‘Politeismo bastarta’: lau egun Angela Davisekin eta Jule Goikoetxearen pentsamenduetan

  • Susa argitaletxearekin kaleratu du Goikoetxeak liburu berria: Politeismo bastarta. Nobela gisa kalifikatu arren, kronika gozo eta bizia da, irakurlea Goikoetxearen pentsamenduetan barneratuko duena. Donostiako San Jeronimo kaleko sotoan egin du aurkezpena, hamarnaka lagunen aurrean, astearte eguerdian, mezaren orduan.


2024ko azaroaren 13an - 07:50
Leire Lopez editorea eta Jule Goikoetxea egilea Susa
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak

Aurtengo maiatzaren 24tik 27ra, Fira Literal liburu erradikalen azoka egin zen Bartzelonan (Herrialde Katalanak). Hamargarren edizioa zuen, eta antolatzaileek apustua egin eta mundu mailako lau filosofo ezagun gonbidatu zituzten; tartean, Angela Davis.

“Ni bere bizkartzaina izan nintzen”, esan du Jule Goikoetxeak liburuaren aurkezpen ekitaldian. Baina bizkartzain literala, ez metaforikoa. Horixe zen Goikoetxearen zeregina: Davis hara eta hona mugiarazi, ibilbidea konplitzen lagundu, bidelagun izan, gida, eta itzultzaile ere bai. Ordutegiak zorrotz betetzeko eskatu zion Davisen idazkari Cassandrak: “Ez argazkirik, ez sinadurarik, ezta adostu gabeko ekitaldirik ere”. Kontakizuna une horretantxe abiatzen da, Goikoetxea kategoria altuko hoteleko gelan dagoenean, Bartzelonan, Davisekin elkartu zain.

“Nabarmendu nahiko nuke liburu hau ez dela lau egun pintoresko Angela Davisekin”, esan du Leire Lopez Ziluaga Susako editoreak, “ezta lau egun gogoangarri pertsona famatu batekin ere”. Izan ere, Politeismo bastarta liburuan irakurriko dena zera da, buru jakin batetik pasatzen diren edo pasa daitezkeen pentsamenduen “destilatze” bat, editorearen esanetan. Gertakari asko eta gehientsuenak errealak, baina ez denak, antza, liburuaren hastapenak ohartarazten duenez: “Egitate erreal eta irrealetan oinarritua, merkatu askea eta kontratu soziala bezala”. Imajinazioak zeharkatutako pentsamenduak dira zenbaitzuk.

Estilo aldetik, beraz, konplexua den generoa da. Susa argitaletxeak nobela gisa aurkeztu du liburua, azpimarra eginda ez dela inola ere erraza sailkapenik egitea, liburuaren izaerari berari atxikia delako. Lan honek, ordea, traza handia du kronikatik. Horixe baita, azkenerako, kronikagilearen zeregina, bizitakoaren berri bertatik bertara ematea, barrenetatik igarota eta mastekatuta. Burmuinean sakontze ariketa gisa planteatzen da liburua, lehen pertsonan idatzia.

Politika eta feminismoa

Angela Davisekin partekatzen dituen egunak aitzakia bat zaizkio Goikoetxeari politikaz eta feminismoaz pentsatzeko, patriarkatuak, kapitalismoak eta kolonialismoak egunerokotasuna nola baldintzatzen duten aztertzeko. Hori argi ikusten da, esaterako, Davisekin lehen egunean elkartzear denean, ileko kakoekin duen pasarte arantzatsu honetan: “Ondo lotu, ez ikaratzeko. Argi gera dadila, ez dut inoiz diskriminaziorik jasan nire ileagatik. Nire azala zuria delako. Irain batzuk bai, baina misoginia ziren. Gehiegikeria ez dago ondo ikusia emakumezkoa zarela uste badute. (...) Jule, zentratu. Lau minutu ditut hallera jaisteko. Bost kako jarri ditut azkenean. Gehiegikeria oro da antifemeninoa. Eta gauza bera gertatzen da ilearekin, ile liso, ordenatu eta orraztuarekiko maitasuna menderakuntza eta segurtasunarekiko maitasuna da. Ilepolitika”.

Goikoetxeak berak nabarmendu duenez, laugarren olatu feministatik idatzia izan den lana da Politeismo bastarta, XX. mendeko ahots periferikoak, “kosmobisio bastartak”, erdigunera ekartzen ari diren aldikoa.

Lau egun, lau kapitulu

Davis eta Goikoetxea ez dira protagonista bakarrak. Ahotsa hartuko dute Sarah Ahmed eta Vandana Shiva idazle, filosofo eta ikerlari feminista entzutetsuek ere, haiek ere egon baitziren Bartzelonako literatur kongresuan, eta kointziditu zuten Davisekin. Horrez gain, Davisek eta Goikoetxeak ostatu hartzen zuten luxuzko hoteleko garbitzaileak ere ageriko dira, eta taberna-zuloetan nahiz Kataluniako Generalitateko goi-agintariak ere bai, Davisekin elkartu baitziren arratsalde batez. Azkenik, pertsonaia horietatik abiatuta, Goikoetxearen irudimenak sortutako jainkosak, Buladak eta giza holobionteak ere azalduko dira, umorez eta bizitasunez.

Kapitulu bakoitza egun bat da. Hotelean abiatuko da lehenbizikoa, Davisekin elkartu aurretiko uneetan, zeinetan jainkosak eta kontra-jainkosak ere agertuko diren; eta, behin Davisekin elkartuta, badituzte elkarrizketak eta hitzaldiak emateko. Bigarren kapituluan, Shivaren hitzaldiak hartuko du erdigunea, eta berarekin afaltzera geratuko dira; elkarrizketa horren zatitxoa ez ezik, gerora taxian Davisekin izandako solasa kontatuko zaigu, Gaudi zenaren bueltakoa. Hirugarrena elkarrizketaz josia izango da, Pompeu Fabra unibertsitatean egongo baitira goizean, bazkaltzen gero, segidan hotelera bideko taxia, deskantsu unea eta Generalitatera bisita; hor, Kataluniako eta Euskal Herriko egoera politikoaz galdetuko dio Davisek Goikoetxeari. Eta, azkenik, laugarren kapituluan, hoteleko langileek hartuko dute protagonismoa.

 


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Euskal literatura
Gabriel Aresti omentzen arteak bateratuz

LAIDA ikerketa taldeak Bermeoko Arrantzaleen museoan abuztuaren 28 eta 29 antolatutako ikastaroan egingo duen hitzaldiaren sintesia da Arestiren ekarpen artistikoa nabarmentzea.


Agustin Kardaberaz
‘Euskararen berri onak’: dagoenean dale, ez dagoenean bale

Parranda dezente egindakoa naiz Kardaberazen –Hernanin izen hori zeukan kalean, alegia–, baina ez nuen asko espero festa egin ahalko nuenik inoiz Kardaberazekin: a ze dibertimendua 1761ean argitaratu zuen Euskararen berri onak. Idatzi zituen beste lan gehienak ez... [+]


Joxe Azurmendi idazle eta pentsalaria hil da

Joxe Azurmendi (Zegama, Gipuzkoa, 1941-2025) idazle, filosofo eta saiakeragilea zendu da. Literatura eta pentsamenduaren arloan lan itzela egindakoa, intelektual gisa ez ezik, euskararen eta kulturgintzaren aldeko mugimenduetan engaiaturik eman zuen bizitza osoa. Besteak... [+]


Debako liburutegian haurrek jasaten duten diskriminazioa ezabatuko dute

6 urtez azpiko haurrek egunean ordubetez baino ezin zuten egon Debako liburutegian, eta egoera hori aldatzeko borrokan aritu da herriko ama talde bat. Udal gobernuak jarrera aldatu eta onartu du herritar guztiek, duten adina dutela, nahi dutenean egon ahal izatea liburutegian... [+]


Joxe Austin Arrieta. Irabazlearen errelatoaren aurka
“Memoria-ariketa da ‘Palinpsestoa’, ahal izan dudan zorrotzena eta zintzoena”

Belaunaldi oso baten liburua da Palinpsestoa. Idazten dakien modura idatzi du Arrieta Ugartetxeak, eta horixe dateke alde gaitza. Gainerakoan, hortxe gure iragan hurbila, gerra ondoa, apaiz giroa, euskara, militantzia… eta ez hain hurbila ere, senide nagusien gerra... [+]


111 Akademiak banatuko duen azken saria jaso du Miren Amurizak

Ostegunean banatu dute saria, Amasa-Villabonako Hika txakolindegian. Bertan jakinarazi dute 2024koa izan dela 111 Akademiak banatuko duen azken saria.


Ostiralean hasi eta urte bukaera arte iraungo du Arestiren ekarria ezagutarazteko Bilboko egitarau oparoak

Euskaltzaindiak, EHUko Gabriel Aresti Katedrak, Gabriel Aresti kultura elkarteak eta Bilboko Koral Elkarteak elkarlanean antolatu dute egitaraua. Ostiral honetan, adibidez,  Bilboko Udalaren Txistularien Bandak Aitaren Etxea emanaldia joko du Euskaltzaindiaren... [+]


2025-06-04 | Lander Arretxea
“Galdera da lan batek noiz balio digun, ez geuk distira egiteko, baizik eta kolektibo gisa”

Diziplina askotan ibilia da Amaiur Epher (Izpura, 1994). Aktore lanak egiten ezagutu nuen orain urte batzuk. Diabolo Kiwi edo Frigo taldeekin erritmo dantzagarriak joz ikusi eta entzun du, ziur, batek baino gehiagok. Eta idazlea ere bada. Bigarren liburua argitaratu berri du:... [+]


Trapu gorria, Arestiren omenez

Ekainaren 5ean 50 urte beteko dira Gabriel Aresti zendu zela, jaio zen hirian bertan, Bilbon. Ziutatearen tristeziak bestelako kolore bat duen garaiotan, belaunaldi berri batzuek Arestiren hitzak goratzeaz aparte, haren esanak gaurko egunetik aztertu dituzte hiri horretan... [+]


Bunkerretik ihes egiteko manifestua

Heriotzak Eduardo du izena

  • Egilea: Formol konpainia (eta Ander Lipusen manifestua)
  • Non: Modelo Aretoan, Zarautzen, Literaturia jaialdia
  • Noiz: Maiatzaren 23an.

-------------------------------------------------------------

Bunker batean garatzen da antzezlana... [+]


Haur irakurzaleek ere beren topaketa eguna izango dute

Dantza, xake edo kirol topaketak egiten diren bezalaxe, literatura gustuko duten haur eta gazteek ere zaletasuna partekatu, elkar ezagutu eta egunpasa ludikoa egiteko aukera izango dute, datorren igandean. Ikasturtean zehar elkarri gutunak idazten aritu diren 130 gaztetxo... [+]


Miren Amurizaren ‘Pleibak’, 111 Akademiako irabazle

Unai Elorriagaren Francesco Pasqualeren bosgarren arima liburua izan da lehiako bigarren finalista.


2025-05-13 | ARGIA
Aurelia Arkotxa omenduko du aurtengoan Ziburuko Azokak

Ekainaren 7an izango da Baltsan elkarteak eta ARGIAk elkarrekin antolatzen duten Ziburuko Euskal Liburu eta Disko Azoka. Seigarren edizio honetan Aurelia Arkotxa izango da omendua eta egitarau oparoa ezagutzera eman dute prentsaurrekoan. Ziburuko Azokaren uhina inguruko... [+]


Arnaut Oihernart
‘O.ten gaztaroa neurtitzetan’: nehor ere hura bezi

Orain denak aita santua baino frantziskotarrago bihurtu zaizkigunez, komeni da gogoratzea gure klasiko ez-sotanadunez. XVII. mendean izan zen bat, haren grazia zen Arnaut Oihenart. Eta ezin gaitezkeenez murgildu haren lan guztietan, gaur goretsiko dugu O.ten gaztaroa... [+]


Eguneraketa berriak daude