Noizko berrikusi ANren prozesuak eta epaiak
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Jar gaitezen 2025erako proposamen politiko gisa, Espainiako Auzitegi Kolonialaren (AN) epai guztiak berrikusten hasteko eta makila bakoitzak bere belari eusteko.
Unionismoarekin lerrokatutako alderdi, sindikatu eta gizarte-erakunde gehienek, eta ez bakarrik horrela lerrokatzen direnek, Espainiako Auzitegi Kolonialak (AN) Euskal Herriko herritarren aurka emandako zigorrak ontzat emateko borroka dute. Gauza bera gertatzen da erakunde gehienekin, ñabardura batzuekin.
Inolako zalantzarik gabe diote epaitua eta kondenatua egia dela, eta ez dute egia juridikotzat jotzeko zuhurtziarik ere. Era makalean terroristatzat jotzen dituzte, baita epaitu ere egin ez dituzten pertsonak ere, horietako batzuk biktimak, eta, horrela, totum revolutum batean kokatzen dute euskal ezker independentistaren inguruan mugitzen den guztia.
Baina beti dago arazo bat: Estrasburgon egoitza duen Giza Eskubideen Europako Auzitegia Espainiako Erresuma kondenatzen hasten da, eta, beraz, hainbat organo judizial gutxiesten ditu, torturagatiko salaketak behar bezala ez ikertzeagatik. Ondoren, Kriminologiaren Euskal Institutuaren txosten bat jasotzen du, non baieztatzen den aztertutako salaketen artean 5.000 baino gehiago egiazkoak direla, eta Nafarroako Foru Komunitateko Gobernuak torturatutako pertsonak aintzatesten jarraitzen du.
Auzitegi Gorenak eta Konstituzio Auzitegiak, azkenean, Auzitegi Nazionaleko epaile eta magistratuek ikertu ez zituzten tortura-kasu batzuk berrikusteko agindua eman zuten, eta epaiak baliogabetu zituzten.
Unionismoarekin lerrokatutako alderdi, sindikatu eta gizarte-erakunde gehienek, eta ez bakarrik horrela lerrokatzen direnek, Espainiako Auzitegi Kolonialak (AN) euskal herritarren aurka emandako zigorrak ontzat emateko borroka dute
Gertaera horiek agerian uzten dute kondenen ehuneko handi batean tortura jasan duten pertsonengandik lortutako aitorpen, froga eta inplikazioetan oinarritu direla, eta horrek herrialde demokratikoetan prozedura osoa baliogabetzen du, torturak kutsatutako deklarazio eta aitorpenak barne.
Aurrekoa uler dadin, torturapeko deklarazio baten ondorioz erregistro bat egiteko informazioa lortzen bada, erregistroa bera baliogabetzen da, bai eta bertan aurkitu den guztia eta hortik erator daitekeena ere.
Herrialde demokratiko bateko ondorio naturala litzateke Guardia Zibilaren kuarteletatik eta polizia-etxeetatik igaro ziren euskal herritarrei ezarritako zigorrei buruzko espediente guztiak berrikustea, DGS, Tres Cantos eta Intxaurrondoko guantanamoak nabarmenduz.
Ondorio gisa, ulertu behar dugu epaien corpus nagusia tortura kasu ikaragarri horien aurrean Auzitegi Nazionalean jazotakoan eta epaitutakoan oinarritzen bada, epai berberak ezabatuta geratzen direla, gutxienez, eta gehienak baliogabetuta ez badaude.
Epai horietan kondenatuak ez diren pertsona asko komunikabide batzuek eta biktimen elkarte batzuek, lotsagorritu gabe, epaileek ere ezarri ez zituzten zigorretara kondenatzen dituzte, militantzia abertzaleko sektoreen heriotza politikoa eta publikoa lortu nahian.
Espainiako Auzitegi Kolonialak (AN) kondenatu zituen pertsona asko, epaiak berrikusiko balira, hiltzaile beldurgarriak izatetik errugabeak izatera igaro lirateke, eta birgaitu, leheneratu, konpentsatu eta halakotzat tratatu beharko lirateke.
Txema Landa Aizkorbe
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Lau hilabete daramatzagu greba mugagabean, hitzarmen propio baten eta lan-baldintza duinen alde. Lau hilabeteko greba honetan, udaltzainek piketeetan bortizkeriaz zapaldu gaituzte, hirian jarraitzen gaituzten eta mobilizazio bakoitzean zelatatzen gaituzten polizia... [+]
Euskararen normalizazioaren motorrak herri dinamikara bueltatu behar du aurrera egin nahi badugu
Antropologo eta ingeniaria den Yayo Herrerok dioen bezala, datu bat da. Horren jatorria ulertzeko erraza den baieztapen xume batean laburbil daiteke: Lurra agortzen ari da.
Gaia konplexua da. Ikuspegi asko daude, interesak gurutzatzen dira, informazioa desinformazioarekin... [+]
Sasijakintsua, jakineza eta franco txikia: horiexek dira aurrekoan Gotzon Lobera jaunak, Bilboko kale batzuen izenak aldatzeko ekimenaren kariaz, Deia egunkarian zuzendu dizkidan epitetoak. Ez du nire izena aipatu, egia, baina neu izan naizenez urte eta erdi luzeko borrokan... [+]
Euskara badago Bilbon, baina non? Eta zertarako? Nork sortzen du euskarazko kultura, eta nork sostengatzen? Galdera horien aurrean, udalaren azken urteetako erabakiei begira, argiago ikusten da euskara eta kultura bizirik nahi ditugunontzat kezkagarriak diren erabakiak hartu... [+]
Hasieratik argi utzi nahiko nuke ez naizela inolaz ere feminismoan, sexu- eta genero-teorietan ezta LGTBIQ+ komunitatearekin lotutako gaietan aditua. Gizon txuri heterosexual bat naiz, ezkertiarra esan dezagun, bere burua feministatzat hartzen duena (edo feministen aliatua,... [+]
Goizaldeko lehenengo eguzki-izpiekin batera zabaldu ditu ateak Kirikiño Ikastolak. Zapatua da, auzolan eguna. Parte-hartze batzordeko arduradunak irrintzia egin eta lanera bideratu ditu bertaratu diren ehundik gora partaide: “Hemen erronkak denonak dira! Aurrera,... [+]
Amasa-Villabonako EH Bilduk argitaratutako idatziaren harira, hainbat adierazpen egin nahiko genituzke. Lehenik eta behin, argi utzi nahi dugu larrialdi klimatikoari aurre egitearen urgentzia ukaezina dela, eta horregatik, krisi honekiko dugun kezkagatik beragatik jartzen dugula... [+]
Milaka pertsonak modu aktiboan parte hartu dute, eta hala jarraitzen dute, XXI. mendeko holokausto telebisatu handienaren aurka protestatzeko, eta pertsona horiei errespetu eta miresmen handiena zor diet. Baina, gizateriaren zoritxarrerako, askoz gehiago dira, egoerarekin... [+]
Gizakia kosmosa da. Kosmosa, mundua ez da gizakiarena, askotan hala dela ematen badu ere.
Udako solstizioan, egunez eguzkiak itsutu egiten gaitu duen argiaren indarrarekin, baina gauak ederrak dira, zeruan izar dirdiratsuak kabitu ezinka ikusten ditugunean. San Juan suaren... [+]
"Saharar erradikalizatuek Estatu Islamikoaren burutza hartu dute Sahel-en". Izenburu asaldagarria, berriki argitaratua, baina hasierako asalduratik harago, testuaren irakurketa eta analisi sakonago bat eginda, honako ondorio hauek atera daitezke.
Kezka, ezinegona eta... [+]
Aurrean duzunak min ematen badizu, ez begiratu aurrera. Muturren aurrean duguna saihesteko logikoa dirudi, ezta? Zer ikusiko ote du gutako bakoitzak albo aldera so egiten duenean? Beharbada, miope batek betaurreko bila ikusten duen antzeko zerbait.
Miope bezain itsu,... [+]
Gu gara euskara. Euskara gure baitan bizi da. Guk biziarazten dugu. Euskara bizi dugu eta euskarak bizi gaitu. Guk elikatzen dugu eta gu elikatzen gaitu. Euskara gara. Euskara egiten dugunean euskarak egiten gaitu. Guk dugu, euskarak gaitu.
Euskararik gabe ez gara, eta hori... [+]
Barau kolektiboak beti erdaraz izaten ziren, baraualdi bat euskara hutsean antolatzen hasi ginen arte. Irakurketa dramatizatuak taldean, abestu, dantzatu, arnasketa kontzientea, masaje trukaketa, Bergarako igerilekura jaistea, kanten liburuxka... eta pilota partiduak.
Aurten,... [+]
Zenbat min jasan dezake bihotz batek?
Zenbat aztarna sentitu dezake azkenengo bihotz-taupadara arte?
Jaiotzen garenetik, min desberdinak sentitzen ditugu. Desilusioak eta arazoak, gero eta helduago garenean, orduan eta jasanezinagoak bihurtzen dira.
Jolasa bukatzea... [+]