Azken 40 hauetan bizi izan ditugunak adierazten digu, –nahiz helburuak zehazten lagundu– konfrontazioa eta zatiketak norentzat diren mesedegarri. Ikusi besterik ez dago nork eta nolako helburuekin kudeatzen dituzten Carlos III eta Ajuria Eneako jauregiak. Baita boterea eskuratzeko zer nolako indar metaketa gauzatzeko gaitasuna erakusten duten ere. Baina esperientziak esaten digu beti izan ditugula etsai indartsuak aurrez aurre. Ez baita gaurkoa Paris eta Madriletik jartzen diguten amu zitala: demokrazian bizi gara, instituzioak inpartzialak eta demokratikoak dira. Gure herriaren biziraupenerako gaindiezinezko muga federalismoa da. Eta kito.
Baina egia beste bat da: gobernuak alderdien oligarkiak erabakitzen dituztela, eta parlamentuak ez direla erabakien gune nagusia, ezta benetako eztabaidaren aretoa ere. Horretaz asko ikasi zuena Laudion jaiotakoa da, galdetu berari.
Alferrik ari dira, diskurtso hori zaharkitua eta gezurrez hornitua dago. Hedabideen laguntzarekin urteak daramatzate gerra ideologikoa sakotzen. Egia baita, ideologia eta psikologia, garrantzi handiko tresnak direla asimilazio prozesuan. Horretaz gogora dezagun Thomas Hobbes filosofo ingelesak zioena: “Force, and fraud, are in war the cardinal virtues” (Indarra eta iruzurra, gerra guztien bertute kardinalak dira).
Bai Frantziak, bai Espainiak, beraien diskurtsoa aldatzen ez duten arte, horiei muzin egin eta nahiago dut AEBetako 28. presidentea zelarik, Thomas Woodrow Wilsonek, 1918an esandakoari heldu. Europan nazioarteko bakea lortzen lagunduko zuelakoan, autodeterminazio eskubidearen arrazoi eta edukiak plazaratu zituen, nahiz egia izan, juridikoki indarrean 1976an sartu.
Politika egiteko era ez baita gaurkoa, EAJk ez du bere betiko gidoia aldatuko; Madriletik adostasun mezua jasotzen dutenean, bakarrik azken urratsa emango dute; elkarkidetza nola eszenaratu. Eta hori, EAJak egiten badaki
Ez dago esan beharrik erabaki horren esanahia, garrantzi handikoa eta sakona dela, mundu osorako, noski, baina bereziki Euskal Herria bezalako herri estaturik gabekoentzat. Horrek esan nahi du jasaten dituzten-ditugun legediak, instituzioak, administrazioak, egitura politikoak, militarrak, kulturalak, sozialak, administrazioa, eta abar, zilegitasunik gabekoak direla, autodeterminazioaren eskubidea gauzatzea debekatzen zaien-zaigun bitartean. Zergatik? Herrien autodeterminazio eskubidea, demokraziaren, bakearen eta instituzio guztien hastapen eta iturri delako.
Beraz, estatuak herriari burujabetza ukatzen dion bitartean, armada edo beste indarkeriak erabilita, ez dago demokraziarik eta uko egiten dio demokraziari.
Horrela, ustelkeri politikoen lokatzez leporaino daudenak, eta nahiz bozka sostenguak behar adina indarrik ez izan, dirua eta boterea kudeatzen ari dira. Harro, demokraziaren zaindari balira bezala. Beti daude dirua dagoen tokian. Dirua baita beraien elikadura nagusia. Asebete daudenean neurririk gabe xahutzeko, eta gosez daudenean, bereganatzeko.
Askotan, liskarra saihestu nahian edo, erantzunik gabe uzten ditugu, ozen eta batere lotsarik gabe, gezurrez beteriko hitz potolo bezain maltzurrak entzuten ditugunean. Egia baita, berdinen arteko partaide izan gaitezke, “baina nazio inposatzaileko kide garela onartzen dugun neurrian”.
Ildo beretik, Nafarroan, Corellako semeak zioen gauza berbera esaten digu, orain Cintruénigon jaiotako alabak, alegia, nafarrak espainolak garela. Ez dago aldaketarik, EAEko lehendakari izanik Patxi López jaunak, nortasun euskaldun edo espainiarra aurrez aurre jarri ziotenean Gasteizko Parlamentuan, gaztelania ederrean esan zuen: “Me gustan los peces de colores” (Koloretako arrainak gustatzen zaizkit). Ez naiz hori zalantzan jarriko duena. Onartzen dut arrain koloretsuak dituela gustuko, zergatik ez? Baina argi daukat, soilik bi kolorekoak, horia eta gorria.
Horrelako ika-mikak betiko folklorea dira, ez dute batere mamirik, kazetarien “bazka” besterik ez dira. Garrantzi sendoa duena zera da, EAJak daraman ibilbide argia eta ezaguna, horrek bai duela garrantzia. Bere politika egiteko era ez baita gaurkoa, ez dute bere betiko gidoia aldatuko; Madriletik adostasun mezua jasotzen dutenean, bakarrik azken urratsa emango dute; elkarkidetza nola eszenaratu. Eta hori, EAJak egiten badaki.
Josu Iraeta, idazlea
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Setioa hausteko Palestinara janaria zeramaten aktibista batzuk atxilotuta jarraitzen duten bitartean, honako gogoeta hau:
Bigarren Mundu Gerra hasi aurretik, Hitlerrek beste herrialde batzuetako lurrak konkistatu bazituen ere, Mendebaldeko potentziek ez zuten ezer egiten... [+]
Gaur bi urte bete dira estatu sionistak Palestinako herriaren aurka martxan zuen genozidioa bizkortzen hasi zenetik. Bi urte, non haurrak, eskolak, ospitaleak eta ametsak bonben jomugan egon diren, munduaren isiltasunak krimen horiek estali dituen bitartean.
100 urte pasatxo... [+]
Gazako genozidioak presioa areagotu du entitate sionistaren kontra arlo askotan, eta sionisten konplizeetara ere heldu da. Shapir enpresa israeldarraren eskutik CAF Jerusalemgo tranbiaren proiektuan sartzea salatu du hasieratik BDZ mugimenduak. Sei urte pasatu dira jada. Gazako... [+]
Asilo-leku sakratua Erdi Aroko lege bat zen, zeinaren bitartez justizia atzetik zituztenek elizaren eta monasterioen babesari hel ziezaieketen. Akaso, bi mila urtetan ongia egin zuten apurra. Eta, jakina, ahal bezain azkar, lege hura desegitera jo zuten, desagertu zen arte. A ze... [+]
Bilboko Udalak iragarri du Lancor-Elgorriaga eta Consonni pabiloiak berehala eraitsiko dituela, eta segidan, Udalbatzan aurkeztu du lan horiek bizkortzeko proposamena, kontuan hartu gabe 80 pertsona inguru bizi direla bertan baldintza negargarrietan: euren ondasun urriak... [+]
Palestinan gertatzen ari dena ikaragarria dela erraten du jende orok karrikan barna, “Onartezina da! Genozidioa da!” bilakatu dira azken aldiko entzunenak. Egoera salatzeko elkarretaratzea egin, ordea, eta bidegabekeria dela pentsatzen duten hamar horietatik lau... [+]
Eusko Jaurlaritzak "Eskola inklusibo, ekitatibo eta kalitatezkoaren aldeko mahai" berria osatu duten gizarte-eragileei Euskadiko eskola-segregazioaren hasierako diagnostikoa eta erantzuna izeneko txostena banatu die, eztabaidatu eta adostasunak lortzeko. Debateak, beraz,... [+]
Udan zehar, mobilizazio sozial handia izan da eta herritarren plataformak sortu dira Lizarraldean biometanizazio-plantak direla eta: Viana, Lodosa, Los Arcos, Mendabia... Horietan guztietan erraz identifika daitezke gako berberak: 1/ Nafarroako Aldizkari Ofizialean proiektuak... [+]
Abuztua da. Iratxen bildu gara Jurramendi igotzeko. Gudarienetik baino, gurutzeen bidetik (via crucis) ekiteko gomendatu digute. Berbagai, Gazako egoera. Israelek, genozidioa gauzatzeaz gain, horren kontaketa ere isilarazi nahi du: ia 300 kazetari erail ditu, Al Jazeerako Anas... [+]
Pasa den asteburuaren atarian, eta, oraingoan bai, hainbat hedabidetan Bernedoko udalekuetan gertatutakoa (Dutxa hotz bat denontzat) masiboki hedatu ostean, iritsi zen hezitzaileen adierazpena. Bertan, beraien “oinarri ideologikoak argitzea” eta “egiteko moduen... [+]
Euskal Udalekuetan egondako haur eta gazteen guraso edo/eta tutore legal gisa, babes osoa adierazi nahi dizuegu Bernedoko begiraleoi. Guztiz gaitzesten ditugu hezitzaileak jasaten ari zareten jazarpena eta sare sozialen bidez, publikoki zein maila pribatuan, egin zaizkizuen... [+]
Gure alaba nagusia Euskal Udalekuetara joan zen lehen aldian, 2019an, eraldatuta itzuli zen. 15 egunetan hazi egin zen, eta ez fisikoki bakarrik; arrunt pozik zetorren, hunkituta eta bere abenturak kontatzeko gogo handiz; ezin genion jarraitu, horren azkar hitz egiten zuen... [+]
Gauza garrantzitsu asko gertatzen ari dira Palestinan, Euskal Herrian eta munduan. Espantu israeldarraren aurrean Euskal Herrian inteligentzia kolektiboa martxan dago, inoiz baino indartsuago. Jende ezberdin asko, toki ezberdin askotan, gauza ezberdin asko egiten ari da... [+]
Palestinan gertatzen ari diren gizadiaren aurkako krimenak “berariaz gaitzesten ez dituzten” Israelgo erakundeekin harremanik ez izateko 2024ko apirilean EHUko Gobernu Kontseiluak hartu zuen konpromisoaz gain, beste urrats bat eman du euskal unibertsitate publikoak... [+]
Aurtengo uda garaian 46 gradutara iritsi da tenperatura Espainia eta Portugaleko leku batzuetan. Europako beste leku batzuetan ere 40tik gorako tenperaturak izan dituzte, baita Euskal Herrian ere. Iaz baino tenperatura altuagoak izan ditugu eta aspalditxo izan ditugun handienak... [+]