Euskara justizian, aurrerapauso nabarmenik ez 35 urtean
35 urteko koofizialtasunaren ostean, euskararen egoera ez da normalizatu arlo judizialean. Soilik hogei bat epaile eta magistratu, eta beste hainbeste fiskal eta idazkari judizial dira elebidunak. Gutxiegi EAEko 150 bat epaitegietara hurbiltzen diren herritar euskaldunei erantzuteko.
Justiziaren arloan euskararen erabilera sustatzeko sortu zen abenduan Auzia euskaraz programa. Leihatilatik sententziaren publikaziora arte, urrats guztiak euskaraz egin ahal izatea da helburua. Nik ere euskaraz dioen kartel berdea aurkituko du EAEko epaitegietara hurbiltzen denak, funtzionario elebidunaren mahaian. Euskararen ezagutza funtzionario publikoen artean hazi den arren, igoera ez da nabaritu arlo judizialean.
Bake-epaitegietan eta bereziki euskara hiztun gehien dauden inguruetan, euskaraz hitz eta lan egiten da sarri, baina gainontzeko arlo judizialetan erabat urria da erabilera. Paperezko izapideetan, herritarrak bi hizkuntza ofizialetako bat erabili dezake. Euskaraz egiten diren deklarazioetan itzultzailea eskatzeko aukera dago, baina horrek asko luzatu ohi du prozesua.
Iñigo Santxo abokaturen esanetan, lanean hasi zenetik ez du inoiz ikusi gaztelaniaz defenditutako kasuren bat preskribatua izan denik. Euskaraz ordea, hiru aldiz gertatu zaio eta laugarren bat esku artean duela azaldu du. “Zailtasunik gabeko kasua da, 2008an ekin genion prozesu judizialari eta ahozko epaiketa irekitzeko zain gaude oraindik. Gaztelaniaz tramitatua izan balitz, aspaldi egongo zen kasua bukatuta”, kontatu du Santxok.
Prozesu judizialaren katebegiak
Profesionalek kate batekin konparatzen dute prozesu judiziala. Justizia Ministerioa, Botere Judizialaren Kontseilu Nagusia eta Eusko Jaurlaritza dira katebegietako batzuk, bakoitza bere arautegi linguistikoarekin. Botere Judizialarentzat gaztelania da hizkuntza ofiziala, eta gainontzeko hizkuntza ofizialak “bi aldeak ados badaude” erabiliko direla ezartzen du legeak. Adituen ustez, goi-karguetan euskaraz lan egiten ez den artean, ez da izango benetako aurrerapenik.
Hizkuntz Eskubideen Behatokiak argudiatu du kontraesanean daudela jardunaldien helburua, hau da, gaztelania bultzatzea, eta euskararen normalizazioa eta biziberritzea. Observatorio Global del Español erakunde antolatzaileari gutunez eman dio erabakiaren berri, eta 2024an... [+]
Donostiako Udaleko langileen batzordea osatzen duten bost sindikatuek (ELA, LAB, CCOO, Erne eta ESAN), akordioa egin dute, Euskaraldia dela-eta langileen parte hartze aktiboa sustatzeko eta euskaraz bizi eta lan egiteko aukerak bermatzeko. LABeko ordezkari Joseba Alvarezek... [+]
Nafarroako Unibertsitate Publikoko Euskara Taldeak inkesta bat egin du ikasleen artean. Halaber, euskara plana ikasturte honetan amaitzen dela ikusirik proposamen berriak egin dizkiote unibertsitateko zuzendaritzari. NUPen euskaraz ikastea "ezinezkoa" dela ere salatu... [+]
Ospitalizatuta dauden pazienteek eskumuturrekoan eramango dute “e” ikurra. Hala, osasun langileek badakite herritar horiek eskatu dutela euskaraz artatua izatea. Osakidetzak dio euskarazko komunikazioa errazteko beste tresna bat gehiago dela. Proiektu zabalago bateko... [+]
EHEk deituta, Baionan manifestazioa egin dute apirilaren 6an. Euskararentzat eta euskaldunentzat justizia eskatu dute, eta Euskararen Errepublika aldarrikatu. Hilaren 11n EHEko bi kide epaituko dituzte Baionako auzitegian desobedientzia ekintza bat egin izanagatik.
Behatokiak Hizkuntza Eskubideen Egoera 2024 txostena aurkeztu du. Herritarrek helarazitako gertakarien bilduma aztertuta, ondorioztatu dute 2024an egoerak ez duela hobera egin, eta gainera, kexak jaso dituzten hainbat entitateren eskutik urraketak iraunarazteko jarrera sumatu... [+]
Ez atera zalapartarik, ez konfrontatu, ez biktimizatu... eta obeditu. Subjektu zapaldu gisa, kasu honetan euskaldun gisa, mintzo gara, zenbatetan entzun behar izan ditugu halakoak? Ironiaz, honelaxe esan zuen, duela bi urte, Euskaltzale Independentiston Topaketan, Amets... [+]
Euskal Herrian Euskarazek manifestazioa deitu du apirilaren 6rako, 11n EHEko bi kide epaituko dituztelako. Hiriburuetatik autobusak antolatzen ari dira. Bi helburu bete nahi dituzte, batetik, epaituak izango diren bi kideei babesa erakustea, eta bestetik, euskararentzat justizia... [+]
ELA sindikatuak azaldu duenez, azken Lan Eskaintza Publikoaren oinarrien arabera, Ertzaintzarako eskainitako lanpostuen %20ak eta Udaltzaingoaren %30ak ez daukate euskara-eskakizunik. Gasteizen, adibidez, udaltzain-lanpostuen erdietan, 24tan, ez dago euskara-eskakizunik.
Ba al dakizue frantses batzuk harritu egiten direla mugaren alde honetan ere euskaldunak bagaudela jakitean? Ba bai, harrigarria bada ere, behin, Donostian, frantses batzuei entzun nien sinetsi ezinik beren buruari galdetzen: “Saint-Sébastien est au Pays... [+]
"No entiendo, en castellano por favor" eta gisakoak ohikoak dira eskolako guraso Whatsapp taldeetan, baina Irungo Txingudi ikastola publikoan euskara hutsean aritzeko modu erraz eta eraginkorra dute, behar duenarentzat itzulpen sistema berehalakoa ahalbidetuta.
.jpg)
Hizkuntz Eskubideen Behatokiak jaso ditu kexak: bisita gidatuak gaztelania hutsean, eta sarrerako zerbitzuetan ere bai. Bitxia da kontua: baskoien mintzairaren hitzak dituela uste den brontzezko objektua ikustera joan... eta azalpenak gaztelaniaz. Kexek eragina izan dute, eta... [+]
Gabonetako argiak pizteko ekitaldia espainolez egin izanak, Irungo euskaldunak haserretzeaz harago, Aski Da! mugimendua abiatu zuen: herriko 40 elkarteren indarrak batuta, Irungo udal gobernuarekin bildu dira orain, alkatea eta Euskara zinegotzia tarteko, herriko eragileak... [+]
