Pasaiako badiako uretako hondakinik gehienak mikroplastikoak dira
Ekologiarekiko sentsibilizazio eta heziketa lanak egiten dituen Mater ontziak Seabin Pasaia bidoia jarri zuen duela bi urte Pasaiako badian, ur gainazala iragazteko eta bertatik hondakinak biltzeko. Bataz beste egunean 1,45 kilo jaso ditu, orain artean 300 kilo guztira. Baina euskal kostaldean bakarra den zakarrontzi honen helburua laginketa da: 180.000 hondakin baino gehiago aztertu ditu banan bana. Ba al dakizu zein diren gure uretan nagusi diren hondakinak? Eta eguneroko bizitzako zein axolagabekeriak bukatzen duen itsasoan, eta hortik kate trofikoan?
Bi urte hauetan bilketa-poltsa gehien bete dutenak 5 mm-tik beherako plastikozko piezak izan dira: 150.000 mikroplastiko baino gehiago jaso ditu guztira. Plastiko txiki hauek eragiten duten kalteaz ohartarazi du Seabin Pasaia zakarrontzia kudeatzen duen Mater ontziko lantaldeak: "Tamaina, nonahikotasun eta iraunkortasun txikia dutenez, kate trofikoan sartzen dira, eta gizakiak irentsi egiten ditu".
Gehien bildu duten bigarren hondakin mota, 0,5 eta 50 zm arteko plastikozko zati identifikaezinak dira, eta, ondoren, tabakoarekin lotutako hondakinak. Mater lantaldeak ohartarazi du asko direla uretan amaitzen duten tabako paketeen plastikozko bilgarriak eta zigarrokinak: erabiltzaileak axolagabekeriaz lurrera botatzen ditu eta haizearen edo ibaien bidez itsasoan bukatzen dute.
Belarrietako zotzak ere nabarmendu ditu hondakinen artean Mater lantaldeak, "ziur aski badiako saneamendu-sare ez-eraginkorrarengatik" uretan bukatzen dutenak. Baita plastikozko azukre poltsak ere, "terrazetatik hain erraz hegan irteten direnak".
.jpg)
Haurtzaroan, lursailen batean, parkeren batean edo baserri giroko lurretan sarritan izaten genituen “txitxareak” eskuartean… Jolas guneak gero eta artifizialagoak diren garai hauetan ordea, zaila da hiri nahiz herri-guneetan halakoak topatzea. Baina itsasoko... [+]
Faroe uharteetan, Ipar Atlantikoko artxipelago bat, Danimarkaren kontrolpean, urtero ehunka zetazeo hiltzen dituzte –normalean milatik gora–. Batzuek "tradizioa" deitzen diote, hainbat mendetako antzinatasuna duelako. Baina odolez gorritutako hondartzan... [+]
Denborale batek hondamendia eragin du Mediterraneo mendebaldean, eta gutxienez 92 dira hildakoak eta dozenaka desagertu daude. Halako ekaitz bortitzen arrazoiak kostaldearen txikizioan bilatu behar direla ohartarazi zuen Millán Millán meteorologoak. Eta soluzioa... [+]
A ze fauna! atalaren lehen denboraldian, olatuz-olatu hainbat itsas izaki aurkeztu dizkizuet txoko honen traineruko kareletik. Ordea, bigarren denboraldiko nire lehen artikulua lagun bati gorazarre egin eta bere lanaren garrantzia azpimarratzeko erabili nahi dut:... [+]
Sentsibilizazio saioen, hitzaldien eta sare sozialen bidez aktibismo antikapazitista egiten du Juncal Cepedak (Irun, Gipuzkoa, 1986). Txikitan ez du erreferente desgaiturik izan, eta besteei laguntzeko eta erreferenteak sortzeko egiten du dibulgazioa. Sare sozialen bidez,... [+]
Itsasoaren heina 9,4 zentimetroz igo da azken 30 urteetan, baina guneka anitzez handiagoa da igoera –besteak beste, Pazifikoko eremu batzuetan 15 eta 30 zentimetro artekoa da–. Beroketa efektuko gasen isurketak ttipitzeko eta klima larrialdiari aurre egiten... [+]
Manuela Jauregi arrantzalea da eta duela 25 urtetik hona, bere senarrarekin batera olagarroa eta eguneko arraina harrapatzen aritzen da Getarian, Manuela itsasontzian. Mattin Jauregirekin mintzatu da ontzi barrutik, eta azken urteetan sumatu dituen aldaketak azaldu ditu.
Ozeano Barean, atoloi apalez osatuak, Marshall uharteak dira klima aldaketaren aurrean herrialde hauskorrenetakoak, itsas mailaren gorakadak zuzenki mehatxatzen dituelako. Bertako gobernuak egokitze plan sakon eta zehatz bat martxan jarri du, biztanleekin elkarlanean, behetik... [+]
Aixa Barbarin López urpeko arkeologoa da, eta, aitortu duenez, txiki-txikitatik izan nahi izan zuen arkeologoa. Hortaz, unibertsitatera joateko garaia iritsi zitzaionean, historia ikastea hautatu zuen, EHUn, eta arkeologian murgildu zen. Urpeko arkeologian aritzea, ordea,... [+]
2019an, Greziako Kasos uharteko uretan, ikerlan bat abiatu zuten Ikerketa Helenikoen Fundazio Nazionalak eta Greziako Kultura Ministerioak. Lanaren emaitza berriki jakinarazi dute: guztira, hainbat garaitako hamar ontzi-hondar aurkitu dituzte. Zaharrenak 5.000 urte inguru ditu... [+]
Zein gauza liluragarria argia sortzeko ahalmena izatea, ezta? Ipurtargiak, kakalardoen familiakideak, lehorreko izaki dirdiratsu ospetsuenak dira; baina itsasoan ere badira, ozeanoetan, distira egiten duten hainbat izaki biolumineszente.