Nork aginduta?
37 urte igaro dira otsailaren 13an Joxe Arregiren gorpua heriotzeraino birrindu zutenetik. Ordutik, irudi beldurgarriz gogoratu behar izan dugu egun hau. Begiak estali, ahoa isildu eta belarriak itxi nahi izan dizkigute, torturaren erabilpen sistematikoa ukatuz, egia itzalean inkomunikatuz. Gatazka politikoa ukatu nahi duten berdinek, Euskal Herriari hitza eta erabakia erautsi nahian erabilitako bortizkeria ezkutatu nahian dabiltza egun ere.
Ilunean eta isilpean mantendu nahi duten errealitatea gordina den arren, torturaren erabilpena baieztatu eta eragindako kalteak argitara atera dituzten ikerketa ezberdinak kaleratu dira azken urteetan. 2016an Euskal Memoriak 5.600 tortura kasu baino gehiago baieztatu zituen, eta orduan egindako lana Urkulluren gobernuak zinikoki gutxietsi zuen: “¿Es lo mismo tener de pie a una persona en un interrogatorio o lo que puede ser la práctica de la bolsa o la práctica de electrodos? No, no es lo mismo”. Bai, berdina da, berdina zarete.
2017an Eusko Jaurlaritzako Giza Eskubideen Idazkaritzak Kriminologiaren Euskal Institutuari eta EHUri enkargatu zien txostenean, 1960tik 2014ra bitartean Bizkaia, Gipuzkoa eta Araban emandako 4113 tortura kasu baieztatu ditu. Zenbakiak zenbaki, adin ezberdinetako eta hamaika tortura formen testigantzen ahotz urratua entzun dutenek aski ongi dakite oraindik ere kasu ugari dokumentatu gabe geratu direla. Espainiar Gobernua hiru lurraldeetan egindako ariketa ekidin nahian dabil Nafarroan, berriro ere beraien legea inpunitatea bermatzeko erabiliz.
Bide luze baten emaitza izanik, torturaren erabilpen sistematikoaren gaineko aitortza instituzionalean aurrera pausuak eman badira ere, oraindik urrats asko falta dira emateko. Aitortza abiapuntu izanda, haritik tira eta honen arduradun politikoak eta konplizeak argitu, kaltetuak erreparatu eta berriro ez gertatzeko bermeak zehaztu behar dira. Kopuruak mahai gainean jarri behar dira, baina baita arduradun eta konplizeen izen abizenak ere. Kolore desberdinetako poliziek torturatu dute. Komunikabideek isilarazi. Epaileek babestu. Nortzuk dira agindu dutenak? Zeintzuk dira beraien siglak?.
Txostenen datu hotzek ez dute inondik inora islatzen gazte belaunaldi ugariri torturak eragin digun kalte humano eta politikoa. Euskal Herriaren askatasunaren aldeko militanteak birrintzeko tresna izan da tortura, eta mugimendu politiko gisan torturaren erabilpen sistematikoak bezain beste garrantzi izan du torturaren mamuak berak. Jarraipenak, atxiloketa mehatxuak, zerrenda beltzak, inkomunikazioa, erbestea, espetxea ....barrenean sartutako beldurraren ahots isilduak.
Jazarpenaren gainetik, euskal gazteriaren konpromisoa, determinazioa eta eskuzabaltasuna azpimarratu nahi ditugu gaurko egunean. Gaur garenaren testigu mutua da haria eten ez denaren seinale. Ez torturak, ez bestelako jazarpenek ez dute euskal askapen borroka geldituko.
Zapalkuntzarik gabeko Euskal Herrian amesten dugun gazteok bidean aurrera jarraitzeko determinazioan berresten gara. Bakarturik, isilik, entzungor eta bazterrean nahi gintuztenen aurrean kalera irtenaz. Askatasuna dugu amets eta hori ez dago birrintzerik. Gazteria aurrera!
Bidali zure iritzi artikuluak iritziak@argia.eus helbidera
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Gure alaba nagusia Euskal Udalekuetara joan zen lehen aldian, 2019an, eraldatuta itzuli zen. 15 egunetan hazi egin zen, eta ez fisikoki bakarrik; arrunt pozik zetorren, hunkituta eta bere abenturak kontatzeko gogo handiz; ezin genion jarraitu, horren azkar hitz egiten zuen... [+]
Gauza garrantzitsu asko gertatzen ari dira Palestinan, Euskal Herrian eta munduan. Espantu israeldarraren aurrean Euskal Herrian inteligentzia kolektiboa martxan dago, inoiz baino indartsuago. Jende ezberdin asko, toki ezberdin askotan, gauza ezberdin asko egiten ari da... [+]
Palestinan gertatzen ari diren gizadiaren aurkako krimenak “berariaz gaitzesten ez dituzten” Israelgo erakundeekin harremanik ez izateko 2024ko apirilean EHUko Gobernu Kontseiluak hartu zuen konpromisoaz gain, beste urrats bat eman du euskal unibertsitate publikoak... [+]
Aurtengo uda garaian 46 gradutara iritsi da tenperatura Espainia eta Portugaleko leku batzuetan. Europako beste leku batzuetan ere 40tik gorako tenperaturak izan dituzte, baita Euskal Herrian ere. Iaz baino tenperatura altuagoak izan ditugu eta aspalditxo izan ditugun handienak... [+]
Nazio Batuen Batzorde batek bi urte behar izan ditu palestinar herriak hamarkadetan salatu duena berresteko: Israelgo estatu sionista genozidioa gauzatzen ari dela. Herri presioa gero eta handiagoa da gure agintarien gainean, eta nazioarteko boikotak lehen arrakalak ireki ditu... [+]
TikTok-en parafernaliatik urrun bizi naizenez, aurreko egunera arte ez nuen jakin Maria Pombo horren berri. Sare sozialek orduero aurkitzen dute kalapitarako gairen bat eta, honakoan, kristorena sortu zuten influencerrak irakurtzearen gainean egindako adierazpenek. "Esango... [+]
Telesforo Monzon laborategiak antolatutako uda eskolak euskararen etorkizunaz gogoeta egiteko plaza beroa ekarri zuen Bergarara. Hasieran, Garikoitz Goikoetxeak eta Olatz Altunak euskararen egungo egoera eta etorkizuneko joerak marraztu zituzten, eta horren gainean aritu ziren... [+]
2018ko uztailean, CAF Beasaingo enpresa batzordeak lehen aldiz eskatu zion ofizialki CAFeko zuzendaritzari Jerusalemgo tranbiaren esleipen konkurtsoan ez parte hartzeko. Momentu horretan egoerak gaurkoarekin zerikusirik ez bazuen ere, ohiko trenbide batetik harago, proiektu hori... [+]
Mundua Israel Gazan egiten ari den genozidioaren hondamendira begira dagoen bitartean, kolonoen mugimenduak eta Israelgo armadak triskantzak egin dituzte Zisjordanian eta Ekialdeko Jerusalemen. Ondorioz, palestinar gisa han bizitzea eguneroko borroka bihurtu da, biziraupenekoa:... [+]
Dena aldatu da urriaren 7an Al-Aqsa Uholde Operazioa hasi zenetik. Palestinarrok utzi diogu biktima perfektuen eta terroristen arteko nahasketa izateari, batzuek konturatu nahi ez dutela dirudien arren. Irudi lazgarrien gaindosiak, azkenik, masa handien enpatia erreala eragin du... [+]
Asteburu honetan jakin dugu, Palestinarekin Elkartasuna plataformako kideen bitartez, Israelek 33. FCI/IGP Munduko Txapelketan parte hartu duela, Gasteizen ospatu den nazioarteko txakur lehiaketa batean. Duela egun batzuk izan genuen txapelketaren berri, baina Israel ez zegoen... [+]
Badira egun batzuk Instagrameko @denuncias_euskalherria kontuan argitalpen bat agertu zela. Bertan, ama batek adierazten zuen bere alaba Bernedoko euskal udalekuetan egon zela hamabost egunez eta talde mistoetan dutxarazten zituztela 13-15 urte bitarteko nerabeak, aukerarik eman... [+]
Aurrekoan idatzitako Irakasleon figura artikuluaren harira, kontu esanguratsu bat landu nahiko nuke. Artikulu horretan aipatu bezala, jende askoren ahotan dabil irakasleon lan karga baxua dela (gehienbat hezkuntza publikokoena), eta ditugun pribilegioak gehiegizkoak direla. Ez... [+]
Euskal Eskola Publikoaren alde borrokatzea STEILASen ikurra da. Ikasturte hasierarekin batera, gogoratu behar da aurreko ikasturtean hainbat kolektibotan akordio garrantzitsuak sinatzea lortu genuela, hezkuntza publikoan grebak eta mobilizazioak egin eta gero. Lan-akordio horiek... [+]
