Petardo eta bengalak, albo-kalteak dituen tradizioa
Urtezahar gauean petardo, bengala, traka, suziri eta bestelako gailu piroteknikoekin jolasean arituko dira asko eta asko aurten ere, horietako ez gutxi adin txikikoak. Eta errepikatuko dira istripuak, suhiltzaileen esku-hartzeak, eta burrunba gordin sufritzen duten ume, adineko eta animaliak. Debeku, muga eta neurriak, udalerri bakoitzak bereak.
Udalerri bakoitzeko ordenantzaren arabera, ezberdina da piroteknia modu pribatuan erabiltzeko muga. Adibidez, Gasteizen abenduaren 31tik urtarrilaren 1erako gauean, 00:00etatik 00:15 arte (hamabost minutuz) baimendu da horien erabilera, urte berria ospatzeko; Donostian eta Iruñean, debekatuta daude espazio publikoan; eta Bilbon, pirotekniarik ez erabiltzeko gomendioa egin du Udalak, baina ez dago debekatuta. Norbere herrian, ziur batek baino gehiagok ez dakiela muga eta debekua zenbaterainokoa den, baina gauza bat ziurra da: gauean mota guztietako etxafuego eta eztandak entzun eta ikusiko ditugu nonahi, aurreko urteetako joerari jarraiki.
Pediatrek behin baino gehiagotan adierazi dute: petardoak eta gisakoak erabiltzen dituzten asko haurrak dira, sarri ez dituzte ongi erabiltzen, edo akastun petardoak dira, eta erredurekin bukatzen du batek baino gehiagok, eskuetan, buruan, lepoan edota begietan. Lata eta botiletan petardoa sartu eta eztandarazteak –hortik sorturiko metrailak– eragindako albo-ondorioez ohartarazi izan dute, baita “Petardoa Eskuan” deituriko lesioaren inguruan ere: alegia, petardoa eskuan lehertzen denean, ez delako garaiz askatu.
Bilboko suhiltzaileek gogoratu dute urtez urte esku-hartze ugari egin behar izaten dituztela Urtezahar gauean, eta zentzuz jokatzeko eskatu dute –jende asko dagoen tokietan pirotekniarik ez erabiltzeko, pertsona eta animalietatik gertu halakorik ez botatzeko, leku itxietan eta berdeguneetan ez erabiltzeko…–, baina gomendio horietako batzuk ez direla betetzen ziurtatu dezake edonork. Are, Donostiako suhiltzaile zerbitzuaren ofizialak dio pirotekniarik ez erabiltzeko, baina erabiltzekotan, aholku bitxia eman du: "Sua itzaltzeko elementuak gainean eramatea, esaterako su-itzalgailu bat".
Iaz, Errenterian, suziri batek sutea eragin zuen etxe batean.
Pediatrek behin baino gehiagotan adierazi dute: sarri haurrek ez dituzte petardoak ongi erabiltzen, edo akastun petardoak dira, eta erredurekin bukatzen du batek baino gehiagok
Zarataren biktimak
Haur oso txikiek, adinekoek edota hotsekiko sentsibilitate handia duten pertsonek, hala nola espektro autistaren nahasmendua dutenetako batzuek, asko sufritu dezakete gau horretan sortzen den harrabotsa, antsietatea edota beldurra tarteko. Txakurren (eta beste animalia batzuen) jabeei ere maiz entzun diegu, zenbat sufritzen duten euren maskotek halako gauetan. Albaitarien esanetan, txakurrek duten entzumen-sistema gizakiena baino askoz ere zorrotzagoa da, hotsak intentsitate handiagoz bizi dituzte, eta horrek takikardia, hiperbentilazioa, dardarak, ihes egin nahia… eragin diezaieke.
Ingurumenaren eta kutsaduraren ikuspegitik ere, askok ez du gustuko tradizio hau. Horregatik, batzuentzat ospakizun eta algara iturri diren bitartean, bengala eta enparauen erabilerarekin kritiko direnek debeku eta neurri zorrotzagoak eskatzen dituzte.
Gasteizko Txosnek gaur aurkeztu dituzte ofizialki 2025eko Andre Mari Zuriaren jaietarako kartela eta musika zein kultur programazioa. Hirugarren urtez jarraian, Entxosnatu, etorri gugana! lelopean, gune autogestionatuak abuztuaren 4tik 9ra egongo da irekita, 40 kontzertu eta... [+]
Astelehenetik igandera askotariko 106 jarduera antolatu dituzte auzoko bizilagun eta eragileek, parte hartzea, auzo harrotasuna eta autogestioa ardatz. Aurten poliziak bortizki hustu berri duen Korda espazioa izango dute gogoan. Hamazazpigarren edizioa da aurtengoa.
Palestinaren askatasunaren aldeko eta genozidio eta okupazioaren kontrako Nafarroako plataforma izan da hautagai bozkatuena.
O plazan garatuko dute egitaraua. Bazkariak, bertso saioa, txikientzako antzerkia, pilota txapelketa, herri olinpiadak eta elektrotxarangak izango dira, besteak beste.
Ehunka lagun mobilizatu dira berriz Gasteizen, txosnetan GKSren eta Etxebizitza Sindikatu Sozialistaren aurka mantentzen duten betoa dela-eta, irtenbide bat aldarrikatzeko.
Irungo Alarde Parekidean sortu berri den Meaka konpainiako kapitaina da Nagore Olaskoaga. Alarde Tradizionala vs. Parekidea, “kopuruak direnak dira, baina oso pozik gaude gazte askok eta askok hartzen dutelako parte Alarde Parekidean, eta beraiek dira gure herriaren oraina... [+]
Azken urteetan Eusko Jaurlaritza eta Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako foru aldundiak Ticket Bai fakturazio sistema ezartzea exijitzen ari zaie hiri ugaritako jai batzordeetako txosnei. Horren aurrean, Euskal Herriko dozenaka festetako ordezkariek “txosnak eta herri jaiak... [+]
‘Sanfermines de 1978. Los victimarios’ liburua kaleratuko du Txalaparta argitaletxeak. German Rodriguezen heriotzaren erantzule eta arduradunak biltzen ditu.
Euskal Herriko hainbat txosna eta jai batzordek deituta, elkarretaratzea egin dute larunbatean Bilboko Miribilla auzoan. Azpimarratu dute txosnak ez direla "edariak zerbitzatzeko barra hutsak", jai herrikoien "bihotza" baizik. Horregatik, Txosnak. Gureak, denonak... [+]
Eibarko San Juanetara begira, Eibarko jai batzordeak udal-gobernuaren eta alkatetzaren aldetik jasotzen ari duen jarrera salatu du. JHH Jaixak Herrixak Herrixandakoak batzordeak luzatu proposamenak "arrazoirik gabe" errefusatu dituztela deitoratzeaz gain, Udalak... [+]
Agerraldia egin dute Gasteizko GKS-k, Gasteizko Etxebizitza Sindikatuak eta Bilboko Luberri konpartsak. “Hainbat hilabetez” Bilboko Konpartsekin eta Gasteizko Txosna Batzordearekin “egoera bideratu” nahian aritu direla ziurtatu dute, emaitzarik gabe... [+]
Bilboko, Gasteizko eta Donostiako herri jaietako ordezkariek agerraldi bateratua egin dute maiatzaren 8 honetan, txosnei jarritako zailtasunak salatzeko eta jai eredu herrikoa "desagertzeko arriskuan" dagoela ohartarazteko.
Kondenatutako atzerritarren nazionalitateari buruzko datuak argitaratuko dituela adierazi du Erresuma Batuko Barne ministroak. Bide beretik, pasa den astean ezagutarazi zen Aste Nagusian atxilotutako 79 pertsonaren argazkiak filtratu zituela Ertzaintzak.
Gora Aiaraldeko Jai Euskaldunak dinamika jarri du martxan aurten ere Aiaraldeko Euskalgintzaren Kontseiluak, Udal eta elkarteekin elkarlanean. Jaien testuinguruan euskararen presentzia eta erabilera sustatzea dute helburu. Iaz abiatutako bidetik jarraitu nahi dute aurten ere,... [+]