Osasun arloa eta zapatariak: onenaren herrialdean

  • Aski da ETBko albistegiak ikus-entzutea gure irudimenean hau sar dadin, alegia, Gasteizko gure gobernuak kudeatzen duen edozerk, emaitza bakarra duela: emaitzarik onena. Zalantzarik gabe sinetsarazi nahi digute Euskadin politikariek printzipio perfekzionista bat dutela, eta horretarako, herrialdeko hedabiderik onenen indarra erabiltzen dute, onena garela guri sinetsarazteko.

Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu

Euskadin, dena ondo doa, bertako hedabide gehienek esaten dutenez, askoz hobeto gaude beste lurraldeetan baino, bake eta bizikidetza ekimenak, ez biktima guztien aitorpen merezia, presoen urruntzea, legeak ez-betetze ageriko eta iraunkorrak, besteak beste, Estatutuarena eta 1982ko Euskararen Erabileraren Normalizazioarena.

Euskal herritarren gehiengoa, sozio-metroak eta inkestek esaten dutenez, sinetsita dago zerbitzurik onenak dauzkala, politikaririk onenak, erakunderik onenak eta emaitzarik onenak zerbitzu hauen jardunean. Baina, arazoak, besteekin alderatzen gaituztenean sortzen dira; PISA txostenarekin etortzen zaizkigunean hezkuntzan eta Ospe Sanitarioko Monitoreak (MRS) Espainiako Estatuaren ospitaleen TOP TEN argitaratzen duenean, eta lehen hamar horietan gure ospitaleetako bakar bat ere ez dagoela ikustean. Hori gutxi ez, eta, larriago egiten da, Europako osasun ranking berrian, Bertelsmann Stiffstung Fundazioak argitaratzen duen horretan, espainiar sanitatea hamabigarren dela jakitean, EBko 28 herrialdeen artetik. Beraz, Europako Batasuneko hamabigarren postuko “top ten”-era ere ez gara iristen.

"Orain hilabete bi inguru, ESK sindikatuko militante batzuek idatzi bat atera zuten hedabideetan, gure euskal osasun arloaren eskasia batzuk salatuz. Ekarpen interesgarria iruditu zitzaigun, herrialderik onenaren gizarterik onenean egon behar lukeen eztabaida sanitario beharrezkoan"

Orain denbora gutxi, Gasteizko Parlamentuan ez zen onartu Ez Legezko Proposamen bat, non J.L. Uria parlamentariak behin eta berriro zioen medikuei uzteko lanean beren pazienteekin, kontratatutako ordu guztietan, etenik gabe, eskatuz industria farmazeutikoaren ordezkarien bisitak lantokitik kanpo izan daitezela, eta zergatik ez, mugak jarri nahian, harreman horretatik interes ezkutuak agertzeari. Baina, El Correo, Deia edota ETBko hedabideek ez zieten ezer jakinarazi herritarrei, ez legezko proposamen honi buruz. Seguruenik proposatzen zen neurria ez zitzaien onena iruditzen.

Gure herrialdeko hedabideek ez dute aintzat hartu, ezta ere, EAJko senatariak, Nerea Ahedok, gonbidapen bat onartu zuela, PP eta C’s-eko beste senatari batzuekin batera, Dublinen Amgen laborategi farmazeutikoa bisitatzeko, laborategi horrek bere zenbait medikamentu komertzializatu nahi baititu estatu espainiarrean. Gure kultura zaharkituan, hori ez zen etikoa, zeren senatari batzuek zer egiten dute hor, irizpide eta interes zientifikoa lehenetsi behar den lekuan? Laborategi horrek Osasun ministerioaren baimena lortu nahi du, farmakoak komertzializatzeko.

Jakin badakigu Europako herrialde batzuetan osasun arloa nola dabilen eta zein baliabide dauzkan, eta aitortu behar dugu ETBk ezusteko bat baino gehiago ematen digula, informatiboetan “disparatzen” direnean, esanez guri, gure Erkidegoko zerbitzu edo ospitaleren bat Europako onena direla. Aitortu behar dugu ezusteko horiek, Urkulluren egungo gobernuarekin, ia etengabeak direla. Halere, azkenean, onenaren protokoloa itxuragabeki nabarmentzeak, hain sinesgaitz izanik horren berri dutenentzat, sarkasmoa bakarrik eragiten du.

Le Soir egunkari belgikarreko kazetari argi batek, euskal errefuxiatu batzuei esan zien, 1970eko hamarkada hasieran, zer-nolako lotsa sentitzen zuen kazetari belgikar batzuek Bruselako Enbaxada espainiarrak ordaindutako opor gonbiteak onartzen zituztenean, trukean erregimen frankistak egiten zuen errepresioari buruzko berriak isiltzeko edo apaltzeko. Gaur egun, hedabide askok duten diru eskasiagatik, instituzioek publizitate bidez ematen dieten finantzazioaren menpeko dira. Jakina, hori lortzeko, politikoki zuzenak izan behar dute eta horretarako, isildu egiten dute desadostasuna eta onenaren herrialdearen arkadia hau eratzen laguntzen dute.

Orain hilabete bi inguru, ESK sindikatuko militante batzuek idatzi bat atera zuten hedabideetan, gure euskal osasun arloaren eskasia batzuk salatuz. Ekarpen interesgarria iruditu zitzaigun, herrialderik onenaren gizarterik onenean egon behar lukeen eztabaida sanitario beharrezkoan. Handik aste batzuetara, Osasun-sailburuak erantzun zuen idatzi luze batean, “Zapatari, begira zure zapatari” izenekoan, eta horko ataletako bat besterik ez dugu aipatuko, ez luzatzearren.

"Sailburuak zuhurtzat zuen, minbizia dutenei itxaronaraztea, gure herrialderik onenean. Baina berak, bakarrik aipatzen zuen, paziente hauen diagnostikoaren unetik, tratamendura bitarteko tartea. Ezer ez zuen esaten, pazientearen lehenengo sintomaren, eta profesional sanitario batekin duen lehen harremanaren arteko aldiaz"

Sailburuak zuhurtzat zuen, minbizia dutenei itxaronaraztea, gure herrialderik onenean. Baina berak, bakarrik aipatzen zuen, paziente hauen diagnostikoaren unetik, tratamendura bitarteko tartea. Ezer ez zuen esaten, pazientearen lehenengo sintomaren, eta profesional sanitario batekin duen lehen harremanaren arteko aldiaz, eta ez zuen ezer esaten, lehen kontaktu honetatik (familia medikua) diagnostikoa ezartzen duen espezialistarengana arteko aldiaz, honek diagnostikoa egiteko behar dituen probek eragindako itxaronaldiak ere hor direla.

Euskadin 1990eko hamarkadaren hasieran azterlan bat egin zen: pazientearen lehen sintoma, diagnostiko eta tratamenduaren artean igarotzen zen denbora aztertzeko. Gure osasun sistemaren efizientzia neurtzea zen helburu, minbizia zuten pazienteen arretan. Azterlanaren emaitzak ez ziren onak izan eta ez dugu uste, geroztik asko hobetuko zirenik. Eta hori guztia, gauza jakina izanik, diagnostikoa egin eta tratamendua hasteko igarotzen den denborak asko baldintzatzen dituela emaitzak.

Aurrera ere esango dugu zer ikusten dugun, behatzaile edo zapatari “kualifikatu” gisa, gure osasun sisteman; izan ere, Osakidetza gure herrialdeko, Euskadiko, preziatuena izan behar lukeenez. Ez alferrik, gara, diru-baliabide gehien ematen dugunak biztanle eta urteko, estatuko gainerakoekin alderatuz, herritarrentzat funtsezkoa den zerbitzu hau ibil dadin. Horregatik bat egiten dugu ESK-ko sindikalistekin, kritika eraikitzaile baten harian, beste gizarte eragile batzuek ere egingo dutelakoan, eta Darpon Kontseilariari esaten diogu, “Kudeatzaile jaunak, publizitate eta autokonplazentzia txikiago eta efizientzia handiago”.

 

Xabier Zarandona Zubero eta Iñigo Jaca Arrizabalaga (Medikuak).

Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora

ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Iritzia
2025-07-22 | Kote Camacho
Aurtengo baraualdirako jada hamalau lagunek eman dute izena

Barau kolektiboak beti erdaraz izaten ziren, baraualdi bat euskara hutsean antolatzen hasi ginen arte. Irakurketa dramatizatuak taldean, abestu, dantzatu, arnasketa kontzientea, masaje trukaketa, Bergarako igerilekura jaistea, kanten liburuxka... eta pilota partiduak.

Aurten,... [+]


Banketxeen mozkinak eta ustezko ezinak

Askotan hitz egin izaten da (dugu) banketxeen inguruan, kritika askoren jo-puntuan jarriz behin baino gehiagotan. Inor gutxi ezagutzen dut banketxeei buruz zerbait txarra esan ez duenik… baina, era berean, inor gutxi ezagutzen dut banketxeen zerbitzurik erabiltzen ez... [+]


2025-07-22 | Patxi Azparren
Armagintza eta gerrekin eten

Orain dela 39 urte Hego Euskal Herriak, Kataluniak eta Kanaria uharteek ezetz esan zioten NATOri; duela 36 urte lehenengo intsumisoek euren burua aurkeztu zuten Gobernu Militarretan. Garai hartan Gerra Hotzaren izua hedatuta zegoen, blokeen arteko gatazka, gerra nuklear baten... [+]


2025-07-22 | Nagore González
Maite ditugun pertsonen heriotza

Zenbat min jasan dezake bihotz batek?

Zenbat aztarna sentitu dezake azkenengo bihotz-taupadara arte?

Jaiotzen garenetik, min desberdinak sentitzen ditugu. Desilusioak eta arazoak, gero eta helduago garenean, orduan eta jasanezinagoak bihurtzen dira.

Jolasa bukatzea... [+]


Nerabeak

Gero eta sarriagotan ikusten ditut nerabeak sufritzen. Irakasle naizenetik Bigarren Hezkuntzan, azken urteotan gero eta kasu bortitzagoen aurrean ikusi dut neure burua, eta hortxe batez ere hasten zaigu irakasleoi korapiloa. Nola lagundu nerabeari? Ikastetxean ordu asko... [+]


Cesar-Neron kasua

Martxoaren 25ean Arabako Foru Aldundiak (AFA) eta Eusko Jaurlaritzak (EJ) prentsa-ohar bat atera zuten, hedabideetan nahiko zalaparta eragin zuena, Gobierno Vasco remite a la Ertzaintza dos piezas cerámicas del yacimiento de “Las Ermitas” por ver indicios de... [+]


Riviera Gaza: euskal ekonomiarako aukera bat?

Bai, eremu horren historia odoltsua da. Pena izan zen hainbeste jende hiltzea eta herri hori modu horretan kanporatua izatea, baina hainbestetan gertatu dira halakoak...! Gizakiok ez dugu erremediorik eta Historiak ez du atzera bueltarik. Egiten ari zirena gehiegizkoa zela... [+]


Donostiako Klasikoa eta Israel-Premier Tech taldea

BDZ Israeli Boikota, Desinbertsioak eta Zigorrak mugimenduko (BDS nazioartean) ordezkaritza bat bildu berri da Donostiako Klasikoa antolatzen duen Oceta erakundeko arduradun batekin. Jakinarazi digu aurten, iaz ez bezala, lasterketara ez dela talde israeldarrik etorriko... [+]


2025-07-21 | Behe Banda
barra warroak
Berritu ala hil

Berritu ala hil. Hori esaten diogu geure buruari. Ariketetatik ariketa gabeko alera, narraziotik gertuago, metaforarik gabe, zuzenago. Orain? Orain gehiago behar dugu. Narrazioago, ezmetaforatuago, ariketagabeago.

Pertsonaia bat sortuko dugu. Pertsona bat. Istorio batean... [+]


‘Eskumenlagoa’

Hezkuntza Sailak 2025-2026 ikasturtearen antolaketa bigarren hezkuntzako ikastetxe publikoetan ebazpena argitaratu du. Urteroko agiria da, uztail hasierakoa; ikasturte-hasierako ebazpena esaten diogu.

Aurtengoan, hauxe jasotzen du euskarazko bertsioak:... [+]


2025-07-17 | Piztu Donostia
Ez dakigu ahoa ixten

Azken sei urteotan Piztu Donostia eragile sozialaren talde motorra osatu dugunoi txanda pasatzeko unea iritsi zaigu, mila gai eta beste mila fronte zabalik geratzen diren arren.

Duela sei urte Eneko Goiak, PSOEren laguntzarekin, osaturiko Donostiako Udalak bideratzen zuen... [+]


2025-07-17 | Joan Mari Beloki
Ekialde Hurbila sutan

Ekainaren 13an hasi eta 24an amaitu zena “12 Egunetako Gerra” bezala ezagutuko da aurrerantzean. Gauza harrigarri batzuk gertatu ziren bertan, pentsaezinak ordura arte. Nahiz eta lerro hauek idaztean egun gutxi igaro diren bukatu zenetik, ondorio batzuk atera... [+]


Tortura argitara atera ezinik oraindik Euskal Herrian

Ondo jakina da Euskal Herriak bere buruaren jabe izateko beharrezko duen botere politikoa ukatua duela Espainia eta Frantziako estatuen aldetik. Euskal Herrian, bertan bizi, lan egin eta euskaldun izan nahi duen biztanleriari, herritar gisa bizi-proiektu duin eta ziurra garatu... [+]


Teknologia
Whatsappa utzi

Ez naiz buruan ideia hau darabilen bakarra, asko gara munduan Whatsapp eta Telegram mezularitza aplikazioak hartzen ari diren botereaz kontziente bide hori jorratu nahi dugunak.

Familia, lagunak, komunitateak, lana, komunikabideak... Mezularitza aplikazioekin dena dugu... [+]


2025-07-16 | Ula Iruretagoiena
Lurraldea eta arkitektura
Hondakinak

Hondakinak etorkizuneko material berriak dira. Iragarki marketineroa izan daiteke, baina diseinu eta eraikuntzaren ikerketa munduan sormen bideak irekitzeko aukerak ekarriko ditu, dudarik gabe. Europako hondakinen legedia zorrotz jarriko dela iragartzean, nolabait ulertarazten... [+]


Eguneraketa berriak daude