Euskara justizian, aurrerapauso nabarmenik ez 35 urtean
35 urteko koofizialtasunaren ostean, euskararen egoera ez da normalizatu arlo judizialean. Soilik hogei bat epaile eta magistratu, eta beste hainbeste fiskal eta idazkari judizial dira elebidunak. Gutxiegi EAEko 150 bat epaitegietara hurbiltzen diren herritar euskaldunei erantzuteko.
Justiziaren arloan euskararen erabilera sustatzeko sortu zen abenduan Auzia euskaraz programa. Leihatilatik sententziaren publikaziora arte, urrats guztiak euskaraz egin ahal izatea da helburua. Nik ere euskaraz dioen kartel berdea aurkituko du EAEko epaitegietara hurbiltzen denak, funtzionario elebidunaren mahaian. Euskararen ezagutza funtzionario publikoen artean hazi den arren, igoera ez da nabaritu arlo judizialean.
Bake-epaitegietan eta bereziki euskara hiztun gehien dauden inguruetan, euskaraz hitz eta lan egiten da sarri, baina gainontzeko arlo judizialetan erabat urria da erabilera. Paperezko izapideetan, herritarrak bi hizkuntza ofizialetako bat erabili dezake. Euskaraz egiten diren deklarazioetan itzultzailea eskatzeko aukera dago, baina horrek asko luzatu ohi du prozesua.
Iñigo Santxo abokaturen esanetan, lanean hasi zenetik ez du inoiz ikusi gaztelaniaz defenditutako kasuren bat preskribatua izan denik. Euskaraz ordea, hiru aldiz gertatu zaio eta laugarren bat esku artean duela azaldu du. “Zailtasunik gabeko kasua da, 2008an ekin genion prozesu judizialari eta ahozko epaiketa irekitzeko zain gaude oraindik. Gaztelaniaz tramitatua izan balitz, aspaldi egongo zen kasua bukatuta”, kontatu du Santxok.
Prozesu judizialaren katebegiak
Profesionalek kate batekin konparatzen dute prozesu judiziala. Justizia Ministerioa, Botere Judizialaren Kontseilu Nagusia eta Eusko Jaurlaritza dira katebegietako batzuk, bakoitza bere arautegi linguistikoarekin. Botere Judizialarentzat gaztelania da hizkuntza ofiziala, eta gainontzeko hizkuntza ofizialak “bi aldeak ados badaude” erabiliko direla ezartzen du legeak. Adituen ustez, goi-karguetan euskaraz lan egiten ez den artean, ez da izango benetako aurrerapenik.
Euskal Herrian Euskarazek apirilaren 22tik 28ra egingo du lehen aldiz Harrotze Astea. EHEk bost ekintza nazional prestatu ditu, eta hortik aurrera, herriz herri hainbat dinamika antolatuko dituzte euskaltzaleek. Sugoi Etxarri EHEko kidea elkarrizketatu dugu. Haren ustez,... [+]
Hizkuntza eskubideen urraketekin lotutako 909 kexa jaso zituen Behatokiak 2023. urtean. Horien %75 baino gehiago administrazioari loturiko zerbitzuei buruzkoak dira: “Herritarrek salatzen dute urtero horma berdinaren aurka borrokatzen jarraitzen dutela”.
Korrikak lehen asteburua Nafarroan egin du, eta argi ikusi dugu ez dagoela Nafarroa bat, ez eta hiru ere, baizik eta hainbat. Herriz herri egoera soziolinguistikoa eta euskaltzaletasuna erabat aldatzen dira, eta Korrika ere izan da horren lekuko.
Euskal Herriko 16 ikasle Parisen dira astearte honetan, euskaraz ikasteko eskubidea aldarrikatu eta horretarako neurriak har ditzatela eskatu diete diputatuei, Frantziako Legebiltzarrean. “Urduri gaude, baina badakigu zer erran nahi dugun”, adierazi diote goizean... [+]
Taldea ezagutarazteko eta proiektua finantzatzeko antolatu dute egun osorako egitaraua.