Pasaiako segadaren 35. urteurrenean, estatu indarkeriak hildako hainbat pertsona oroituko dute Azpeitian
Pasaiako segadaren 35. urteurrenean, estatu indarkeriak hildako hainbat pertsona oroituko dute. Larunbatean izango da ekitaldi nagusia, Azoka Plazan. Ostiralean, lore eskaintza egingo dute, monolitoan. Erakusketa ere zabaldu dute. Pasaiako segadan hildakoen senideak Nazio Batuetako erakundeetara jotzea aztertzen ari dira.
Martxoaren 22an, 35 urte beteko dira Espainiako Poliziak Komando Autonomo Antikapitalistetako kide ziren Dionisio Aizpuru Kurro eta Pedro Mari Isart Pelitxo azpeitiarrak eta Rafael Delas Txapas eta Jose Maria Isidro Izura Pelu iruindarrak hil zituenetik. Urtero egin ohi duten bezala, Pasaiako segadan hildakoen senide eta lagunek hainbat ekintza prestatu dute urteurrenaren bueltan. Ostegunean egin zuten ekitaldiak aurkezteko agerraldia Azpeitiko Basazabal jauregian; bertan izan ziren Arantxa, Lurdes eta Beatriz Isart Pelitxoren arrebak, Pello Aizpuru Kurroren anaia eta Xanet Esnaola eta Yuri Agirre Pasaiako Sarraskia Argitu herri ekimeneko kideak.
Aurten, berezitasun bat izango du urteurrenaren bueltan prestatu duten egitarauak. Izan ere, Pasaian gertatutakoa salatzeaz gain, "estatu indarkeria jasan duten hainbat kasu mahai gainera ekarri" nahi dituzte. Horregatik, estatu indarkeriak hildako hainbat pertsonaren kasuak gogoratuko dituzte. Honako hauek dira oroituko dituzten kasuak eta pertsonak: Txiki eta Otaegi, 1976ko martxoaren 3an poliziak Gasteizen hildako langileak, 1978ko sanferminetan Espainiako segurtasun indarrek hildako German Rodriguez, torturen ondorioz hildako Joxe Arregi, Ramon Oñederra Kattu errefuxatu azkoitiarra –GALek aldarrikatutako lehen hilketa–, 1989ko azaroan Madrilen hil zuten Josu Muguruza eta 1980tik desagertuta dagoen Jose Migel Etxeberria Naparra.
Larunbatean egingo dute Pasaiako segadaren urteurreneko aurtengo ekitaldi nagusia, 19:00etan, Azoka Plazan, eta bertan izango dira estatu indarkeriak hildako pertsona horien senideak, baita Eñaut Elorrieta musikaria ere.
Esnaolaren arabera, Euskal Herriko gatazka politikoaren testuinguruan, "giza eskubideen urraketa etengabeak tragedia handia" izan dira milaka familiarentzat, eta tragedia hori "aitortu, onartu eta erreparatu" beharra dago, "bere osotasunean". "Kasu bat bera ere ezin da geratu ahanzturaren zakuan zokoratuta; alde guztietako biktima guztien aitortza egin beharra dago".
Era berean, Egiari Zor fundazioak egindako ikerketa ekarri zuen gogora Esnaolak. Ikerketa horren arabera, estatuko agenteek eragindako heriotzak 219 dira, "guda zikinak" eragindakoak 78, salbuespenezko neurri politikoen aplikazioaren eraginez hildako pertsonak 63, eta eraso faxistek eta eskuin muturrekoek eragindakoak lau. Espainiako Estatuaren indarkeriaren eraginez hildako 364 herritarretatik 82k baino ez dute jaso "nolabaiteko aitortza ofizialen bat"; alegia, %22,5ek. "Beraz, bost biktimatik lauk ez dute inolako aitortzarik jaso", esan zuen. Gainera, Eusko Jaurlaritzak eskatuta Pako Etxeberria auzi medikuak zuzendutako torturari buruzko ikerketaren arabera, 1960tik gaur arte lau mila tortura kasu baino gehiago daude identifikatuta, eta horietatik %1 baino ez da aitortua izan.
Nazio Batuetako erakundeak jomuga
Arantxa Isartek "azken urte luze hauetan" jasotako "elkartasuna eta maitasuna" nabarmendu eta Pasaiako segadaren bide judiziala zertan datzan azaldu zuen. Hark gogorarazi zuenez, Espainiako bide judizial guztiak agortuta daude: "Froga berriak azaltzen ez diren bitartean, kasua artxibatuta dago. Artxibatzeko kaleratu zuten autoan 'hilketa zantzuak' daudela aitortzen bazuten ere, ezer gutxi egin dute urte guzti hauetan arduradunak identifikatu eta zigortzeko". Bide judizial horretan Azpeitiko Udalak emandako babesa eta laguntza eskertu zuen Isartek.
Espainiako bidea agortuta dagoen arren, beste bide batzuk erabiltzea aztertzen ari direla jakinarazi zuen Isartek: Nazio Batuetako Erakundeetara jotzea, hain zuzen ere. "Pasaiako badian egin zuten sarraskiak behar duen aitortza jaso bitartean, tinko jarraituko dugu lanean, ez dugu etsiko".
Pasaiako segada eta aipatutako hildakoen kasuak gogoratzeko, erakusketa prestatu dute Hamaika kasu, aldarri berbera izenburupean. Erakusketa hilaren 29ra bitartean izango da ikusgai, Foru Ibilbideko erakusketa aretoan. Astegunetan 18:00etatik 20:00etara irekiko dute, eta asteburuetan, 12:00etatik 14:00etara.
Gaur, ostirala, urteroko lore eskaintza izango da Enparan dorretxearen atzeko monolitoan, 19:00etan hasita.
Albiste hau Uztarria-k argitaratu du eta CC-by-sa lizentziari esker ekarri dugu.
Aurten Txiki eta Otaegi fusilatu zituztela 50 urteko beteko direnean, Alonsok adierazi du ETAko bi kideek ez zutela nahi Franco osteko gizarte demokratiko bat: "Diktaduraren aurka borrokatzen ziren, baina diktadurak erabilitako tresna berberekin".
Txiki eta Otaegiren fusilamenduen 50. urteurrenaren harira jarritako olana kendu du Zarauzko Udalak. Sortuk salatu du udalak, EAJ eta PSE-EEk osatuta, "zaborra izango balitz bezala" tratatu zuela olana. Zenbait herritarrek berreskuratu eta Azken Portuko plazan ireki dute.
2025ean 40 urte beteko dira Mikel Zabalza hil zutenetik, eta 47 urte Germán Rodríguez eta Joseba Barandiaran hil zituztenetik. Horiek guztiak Estatuko Segurtasun Indarren biktimak dira, eta Sanfermines78 Gogoan elkarteak Espainiako Gobernuari eskatu dio "Estatuaren... [+]
IRUTXULOKO HITZAk eta Dinamita Tour egitasmoak 36ko gerra Donostian nolakoa izan zen eta hiria beste ikuspegi batetik ezagutzeko ibilaldia antolatu dute elkarlanean, uztailaren 21erako. Elkargunea Bretxako Sarriegi plazako estatua izango da, 19:30ean, eta Amararaino joango dira... [+]
Astelehenean, 40 urte beteko dira Joseba Sarrionandia eta Iñaki Pikabea presoek Martuteneko kartzelatik ihes egitea lortu zutenetik. Egiako pisu batean izan ziren ezkutaturik bi iheslariak, eta oraindik milaka eztarrik abesten dute «kristoren martxa dabil!».
Altzagatik itsasadarraren parean doan BI-711 errepidearen Jose Luis Goyoaga etorbidearen izena aldatzeko herritarren parte-hartze prozesuaren ondoren, kale horren izen berria Zirgariak etorbidea izango da.
78ko Sanferminak Gogoan plataformak eta Gasteizko Martxoak 3ko ekimenak bat egin dute espainiar estatuak gertakari latz horietan bere erantzukizuna onartu eta biktimen aitortza ofiziala egin dezan. 'Estatua Erantzule!' izena darama kanpainak.
Inor gutxik ukatuko du ziurgabetasunez beteriko garai batean gaudenik. Krisi ekonomikoaren, ezegonkortasun politikoaren eta klima-aldaketaren inguruko mezuez inguraturik gaude. Ikaraturik bizi gara. Hori guztia gutxi balitz, globalizazioaren ondorioz, nazioen izaera zalantzan... [+]
Belaunaldi oso baten liburua da Palinpsestoa. Idazten dakien modura idatzi du Arrieta Ugartetxeak, eta horixe dateke alde gaitza. Gainerakoan, hortxe gure iragan hurbila, gerra ondoa, apaiz giroa, euskara, militantzia… eta ez hain hurbila ere, senide nagusien gerra... [+]
Datorren irailaren 25ean 40 urte beteko dira GALek Baionako Monbar hotelean egindako atentatutik, non lau euskal errefuxiatu hil zituen. Horren karietara, Gogora Memoria, Elkarbizitza eta Giza Eskubideen Institutuak oroimen ekitaldi bat egingo du udazkenean.
Donostiako Udaleko Memoria Historikoaren Aholku Batzordeko Sinbologia Lantaldeak dokumentazioa aurkeztu du, eskultura frankista dela frogatzeko. Eskulturaren jatorriaren inguruko eztabaida ireki nahi dute hirian, eta udal gobernuari zenbait eskaera egin dizkiote.
Salvador Puig Antich frankismoaren kontrako militantea izan zen. Askapen Mugimendu Iberikoko kidea, 1973ko irailaren 25ean atxilotu zuten. Gerra-kontseilua egin zioten, eta garrotez exekutatu zuten handik sei hilabetera, 1974ko martxoaren 2an. Aurtengo otsailean baliogabetu du... [+]
Nazismoaren biktimak izandako euskal herritarrak oroitzeko Eusko Jaurlaritzak egin duen lehen aitorpen instituzionala da. Hego Euskal Herriko 253 pertsona deportatu zituzten 1940 eta 1945 urteen artean. 113 bertan hil ziren eta beste asko, handik bizirik irten baziren ere... [+]
Oraindik ikusgai dago Donostiako San Telmo museoan Memoriaren Basoak erakusketa, maiatzaren 11ra arte. Totalitarismoek gizartea kontrolpean hartzeko erabiltzen dituzten metodo eta tekniken inguruko hausnarketa bat da, espresio artistiko ugariren bidez ondua.
50 urte bete dira Polizia frankistak Mikel Gardoki Azpiroz ETApm-ko kidea tirokatuta hil zuenetik. Egiari Zor fundazioko kideek eta Gardokiren kide Juan Miguel Goiburu Mendizabal 'Goiherri'-k hartu dute parte ekitaldian.