezkerreko militanteak, oro har, ez gara txarto bizi. Udako oporrak dira horren adibide, asko baikara atseden plan bikaina dugunok; ikastaldi aroko gure ekologismoari, ordea, keroseno kiratsa dario. Zein baino zein hegaldi garestiagoak... [+]


Ea hurrengorako ikasten duzun...

“Ea hurrengorako ikasten duzun…”. Horrela agurtzen zuen amak onkologoa, kariñoz eta lotsarik gabe, kontsultatik ateratzen ginen bakoitzean. Hamar bat kontsulta egingo genituen bospasei urteren bueltan, eta agurra beti bera izaten zen. Emakume atsegina... [+]


Israelek gerra hasi eta Mendebaldeak babestu

Wesley Clark AEBetako jeneralak azaldu zuen moduan, 2001eko plana zen bost urtetan zazpi herrialde hartzea: Afganistan, Irak, Somalia, Sudan, Libano, Siria eta Iran. Ez dira bost urte izan, baina denak, azkena Siria, erori dira, Iran izan ezik.

Iranek erasoak Sirian, Iraken... [+]


Teknologia
OSHW

2016. urtean Ping elkarteak urtero Nantesen antolatzen duen Summer Lab-ean izan nintzen. Gurean ere halakorik badugu, adibidez uztaileko lehen astean Tabakalerako Medialabean ematen dena.

Nanteseko Summer Lab-ean OSHW (Open Source Hardware / Kode Irekiko Hardwarea) inguruan,... [+]


2025-06-25 | June Fernández
Meloi saltzailea
Persepolis

Irango hiru gune nuklearrei eraso diete AEBek pasa den asteburuan. Donald Trump eta aiatolaren arteko pultsuan eta Netanyahuren rolean zentratu dira hedabideak albistea ematerakoan, ez ordea bertoko zein diasporako herritarren larritasunean: Teheranetik ihes egiteko bultzakada,... [+]


Eguneraketa berriak daude