“Nazionalismo feminista da aukera bakarra”

  • Màtria o barbàrie (Angle Editorial) liburua aurkeztera etorri da Júlia Ojeda irakasle eta literatur kritikaria, Donostiako Emakumeen Etxera. Liburuan parte hartu duten 30 emakume katalanek matria eraikitzea proposatzen dute feminismo nazionalista ardatz duela, hizkuntza zapalkuntzarekin batera.

Ezkerretik eskuinera: Cira Crespo, Júlia Ojeda, Idurre Eskisabel eta Lorea Agirre. Euskalgintzaren Kontseilua.

2025eko urtarrilaren 24an - 11:52
Inoiz baino beharrezkoagoak dira eskuin muturraren gezurrei
aurre egingo dieten hedabide independenteak

Urtarrilaren 23an aurkeztu du liburua Julia Ojedak, liburuaren hiru editoreetako batek. Ondoan izan ditu Lorea Agirre Jakin-eko zuzendaria, Idurre Eskisabel Euskalgintzaren Kontseiluko idazkari nagusia eta Cira Crespo historialaria. Liburuaren aurkezpen ekitaldia Jakinek, Euskalgintzaren Kontseiluak eta Berria-k antolatu zuten.

Màtria o barbárie liburuaren editore lanak Júlia Ojeda Caba, Anna Punsoda Ricart eta Marta Roqueta-Fernàndezek egin dituzte. Liburua 30 emakumek idatzitako gogoetek osatzen dute. Artikulugile guztiak proces independentistaren garaian eta feminismoaren laugarren olatuan politizatutako emakumeak dira.

Izenburuak biltzen du Matria eraiki nahi duten matrioten mezu nagusia. Matria eraiki behar da, “leku edo eremu hori delako aukera bakarra arduragabekeria historikoei erantzuteko, feminismotik eta nazionalismotik”. Barbarie-a marraztu du Ojedak: nazionalismo espainola, zeinak nazionalismo katalana zapaltzen duen; naziogintza oso maskulinoa eta patriarkala, feminismo gero eta espainolagoa, eta hizkuntza zapalkuntza, “ katalanaren erabilera beherantz ari da egiten”. Ojedaren ustez, “momentua da beste leku bat birpentsatzeko”. Nazionalismo katalanak eta feminismoak eskutik joan behar dutela azpimarratu du, zeren “ez batak eta ez besteak ez dute aurrera egingo elkarren babesik gabe”. Matriotismoa egitasmoaren bultzatzaileek naziogintza katalana eraiki nahi dute feminismo intersekzionalaren oinarrietatik abiatuta.

“Ez dugu ezer asmatu”

Lau parte-hartzaileetako batek esan du esaldi hori: “Ez dugu ezer asmatu”. Herrialde Katalanez eta Euskal Herriaz, biei buruz, ari ziren. Hau da, nazionalismo feminista sortzeaz baino, ikuspegi berri bat eraikitzeaz ari ziren, eta horretarako aurreko belaunaldietako emakumeei begira jarri dira. Intersekzionalitateaz hitz egiten denean sarri aipatzen den Maria Mercè Marçal poeta eta idazle katalana ekarri du gogora Ojedak, emakume katalanen herentzia aztertu eta gaurkotzea aldarrikatzen duen bitartean.

Liburua katalanez dago eta Angle argitaletxearen webgunean eros daiteke

2024ko otsailean, ARGIAn, Cira Crespok elkarrizketa egin zion Júlia Ojedari gai honi eta beste batzuei buruz: “Globalizazioaren oldarraldi handiei aurre egiteko diskurtsoak falta zaizkigu”


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Feminismoa
2025-10-08 | Imanol Epelde
Berriketa gutxi
Trumpen bake-plana Bernedorako

1. Bernedo terrorismorik gabeko eremu bat izango da, erradikalik gabea, eta ez da mehatxu bat izango bizilagunentzat.

2. Bi aldeak proposamenarekin ados badaude, gerra berehala bukatuko da. Patriarkatuaren indarrek adostutako lerrora egingo dute atzera, bahitutako dutxak... [+]


Etxe Betea
Emakume zinemagileentzako egoitza artistikoaren arrakasta Bilbon

Emakume zinemagileentzako egoitza artistikoa da Etxe Betea eta Bilboko erdigunean sortu zen 2022an, Gariza Films ekoiztetxe feministaren eskutik. Ordutik, lau egoitzaren bidez –Gela bat norberarena, Elkarrekin Sortzen, A Shelter of One’s Own eta Two Weeks... [+]


Euskal Udalekuetako hezitzaileek berretsi dute ez dutela "eraso salaketarik" jaso, eta “difamazioa” gaitzetsi dute

Euskal Udalekuetako hezitzaileek agerraldi jendetsua egin dute ostiralean. Azaldu dute edozein eraso “erabat” gaitzesten dutela eta prest agertu dira, beren artean erasotzailerik balego, “neurriak hartzeko”. 


2025-10-03 | ARGIA
Euskal udalekuen aurka eskuinak abiatutako lintxamendua salatu du mugimendu transfeministak

Mugimendu transfeministaren ustez, Bernedoko udalekuen inguruko gezurrak hedatu dituzte eskuin muturrak eta sektore erreakzionarioek. “Lintxamendu kanpaina” eta “eraso antolatua” olatu erreakzionario orokorrago baten markoan kokatu dituzte. Sexu-genero... [+]


Rakel Mateo
"Ez dut saiatu ez izanaz damutu nahi"

Ideia bat argi duenean, oztopoak oztopo aurrera doa Rakel Mateo triatleta (Mungia, Bizkaia, 1975). 2001ean lan istripu bat izan ostean, ezkerreko hanka txikituta geratu zitzaion. Horren ondorioz, kirol egokitua deskubritu zuen eta hiru Paralinpiar Jokotan parte hartu du. 


2025-09-26 | Leire Artola Arin
Bernedoko udalekuetako hezitzaileen aurkako difamazioa eta mezu transfoboak gaitzetsi dituzte

Bernedoko hezitzaileen aurkako salaketa publikoak zabaldu dira azken asteetan, besteak beste, nerabeak dutxa mistoak izatera "behartzeagatik". Hezitzaileek gezurtatu egin dute halakorik zein gazteekiko tratu okerrik, eta gaitzetsi dute "mezu transfoboak zabaltzeko... [+]


Esterilizazioa atzo, gurasotasun azterketa gaur: arrazismo instituzionala danimarkan

Danimarkaren menpe segitzen duen Groenlandiako biztanleriaren %88 da inuita, eta beraien hizkuntzan eta kulturan aitzina egite hutsa dute eguneroko desafio. Zuriek kolonizatu zituzten eta gaur egun egoerak bere horretan segitzen du: zurien begietatik bideratuta dagoen... [+]


2025-09-17 | ARGIA
Egitarau oparoarekin dator aurtengo Baterajotzea

Urriaren 31tik azaroaren 2ra Baterajotzea izango da Zaldibarren, Euskal Herriko Gazte Feministek antolatuta. Egitaraua aurkeztu dute, eta izen ematea ireki.


Gorputz hotsak
"Pertsona asko, diagnostikorik gabe daudenez, bizitza kalitatea galtzen ari dira"

Jatorra, alaia eta positiboa da Sara Mirones (Bilbo, 1997). Pandemian mastozitosia izeneko gaixotasun arraro bat diagnostikatu zioten. Ordutik, Maratón de Lunares kanpaina abiatu du gaixotasuna ikusarazteko, gizartea kontzientziatzeko eta ikerketarako dirua biltzeko... [+]


Onintza Enbeita eta Feli Madariaga, lurrari lotutako bi emakume
MULTIMEDIA - elkarrizketa

Emakumea eta lurra elkartzen dituen liburua idatzi du Onintza Enbeitak: Bizitza baten txatalak. Gure aurrekoen bizimodua jaso du, andre baten ahotan: "Baserria bere horretan, erromantizismorik gabe". Feli Madariaga (1932, Baldatika, Forua, Bizkaia) da andre hori,... [+]


2025-09-10 | Estitxu Eizagirre
Onintza Enbeita eta Feli Madariaga
"Azokako mahaiaren bestaldetik desprezioa ikusten da, asko"

Emakumea eta lurra elkartzen dituen liburua idatzi du Onintza Enbeitak: Bizitza baten txatalak. Gure aurrekoen bizimodua jaso du, andre baten ahotan: "Baserria bere horretan, erromantizismorik gabe". Feli Madariaga (1932, Baldatika, Forua, Bizkaia) da andre hori, lurrari... [+]


2025-09-10 | Nekane Txapartegi
Zenbat arantza Arantzak

Arantzaren buruko loreek ez zuten arantzarik, Arantzaren bizitzak, ordea, asko. Emakume izatearekin batera, jaiotzetik batzuk. Besteak gaztetatik eransten joan zitzaizkion, komisarian torturak ezarriak, Burgosko prozesuan eta kartzelan, arantza horiek denak patriarkatuak... [+]


Aitor Arregi eta Jose Mari Goenaga
"Film sexualki esplizitua izatea loturik dago errealitate bati, Maspalomasi"

Vicentek 76 urte ditu eta azken mende laurdena Kanaria uharteetan darama, Maspalomas herrian, 50 urteko bizialdian ezkutatu duen izatea haizatzen: homosexuala da. Ezbehar baten eraginez, Donostiara itzularaziko dute, eta zahar etxe batean sartuko. Atzera ere, armairuko ateak... [+]


2025-09-08 | Aimar Lopez
Istilurik gabe baina normaltasunik gabe ospatu dute bertze behin Alarde eguna Hondarribian

Jaizkibel konpainia berdinzaleak Herriko Etxearen eta epaileen deliberoak bete ditu, ez haatik HAOSEk, alarde baztertzailearen antolatzaileek. «Estrategia aldaketa bat» eskatu dio Jaizkibelek auzapezari; ezkerreko ordezkariek «Alardea antolatzeko».


Eguneraketa berriak daude