‘Politeismo bastarta’: lau egun Angela Davisekin eta Jule Goikoetxearen pentsamenduetan

  • Susa argitaletxearekin kaleratu du Goikoetxeak liburu berria: Politeismo bastarta. Nobela gisa kalifikatu arren, kronika gozo eta bizia da, irakurlea Goikoetxearen pentsamenduetan barneratuko duena. Donostiako San Jeronimo kaleko sotoan egin du aurkezpena, hamarnaka lagunen aurrean, astearte eguerdian, mezaren orduan.


2024ko azaroaren 13an - 07:50
Leire Lopez editorea eta Jule Goikoetxea egilea Susa

Aurtengo maiatzaren 24tik 27ra, Fira Literal liburu erradikalen azoka egin zen Bartzelonan (Herrialde Katalanak). Hamargarren edizioa zuen, eta antolatzaileek apustua egin eta mundu mailako lau filosofo ezagun gonbidatu zituzten; tartean, Angela Davis.

“Ni bere bizkartzaina izan nintzen”, esan du Jule Goikoetxeak liburuaren aurkezpen ekitaldian. Baina bizkartzain literala, ez metaforikoa. Horixe zen Goikoetxearen zeregina: Davis hara eta hona mugiarazi, ibilbidea konplitzen lagundu, bidelagun izan, gida, eta itzultzaile ere bai. Ordutegiak zorrotz betetzeko eskatu zion Davisen idazkari Cassandrak: “Ez argazkirik, ez sinadurarik, ezta adostu gabeko ekitaldirik ere”. Kontakizuna une horretantxe abiatzen da, Goikoetxea kategoria altuko hoteleko gelan dagoenean, Bartzelonan, Davisekin elkartu zain.

“Nabarmendu nahiko nuke liburu hau ez dela lau egun pintoresko Angela Davisekin”, esan du Leire Lopez Ziluaga Susako editoreak, “ezta lau egun gogoangarri pertsona famatu batekin ere”. Izan ere, Politeismo bastarta liburuan irakurriko dena zera da, buru jakin batetik pasatzen diren edo pasa daitezkeen pentsamenduen “destilatze” bat, editorearen esanetan. Gertakari asko eta gehientsuenak errealak, baina ez denak, antza, liburuaren hastapenak ohartarazten duenez: “Egitate erreal eta irrealetan oinarritua, merkatu askea eta kontratu soziala bezala”. Imajinazioak zeharkatutako pentsamenduak dira zenbaitzuk.

Estilo aldetik, beraz, konplexua den generoa da. Susa argitaletxeak nobela gisa aurkeztu du liburua, azpimarra eginda ez dela inola ere erraza sailkapenik egitea, liburuaren izaerari berari atxikia delako. Lan honek, ordea, traza handia du kronikatik. Horixe baita, azkenerako, kronikagilearen zeregina, bizitakoaren berri bertatik bertara ematea, barrenetatik igarota eta mastekatuta. Burmuinean sakontze ariketa gisa planteatzen da liburua, lehen pertsonan idatzia.

Politika eta feminismoa

Angela Davisekin partekatzen dituen egunak aitzakia bat zaizkio Goikoetxeari politikaz eta feminismoaz pentsatzeko, patriarkatuak, kapitalismoak eta kolonialismoak egunerokotasuna nola baldintzatzen duten aztertzeko. Hori argi ikusten da, esaterako, Davisekin lehen egunean elkartzear denean, ileko kakoekin duen pasarte arantzatsu honetan: “Ondo lotu, ez ikaratzeko. Argi gera dadila, ez dut inoiz diskriminaziorik jasan nire ileagatik. Nire azala zuria delako. Irain batzuk bai, baina misoginia ziren. Gehiegikeria ez dago ondo ikusia emakumezkoa zarela uste badute. (...) Jule, zentratu. Lau minutu ditut hallera jaisteko. Bost kako jarri ditut azkenean. Gehiegikeria oro da antifemeninoa. Eta gauza bera gertatzen da ilearekin, ile liso, ordenatu eta orraztuarekiko maitasuna menderakuntza eta segurtasunarekiko maitasuna da. Ilepolitika”.

Goikoetxeak berak nabarmendu duenez, laugarren olatu feministatik idatzia izan den lana da Politeismo bastarta, XX. mendeko ahots periferikoak, “kosmobisio bastartak”, erdigunera ekartzen ari diren aldikoa.

Lau egun, lau kapitulu

Davis eta Goikoetxea ez dira protagonista bakarrak. Ahotsa hartuko dute Sarah Ahmed eta Vandana Shiva idazle, filosofo eta ikerlari feminista entzutetsuek ere, haiek ere egon baitziren Bartzelonako literatur kongresuan, eta kointziditu zuten Davisekin. Horrez gain, Davisek eta Goikoetxeak ostatu hartzen zuten luxuzko hoteleko garbitzaileak ere ageriko dira, eta taberna-zuloetan nahiz Kataluniako Generalitateko goi-agintariak ere bai, Davisekin elkartu baitziren arratsalde batez. Azkenik, pertsonaia horietatik abiatuta, Goikoetxearen irudimenak sortutako jainkosak, Buladak eta giza holobionteak ere azalduko dira, umorez eta bizitasunez.

Kapitulu bakoitza egun bat da. Hotelean abiatuko da lehenbizikoa, Davisekin elkartu aurretiko uneetan, zeinetan jainkosak eta kontra-jainkosak ere agertuko diren; eta, behin Davisekin elkartuta, badituzte elkarrizketak eta hitzaldiak emateko. Bigarren kapituluan, Shivaren hitzaldiak hartuko du erdigunea, eta berarekin afaltzera geratuko dira; elkarrizketa horren zatitxoa ez ezik, gerora taxian Davisekin izandako solasa kontatuko zaigu, Gaudi zenaren bueltakoa. Hirugarrena elkarrizketaz josia izango da, Pompeu Fabra unibertsitatean egongo baitira goizean, bazkaltzen gero, segidan hotelera bideko taxia, deskantsu unea eta Generalitatera bisita; hor, Kataluniako eta Euskal Herriko egoera politikoaz galdetuko dio Davisek Goikoetxeari. Eta, azkenik, laugarren kapituluan, hoteleko langileek hartuko dute protagonismoa.

 


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Euskal literatura
2024-12-05 | Leire Ibar
Durangoko Azokak ateak ireki ditu, ikasleen bisitarekin

Abenduaren 5ean ikasleei eta irakasleei zuzendutako tailer, hitzaldi eta ikuskizunak izango dira azokan. Dinamiken bidez sortzaileak ezagutu eta eurekin harremanetan jartzeko moduko aukera ere izango da. Edukiera guztia bete da jada ikasle goizerako. ARGIAk eskaintza zabala... [+]


“Konplexutasuna agertzeko lekua da literatura, ez lezioak ematekoa”

Helduentzako zazpigarren lana argitaratu berri du Uxue Alberdik, hirugarrena ipuingintzan: Hetero (Susa, 2024). Zortzi narrazio bildu ditu liburuan, eta denen abiapuntua izan da memorian geratu eta “noizbait ere honi buruz idatzi behar dut” pentsarazi dion paisaia,... [+]


DBHko ikasleak literaturzaletzea helburu duen irakurketa-lehiaketa aurkeztu dute

Esloveniako eskoletan izan duen arrakastari tiraka, Alberdania argitaletxeak Euskal Herriko ikastetxeetara ekarri du Joko Ona Denontzat irakurketa-lehiaketa: DBHko ikasleek “kalitate handiko liburuak” irakurriko dituzte taldeka, eta avatarra aukeratuta, horiei... [+]


Leire Lakasta Mugeta
“Hitzak harriak dira Ernauxentzat, eta idazketa labana”

Annie Ernaux (Lillebonne, Normandia, 1940) idazleak bere poetikaz eta horren funtzioaz egindako hausnarketak jasotzen dituen elkarrizketa-liburua euskarara ekarri du Leire Lakasta Mugetak (Iruñea, 2002): Idazketa labana bat da (Katakrak, 2024). Idazketaz, hautu estetiko... [+]


Erraldoiek lagunduta eta haurrez inguratuta aurkeztu dugu ‘Abentura erraldoia’ liburua

Abentura erraldoia. Salba dezagun kalejira haurrentzako liburua modu berezian aurkeztu du ARGIAk, Donostian. Haur eta guraso ugari bildu ziren Gorka Bereziartua eta Adur Larrearen ipuinaren bueltan, eta festarako, dantzarako, ipuinak kontatzeko eta maskarak marrazteko tartea... [+]


Ipuinak idazten ikasten: nondik hasi eta zeri jarraitu?

Garazi Arrula (Tafalla, 1987) eta Iñigo Astiz (Iruñea, 1985) gonbidatu ditu Mikel Ayerbek (Azpeitia, 1980) Idazteaz beste euskal literaturari buruzko elkarrizketa-saioetako bigarrenera. Euskal ipuingintza izan da elkarrizketa saio honen gaia, eta gonbidatuen... [+]


Uxue Juarez. Hitzak pospolo
“Uretara harri bat botatzen duzunean sortzen diren uhin horiek dira poema”

Batxilergoan tutore izan nuenetik ia 10 urte pasa direla elkartu naiz Uxue Juarezekin Ur Mara museoko Toureau etxolan (Alkiza), pagoez eta Koldobika Jauregiren eskulturez inguraturik. Autoritate segitzen du izaten niretzat Uxuek, baina beste zentzu batean orain. Aurpegian... [+]


Katixa Dolhare-Zaldunbide
“Literaturaz gozatzen ikasi egiten da, eta ikas prozesu hori landu behar da gelan”

Bankan bizi den Literatura irakasle, ikerlari eta idazlea da. Irailaren hondarrean Itsasun egin zen Irailekoak poesia jaialdiaren baitan Ipar Euskal Herriko Poesiaz eman zuen hitzaldia. Besteak beste, bertan errandakoak hona ekarri nahian hasi gara harekin solasean.


Erraldoi eta buruhandien kalejirak lagunduta aurkeztuko dugu ‘Abentura erraldoia’ liburua, ostiralean Donostiako Grosen

Donostiako Gros auzoko erraldoi eta buruhandien konpartsak giroturiko kalejira eta dantza izango ditu lagun, ostiral honetan ARGIAk antolatu duen liburu aurkezpenak: Abentura erraldoia. Salba dezagun kalejira aurkeztuko dute Gorka Bereziartua eta Adur Larrea egileek.


Baigorri-Tafalla senidetze eguna
Liturgia ez-katoliko bat Urdozeko kaperan

Kasu Hegoaldeko begirada horri. Lehen-lehenik desmitifikatu larre berde, etxe zuri eta teila gorrien lur ederrekiko miresmen itsua, halako maitasun inkondizionala, hizkerari eta ustezko bizitzeko manerari loturiko fetitxismoa. Utz, Ruper Ordorikari sarri entzun gisan,... [+]


‘Gero’: iraganeko geroaldia

Mintza gaitezen klarki, itzulingururik gabe, esan beharrekoak esateko gerotik gerora ibili gabetanik: jolas hau, euskaraz letrak juntatzean datzana, Axularrek pasatu zuen. Kasik jolasa asmatu bezain laster gainera, halako moldez non Gero-ren orrialde gehienetan ematen baitu... [+]


2024-10-21 | Leire Ibar
Aiora Jaka, Jon Urzelai eta Julia Otxoa dira Euskadi Literatura sarietako gainerako irabazleak

Euskarazko Literatura Itzulpena, Saiakera Euskaraz eta Gaztelaniazko Literatura kategorietako irabazleen berri eman dute Donostiako San Telmo Museoan egin den aurkezpenean. Saiakera Gaztelaniaz saria ez ematea erabaki du epaimahaiak.


Adur Larrea eta Gorka Bereziartua
“Haurrek errazago barneratzen dituzte magia eta ezustekoa”

"Erraldoiei buruzko ipuina nahi dugu, haur txiki nahiz koskortuagoentzat". ARGIAk enkargua egin zien etxekoak ditugun Gorka Bereziartua kazetariari eta Adur Larrea ilustratzaileari. Emaitza: Abentura erraldoia. Salba dezagun kalejira. "Gauza berriak probatzeko... [+]


Eguneraketa berriak daude