“Euskadi jator goxo eta ...” dio Niko Etxartek kantuz. Zuk ere, Niko Sagarzazu, pentsatzen dugu bat eginen duzula interpretazio horrekin, baita errepika pu(n)taraino eramanez ere ziurrenik. Ez baitugu uste zuretzat ere beti zure aulki horretan egunerokoa atsegina gertatuko zaizunik. Egiten duzuna ez dugu zalantzan jartzen, egiten ez duzuna aldiz faltan botatzen dugu.
Gazteen ikasketa bideko gertakarietan maiz zure izena aipatua izan zaigu, erabakia zure esku dagoela esanez. Emaitza emankorrik ez genuen jaso lehen, eta oraintxe ezer lortuko bazenu ere beranduegi litzateke. Datorren ikasturtean agian, hala bedi! Betiere, gure ikasleak injustizia ikaragarria bizitzen ari direla gogora arazteko idazten dugu.
Ipar Euskal Herriko gazteek 17-18 urtetatik aurrera Hego Euskal Herrian euskaraz ikasten jarraitzeko zailtasunak eta ezintasunek, urtea joan urtea etorri, hor diraute; familia askoren amesgaizto dira. Administrazio bakoitzak atzerritar bihurtzen du besteetakoa, bereziki Ipar Euskal Herrikoa. Hiru erakundeen arteko akordio ezak (Euskal Elkargoa, Eusko Jaurlaritza, Nafar Gobernua) eta hezkuntza programa bateraturik ez izateak bihurtzen ditu ikasleak atzerritar Euskal Herri barnean ere. Unibertsitate arloan poliki-poliki ari dira bideak zabaltzen, errazten, arduradun batzuen lanari eta borondateari esker, proiektuan sinetsiz eta euskal ikasketak bultzatuz. Lanbide Heziketan, Sagarzazu eta Arevalo jaunak, urtea joan urtea etorri, harresiak hor darrai. Horra, Hezkuntek proiektua: aurrekari bikaina, heldu eta berriz abian emateko zeren zain?
"Itsu behar dute gero hiru erakundeetako kargudunek, arduradunek, elkar hartu eta Euskal Hezkuntza sistema osatu eta egokiaren premi gorria ez ikusteko eta Europan dagokion tokia egiteko"
Lanbide Heziketan sartzea zaila, euskaraz ezinezkoa askotan, eta orain zer, eta azken ezustekoa: Lanbide Heziketako Erasmus programa bertan behera.
Zorioneko Erasmusek bideratzen du ikasleek atzerrian ikasketak edota praktikak segitu ahal izatea. Atzerrian bai: Irungo ikasle batek Hendaian praktikak egin ahal izango lituzke Erasmusi esker. Sarako batek Beran. Baionako batek Donostian... “Euskadi”tik atzerrian, bai, Niko, zuk hori zauden tokitik normal biziko duzu. Besteok, Euskal Herrian –EAEtik kanpo gaudenok– aldiz hori nozitzen, sufritzen dugu.
Eman dezagun Irunen ikasten ari den Donibane Lohizuneko ikasle batek etxe ondoan lan-praktikak egiteko enpresa bat aurkitu duela, hurbil, eroso Erasmusi esker bideragarria. Ba ez, aurten ez. Ezin izango du etxe ondoan praktikarik egin, Irunera –hurbilena litzateke– joan beharrean izango da, “Euskadi”ra (hau da Espainiara). COVID-19a omen da errudun. Barre egingo genuke patetikoa ez balitz. Bidean ibili beharra arrisku, gastu, muga... eskola programan enpresa berri bat –ikasleak berak aurkitua– izatea eta abar aintzakotzat ez hartzeaz gain, errespetu falta ikaragarria deritzogu. Salbuespenik ezin dela egin. Beraz, bilaka arazi orain salbuespen deritzozuen hori normal, bideragarri. Salbuespenek balio dezatela bide hori zabaltzen hasteko. Horren gibelean egoerari irtenbiderik emateko borondate apurrik ez dagoela pentsa arazten digu, eguneroko lan erosoaz gain gehixeago egiteko batere gogorik ez, buruhausterik ez.
Probetxu handiagoa ateratzen diozue bai argazki eta hitz arranditsuz udazkenean izaten den Lanbide Heziketaren Europako astean esandakoei: “Europako Batzordeak nabarmendu duenez, era honetan Euskadiko Lanbide Heziketari eta Eusko Jaurlaritzari aitortzen zaie erronka global konplexuei erantzuna emateko duten gaitasuna; hau da, pertsonei zein enpresei laguntza ematea, prestakuntza eta berrikuntza bultzatuz. Begirada beti bikaintasunean ipinita, Lanbide Heziketako ikastetxeen eta eragile sozioekonomikoen elkarlanaren bidez” www.irekia.euskadi.eus. Erantzun gaitasuna,
erronka global konplexuei erantzuna, elkarlana, pertsonei laguntza... egiari zor! Europak hainbeste begiratzen bagaitu eta ispilu bagara, baliatu “euskal” hori benetako ezaugarritzat, seriotasunez har dezan Europak ere. Edo zuek ere ez duzue sinesten eta ondo gelditzeko besterik ez duzue erabiltzen eta soldatak, egin ez egin, Euskadin ziurtatuak dituzuen bitartean tirrit!
Berdin, mugaz gaindiko programa bultzatzailetzat beren burua argazkitan aurkezten duten horiek non dira, zer diote, ezer egiten ari ote dira? Itsu behar dute gero hiru erakundeetako kargudunek, arduradunek, elkar hartu eta Euskal Hezkuntza sistema osatu eta egokiaren premi gorria ez ikusteko eta Europan dagokion tokia egiteko. Orriak eta orriak beharko lirateke errealitatearen esparru guztiak gordin eta egia osoz esplikatzeko.
Dugun sentsazioaren arabera, eta tronpatuko bagina hainbat hobe, horrelako arduradunekin Euskal Herririk inoiz ez. Niko Etxartek errepika oso osoan kantatzen jarraitzeko aitzakiarik ez!
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Oraingoan ere barrenak mugituta natorkizue, beldurretik eta izutik, uzkurtuta eta larrituta. Ze herri geratzen ari zaigun, zer datorkigun epe motzean, zer utziko diegun gure ondorengoei. Saiatzen naiz pentsatzen posible dela datorrenari aurre egiteko egiturak sortzea,... [+]
Antropologo eta ingeniaria den Yayo Herrerok dioen bezala, datu bat da. Horren jatorria ulertzeko erraza den baieztapen xume batean laburbil daiteke: Lurra agortzen ari da.
Gaia konplexua da. Ikuspegi asko daude, interesak gurutzatzen dira, informazioa desinformazioarekin... [+]
Euskara badago Bilbon, baina non? Eta zertarako? Nork sortzen du euskarazko kultura, eta nork sostengatzen? Galdera horien aurrean, udalaren azken urteetako erabakiei begira, argiago ikusten da euskara eta kultura bizirik nahi ditugunontzat kezkagarriak diren erabakiak hartu... [+]
Sasijakintsua, jakineza eta franco txikia: horiexek dira aurrekoan Gotzon Lobera jaunak, Bilboko kale batzuen izenak aldatzeko ekimenaren kariaz, Deia egunkarian zuzendu dizkidan epitetoak. Ez du nire izena aipatu, egia, baina neu izan naizenez urte eta erdi luzeko borrokan... [+]
Hasieratik argi utzi nahiko nuke ez naizela inolaz ere feminismoan, sexu- eta genero-teorietan ezta LGTBIQ+ komunitatearekin lotutako gaietan aditua. Gizon txuri heterosexual bat naiz, ezkertiarra esan dezagun, bere burua feministatzat hartzen duena (edo feministen aliatua,... [+]
Goizaldeko lehenengo eguzki-izpiekin batera zabaldu ditu ateak Kirikiño Ikastolak. Zapatua da, auzolan eguna. Parte-hartze batzordeko arduradunak irrintzia egin eta lanera bideratu ditu bertaratu diren ehundik gora partaide: “Hemen erronkak denonak dira! Aurrera,... [+]
Amasa-Villabonako EH Bilduk argitaratutako idatziaren harira, hainbat adierazpen egin nahiko genituzke. Lehenik eta behin, argi utzi nahi dugu larrialdi klimatikoari aurre egitearen urgentzia ukaezina dela, eta horregatik, krisi honekiko dugun kezkagatik beragatik jartzen dugula... [+]
Milaka pertsonak modu aktiboan parte hartu dute, eta hala jarraitzen dute, XXI. mendeko holokausto telebisatu handienaren aurka protestatzeko, eta pertsona horiei errespetu eta miresmen handiena zor diet. Baina, gizateriaren zoritxarrerako, askoz gehiago dira, egoerarekin... [+]
Gizakia kosmosa da. Kosmosa, mundua ez da gizakiarena, askotan hala dela ematen badu ere.
Udako solstizioan, egunez eguzkiak itsutu egiten gaitu duen argiaren indarrarekin, baina gauak ederrak dira, zeruan izar dirdiratsuak kabitu ezinka ikusten ditugunean. San Juan suaren... [+]
"Saharar erradikalizatuek Estatu Islamikoaren burutza hartu dute Sahel-en". Izenburu asaldagarria, berriki argitaratua, baina hasierako asalduratik harago, testuaren irakurketa eta analisi sakonago bat eginda, honako ondorio hauek atera daitezke.
Kezka, ezinegona eta... [+]
Aurrean duzunak min ematen badizu, ez begiratu aurrera. Muturren aurrean duguna saihesteko logikoa dirudi, ezta? Zer ikusiko ote du gutako bakoitzak albo aldera so egiten duenean? Beharbada, miope batek betaurreko bila ikusten duen antzeko zerbait.
Miope bezain itsu,... [+]
Gu gara euskara. Euskara gure baitan bizi da. Guk biziarazten dugu. Euskara bizi dugu eta euskarak bizi gaitu. Guk elikatzen dugu eta gu elikatzen gaitu. Euskara gara. Euskara egiten dugunean euskarak egiten gaitu. Guk dugu, euskarak gaitu.
Euskararik gabe ez gara, eta hori... [+]
Madalenetan murgilduta gaudela irakurriko duzue askok artikulu hau, bestela ere pentsatu gure etorkizuneko egunerokoan, jai giro herrikoiak aurrez irudikatzen duen herria baita urte osorako desio dugun herri eredua, deskantsu pixka bat gehiagorekin, noski. Badira urte batzuk... [+]
Behin batean, esku bakoitzean sei hatz zituen ume bat ikusi zuen Kelly doktoreak. Gurasoek ebakuntza egiteko erabaki irmoa hartua zuten, baina umeak ez zuen nahi. Mutikoak sei edo zazpi urte izango zituen, eta ederra zen.
– Ez! Nahi ditut denak. Nireak dira eta nahi... [+]