Tertulia filosofiko arrakastatsua egin dute Usurbilgo haurrek
Filosofia haurrekin lantzea erronka potoloa izan daitekeela pentsatu dezakegu, baina hain juxtu “filosofatzea naturala da haurtzaroan, umeek berezkoa dute filosofatzeko, galderak egiteko, jakin-minerako... gaitasuna, eta izatekotan adinarekin goaz hori guztia galtzen”. Adibiderako, 10-12 urteko gazteekin Usurbilen egin berri duten tertulia filosofiko mamitsua.
Euskal Herrian zehar filosofia saioak antolatzen dituen Jakinmin elkartearekin harremanetan jarri zen Usurbil herriko OinHerri Herri Hezitzailea eta Lehen Hezkuntzako 5 eta 6. mailako ikasleei (10-12 urte inguruko gazteei) zuzendu zieten gonbidapena: tertulia filosofiko saio batean parte hartzea. 45 lagunek eman zuten izena, eta halako arrakasta ikusita, bi taldetan banatu zituzten haurrak.
“Filosofia praktikoa egiten dugu guk, gai bat hartu eta horren inguruan eztabaidatu, filosofatu”, kontatu digu Jakinmin elkarteko Xabi Salaberriak. Abiapuntu gisa, pizgarri bat jartzen dute (ipuin bat, bideo bat, kantu bat...), gero gai jakin batean murgildu eta galderak planteatzeko. Usurbilgo kasuan, Aulki urdina ipuina izan dute bidelagun: “Aulkian gizon bat esertzen da lehenik, gero zakur batek gerizpe moduan erabiltzen du, estralurtarrentzat txapela da aulkia... eta pixkanaka galderak planteatzen doa ipuina bera: objektu hori zer da, aulkia? Aterpea? Txapela? Zerk egiten du gauza bat gauza hori izatea? Errealitate bakarra dago ala errealitate gehiago? Ala errealitate bat eta interpretazio ugari?... Harrigarria da gogoeta mailan noraino iris zaitezkeen 10-12 urteko haurrekin”.
Gazteak eurak oso gustura aritu zirela azaldu digu Salaberriak. Batetik, ohituta ez dauden dinamika bat delako: “Ez dago erantzun zuzen bakarra, eta horrek deskolokatzen ditu, bidea elkarrekin egitea eta noraino iristen diren ikustea da xedea, eta denek ez dute gainera ados egon beharrik saio bukaeran”. Bestetik, haurrek nabarmendu ohi dute nola konturatzen diren hasieran iritzi bat dutela eta ipuinean aurrera egin ahala, gainerakoei entzun ahala... iritzia aldatzen doazen. “Iritzi arrazoitua bilatzen dugu, ez azaleko iritzia, benetan elkarrizketa filosofikoa izan dadin”. Azkenik, besteak benetan entzute hori –“eta ez besteak esateko daukana noiz bukatzen den itxarotea, gurea botatzeko”– zeinen ederra den azpimarratu du Salaberriak, hori baita tertulia filosofikoa, “baina horretarako patxada behar da, denbora behar da, eta gaur egungo erritmoan denbora da falta zaiguna”.
"Maitasuna" hitza darama izenburuan Galdera Basatiak podcastaren laugarren atalak, baina eraman zezakeen "harremanak", "bakardadea", "dependentzia"... Hari mutur ugaritan barreiatu dute Izaro Toledok eta Iñigo Martinezek.
Zer nolako harremana dugu heriotzarekin? Zer nolakoa helduek, zer nolakoa haurrek? Adinean gora egin ahala nola aldatzen da heriotzarekiko dugun begirada? Eta nola hitz egin heriotzaz haurrekin?
Bai, gai tabua bada ere, hitz egin dezagun heriotzaz. Hirugarren saio honetan... [+]
Hainbat lorpen kolektiboan soilik egin daitezkeela esaten denean, lerro artean joan ohi da behin kolektiboan pentsatu, gogoetatu eta eztabaidatu ondotik heldu ohi direla, heltzekotan. Baina zerbait lortzeko, ezinbestekoa da pentsatzen jartzea. Ez baitira gauzak besterik gabe... [+]
Ardatzean haur filosofia izango duen Galdera Basatiak podcastak, ez alferrik, haur filosofia tailerretan barneratzeko asmoa du. Horixe hitzeman digu Iñigo Martinezek lehen atal honetan. Podcastaren zimenduak ezarri dizkigu, markoa marraztu, eta, batik bat, haurtzaroaz... [+]
Galdera batzuen aurrean, behin eta berriz helduok ume sentitzen garela dio Iñigo Martinezek, “bizitza zulo existentzialez beterik” dagoelako. Galderaz galdera "behin-behineko erantzunen bila" aritzeko asmoa du irakasle eta filosofoak. ARGIA... [+]
Haurtzaroaren amaiera eleberri distopikoa idatzi zuen Arthur Clarkek, 1953. urtean: jolasteari utzi dion gizarte baten deskribapena. Eta ez al da bereziki haurtzaroa jolasteko garaia? Jolasteko, harritzeko, ikusmiratzeko eta galdera biziak egiteko unea. Ulertzeko tartea zabalik... [+]
Une delikatua igarotzen ari den zure lagun minak Taylor Swiften kontzertura joatea proposatu dizu, baina kide zaren elkarte ekologistak elkarretaratzea deitu du, abeslariak sortuko duen kutsadura salatzeko; nora joango zara? Dilema etiko horri erantzun diote gazteek, baita... [+]
Epistemologia, edo ezagutzaren teoria, filosofiaren arlo nagusietako bat da, eta historian zehar garrantzizko eztabaidak izan dira gure ezagutzaren mugen eta oinarrien inguruan. Honen baitan bi korriente indartsu topatzen dira, ezagutzara iristeko bide ezberdinak proposatzen... [+]
Ekintzailetza modan dago. Kontzeptuak indarra hartu du eta hiztegi ekonomikotik askoz harago zabaldu da. Just do it: egizu, besterik gabe. Baina ez dezagun ahaztu: propagandaren mundutik dator leloa. Erosle-ekintzaile aktiboak izatea ote da hitzaren mozorroa? Egungo enpresariek... [+]
Ez da akaso harrotasun seinale nire aurrean dauden pertsonak pertsona izango ez balira bezala begiratzea? Bai, noski baietz. Baina nola espero dugu bestela besteak ulertzea? Ulertu, behatu, begiratu. Besteak ulertu nahi izateak, ez du jarrera harro hau eskatzen? Ni pertsona... [+]
Poesia-irakurraldi bat, jendaurreko elkarrizketa bat eta sei orduko tailer bat eskaini zituen orain bi aste Sara Torres idazle eta pentsalariak Gasteizko Artiumen, Trama programaren barruan. Ondoren, eskuzabal eta gertuko hitz egin zidan bere lanari buruz, igande arratsalde... [+]