Ondoezaren epidemiaz


2024ko apirilaren 26an - 09:47
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu

Ez gaude ongi. Lagun eta senideei begiratzearekin nahikoa dugu horretaz ohartzeko. Estres, antsietate eta depresio kasuek gora egin dute azken urteotan, eta osasun mentaleko sailak pazientez gainezka daude. Hori gutxi balitz bezala, egin diren ikerketek frogatu dute gure gurasoen belaunaldia baino okerrago biziko garela lehenbiziko aldiz. Non ote da opa ziguten etorkizun zoragarria? Non etengabeko aurrerabidea?

Egiatan, ez da batere harrigarria osasun mentalaren gainbehera gertatzea. Esaterako, gazteok dugun emantzipaziorako ezintasunaren aurrean, edo bizi-baldintzen okerragotzearen aurrean, diskurtso hegemonikoak erantzukizuna norbanako bakoitzean jartzen du. Horiek horrela, errua egungo sentimendurik hedatuena da. Aitzitik, depresio-tasaren hazkundeak, %86,6 hazi dena 2017tik aurrera, lotura zuzena du etorkizunik gabeko sentimendu orokortuarekin eta autolaguntzaren hedapenarekin. Lehenengoari dagokionez, krisi klimatikoak dakarzkigun zorigaiztokoak izan daitezke, adibidez, ezinegonaren iturri. Ordea, autolaguntzari dagokionez, esan beharra dago kapitalismoari mesede egiten dion pentsaera dela. Izan ere, une oro produktiboak izateko beharra sustatzen du, eta gertakari oro norbanakoaren esku dagoela defendatzen du. Hau da, “bizkarreko mina baduzu lanean zortzi orduz eserita egon eta gero, kirolik egiten ez duzulako da, edo bere garaian gehiegi ahalegindu ez zinelako lanpostu hobea izateko”.

Gazteok dugun emantzipaziorako ezintasunaren aurrean, edo bizi-baldintzen okerragotzearen aurrean, diskurtso hegemonikoak erantzukizuna norbanako bakoitzean jartzen du. Errua egungo sentimendurik hedatuena da

Era berean, ezin dugu ahaztu sare sozialek, influencerrek eta coachingaren garaiak egiten diguten kaltea. Jakin badakit badaudela eduki oso interesgarria eskaintzen dutenak, eta, horregatik, ezagutzaren demokratizazioa ahalbidetzen duten horiei eskerrak eman beharko genizkieke. Hala ere, horietako askok arazo ugari dakarzkigute. Batetik, etengabeko informazioaren abiadurak antsietate maila areagotzen du, horren adibide da Arreta Gabezia eta Hiperakibitate Nahasmenduaren (AGHN) diagnostikoen gorakada. Bigarrenik, produktu berrien (arropa, makillajea, bidaiak…) erakustaldia egiten duten bideo edo post-en ondorioz kontsumo-gizartea sustatzen da, hau da, jasangarritasun gutxiko jarrera bultzatzen da eta desberdintasun sozialak areagotzen dira. Hirugarrenik, azpimarratu behar ditugu kanon argal eta gihartsuekin bat etortzeko hain ohikoak diren mezuak; izan ere, gure autoestimua murrizteaz gain, oso zaila da horietan sartzea, eta areagotzen dute elikadura-jokabidearen nahasmenduen diagnostikoen tasa.

Ondoez horren guztiaren aurrean, gizarte kapitalistak argi du irtenbidea: farmakrazia. Alegia, ondoezaren jatorria norbanakoan jartzen denez, norbanako bakoitza farmakoen bidez “sendatzeko” hautua egiten da. Beraz, sufrimendu orokortuaren aurrean, lehen aipatutako adibideek sorburu soziopolitikoa duela aditzera ematen badute ere, indibidualki tratatzea erabakitzen da. Ondorioz, ondoeza arindu besterik ez da egiten, puzgarri baten zuloak partxeekin tapatu egiten diren bezalaxe.

Horren guztiaren aurrean, bada garaia ondoeza politizatzeko eta hura kolektiboki kudeatzeko. Erro sozialak dituzten gaitzak sozialki konpon daitezke soilik. Beraz, sufrimendua pilulekin isilarazten saiatu beharrean, hura testuinguru arriskutsu eta kaltegarri baten adierazle gisa hartu beharko genuke. Hau da, ondoeza “gaizki daudenak” seinalatzeko dugun baliabidea dela ulertuz gero, mundua eraldatzeko gakoa uste baino gertuago egongo da. Eta zu, ondo al zaude?

Olaia Salazar Urrutia, Filosofia ikaslea

Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora

ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Irakurleen gutunak
Irailak 3 Bilbo

Gauza garrantzitsu asko gertatzen ari dira Palestinan, Euskal Herrian eta munduan. Espantu israeldarraren aurrean Euskal Herrian inteligentzia kolektiboa martxan dago, inoiz baino indartsuago. Jende ezberdin asko, toki ezberdin askotan, gauza ezberdin asko egiten ari da... [+]


2025-09-26 | David Lindemann
EHU: IKT zerbitzu etikoago baterantz

Palestinan gertatzen ari diren gizadiaren aurkako krimenak “berariaz gaitzesten ez dituzten” Israelgo erakundeekin harremanik ez izateko 2024ko apirilean EHUko Gobernu Kontseiluak hartu zuen konpromisoaz gain, beste urrats bat eman du euskal unibertsitate publikoak... [+]


2025-09-25 | Iñaki Lasa Nuin
Noizko gizateriaren ekinokzioa?

Aurtengo uda garaian 46 gradutara iritsi da tenperatura Espainia eta Portugaleko leku batzuetan. Europako beste leku batzuetan ere 40tik gorako tenperaturak izan dituzte, baita Euskal Herrian ere. Iaz baino tenperatura altuagoak izan ditugu eta aspalditxo izan ditugun handienak... [+]


2025-09-25 | Markel Elortza
Herriak bakarrik salba dezake herria

Nazio Batuen Batzorde batek bi urte behar izan ditu palestinar herriak hamarkadetan salatu duena berresteko: Israelgo estatu sionista genozidioa gauzatzen ari dela. Herri presioa gero eta handiagoa da gure agintarien gainean, eta nazioarteko boikotak lehen arrakalak ireki ditu... [+]


Irakurketa

TikTok-en parafernaliatik urrun bizi naizenez, aurreko egunera arte ez nuen jakin Maria Pombo horren berri. Sare sozialek orduero aurkitzen dute kalapitarako gairen bat eta, honakoan, kristorena sortu zuten influencerrak irakurtzearen gainean egindako adierazpenek. "Esango... [+]


2025-09-20 | Iraitz Amor Pla
Dutxa hotz bat denontzat

Badira egun batzuk Instagrameko @denuncias_euskalherria kontuan argitalpen bat agertu zela. Bertan, ama batek adierazten zuen bere alaba Bernedoko euskal udalekuetan egon zela hamabost egunez eta talde mistoetan dutxarazten zituztela 13-15 urte bitarteko nerabeak, aukerarik eman... [+]


2025-09-19 | Haritz Arabaolaza
Kritikoak edo kritikariak

Aurrekoan idatzitako Irakasleon figura artikuluaren harira, kontu esanguratsu bat landu nahiko nuke. Artikulu horretan aipatu bezala, jende askoren ahotan dabil irakasleon lan karga baxua dela (gehienbat hezkuntza publikokoena), eta ditugun pribilegioak gehiegizkoak direla. Ez... [+]


Sindikalgintza hezkuntza publikoan: borrokatzen jarraitzeko beharra

Euskal Eskola Publikoaren alde borrokatzea STEILASen ikurra da. Ikasturte hasierarekin batera, gogoratu behar da aurreko ikasturtean hainbat kolektibotan akordio garrantzitsuak sinatzea lortu genuela, hezkuntza publikoan grebak eta mobilizazioak egin eta gero. Lan-akordio horiek... [+]


2025-09-18 | Josu Iraeta
Noren zerbitzura dago Ertzaintza?

Jakina da poliziari esku sartzeak beti dakarrela arrisku nabaria. Bere garrantziagatik eta seriotasunagatik, kontuz aztertu beharra eta larria denez, terminologia-trabarik gabe, badaezpada.

Duela aste batzuk Ertzaintzak Azpeitian egindako esku hartzeak, bertako herritar askok... [+]


Suteak, noren mesederako?

Edozein arlotan, arazo bat suertatzen denean, eta ia inor ados jartzen ez denean, ohiko galdera plazaratzea da onena: Nori egiten dio mesede?


Ez Ferreirak, ez Bengoetxeak, ez Perezek

2024ko irailaren 11n, "Lortzear ote gaude?" izeneko artikulua argitaratu ziguten hainbat hedabidetan. Urtebete igaro da eta garbi esan dezakegu: EHUko gobernu aldaketak (Ferreira zen buru, Bengoetxea da orain) ez digu aurrerabiderik ekarri. Orduko zailtasunek zailtasun... [+]


2025-09-11 | Piter Encinas
Eutanasiaren legea laugarren urtez indarrean

Aurtengo ekainaren 25ean Eutanasiaren legeak laugarren urtemuga bete zuen. Nire iritziz, lege hori hainbat biztanleren lanari esker lortu da, eta, nolabait, pentsa dezakegu merezitako saria izan dela; izan ere, lege hori lortu bitartean pertsona askok erailketa salaketak,... [+]


Trekutz eguna

2023ko uztailean jaso genuen berria antzuolarrok. Irimon bi aerosorgailu erraldoi jartzeko proiektu bat aurrera eramateko eskaera jaso zuela Udalak. Hasieran zalantzak eta galderak: nor zegoen proiektuaren atzean? Zein zen proiektuaren benetako helburua? Zein izango... [+]


2025-09-04 | Joseba Alvarez
Dena blokeatu!

Horixe da datorren irailaren 10ean Frantziako Estatua hankaz gora jarriko duen deialdi herritar berriaren lema. Sarean gaia lantzen ari diren gune asko daude, baina bi interesgarrienak aipatzearren, hor daude, besteak beste, @lessoulevements edota @bloquonstout atariak.

Izan... [+]


Donostia 1813

Donostia arpilatua, bortxatua eta propio erreta Espainiako independentziaren alde 1813ko abuztuaren 31n.

1808an Napoleon enperadoreak Baionan bildu zituen elkarren aurka borrokatzen ari ziren Espainiako errege aita-seme borboiak, Carlos IV.a eta Fernando VII.a, biek nahi... [+]


Eguneraketa berriak daude
Bi haur Palestinako banderarekin
Aste honetan zenbaki berezia: Genozidioa gelditzeko, Israeli boikot
Herrien arteko elkartasunari gure aletxoa jarri nahi izan diogu. Euskal Herritik, euskaraz, herrien munduaren alde. Geldigaitza dirudien basakeriaren aurrean, duela bi urte bezala, ahotsa altxatzeko beharra sentitu dugu.