Màtria o barbàrie (Angle Editorial) liburua aurkeztera etorri da Júlia Ojeda irakasle eta literatur kritikaria, Donostiako Emakumeen Etxera. Liburuan parte hartu duten 30 emakume katalanek matria eraikitzea proposatzen dute feminismo nazionalista ardatz duela, hizkuntza zapalkuntzarekin batera.
Urtarrilaren 23an aurkeztu du liburua Julia Ojedak, liburuaren hiru editoreetako batek. Ondoan izan ditu Lorea Agirre Jakin-eko zuzendaria, Idurre Eskisabel Euskalgintzaren Kontseiluko idazkari nagusia eta Cira Crespo historialaria. Liburuaren aurkezpen ekitaldia Jakinek, Euskalgintzaren Kontseiluak eta Berria-k antolatu zuten.
Màtria o barbárie liburuaren editore lanak Júlia Ojeda Caba, Anna Punsoda Ricart eta Marta Roqueta-Fernàndezek egin dituzte. Liburua 30 emakumek idatzitako gogoetek osatzen dute. Artikulugile guztiak proces independentistaren garaian eta feminismoaren laugarren olatuan politizatutako emakumeak dira.
Izenburuak biltzen du Matria eraiki nahi duten matrioten mezu nagusia. Matria eraiki behar da, “leku edo eremu hori delako aukera bakarra arduragabekeria historikoei erantzuteko, feminismotik eta nazionalismotik”. Barbarie-a marraztu du Ojedak: nazionalismo espainola, zeinak nazionalismo katalana zapaltzen duen; naziogintza oso maskulinoa eta patriarkala, feminismo gero eta espainolagoa, eta hizkuntza zapalkuntza, “ katalanaren erabilera beherantz ari da egiten”. Ojedaren ustez, “momentua da beste leku bat birpentsatzeko”. Nazionalismo katalanak eta feminismoak eskutik joan behar dutela azpimarratu du, zeren “ez batak eta ez besteak ez dute aurrera egingo elkarren babesik gabe”. Matriotismoa egitasmoaren bultzatzaileek naziogintza katalana eraiki nahi dute feminismo intersekzionalaren oinarrietatik abiatuta.
“Ez dugu ezer asmatu”
Lau parte-hartzaileetako batek esan du esaldi hori: “Ez dugu ezer asmatu”. Herrialde Katalanez eta Euskal Herriaz, biei buruz, ari ziren. Hau da, nazionalismo feminista sortzeaz baino, ikuspegi berri bat eraikitzeaz ari ziren, eta horretarako aurreko belaunaldietako emakumeei begira jarri dira. Intersekzionalitateaz hitz egiten denean sarri aipatzen den Maria Mercè Marçal poeta eta idazle katalana ekarri du gogora Ojedak, emakume katalanen herentzia aztertu eta gaurkotzea aldarrikatzen duen bitartean.
Liburua katalanez dago eta Angle argitaletxearen webgunean eros daiteke
2024ko otsailean, ARGIAn, Cira Crespok elkarrizketa egin zion Júlia Ojedari gai honi eta beste batzuei buruz: “Globalizazioaren oldarraldi handiei aurre egiteko diskurtsoak falta zaizkigu”
1. Bernedo terrorismorik gabeko eremu bat izango da, erradikalik gabea, eta ez da mehatxu bat izango bizilagunentzat.
2. Bi aldeak proposamenarekin ados badaude, gerra berehala bukatuko da. Patriarkatuaren indarrek adostutako lerrora egingo dute atzera, bahitutako dutxak... [+]
Emakume zinemagileentzako egoitza artistikoa da Etxe Betea eta Bilboko erdigunean sortu zen 2022an, Gariza Films ekoiztetxe feministaren eskutik. Ordutik, lau egoitzaren bidez –Gela bat norberarena, Elkarrekin Sortzen, A Shelter of One’s Own eta Two Weeks... [+]
Euskal Udalekuetako hezitzaileek agerraldi jendetsua egin dute ostiralean. Azaldu dute edozein eraso “erabat” gaitzesten dutela eta prest agertu dira, beren artean erasotzailerik balego, “neurriak hartzeko”.
Mugimendu transfeministaren ustez, Bernedoko udalekuen inguruko gezurrak hedatu dituzte eskuin muturrak eta sektore erreakzionarioek. “Lintxamendu kanpaina” eta “eraso antolatua” olatu erreakzionario orokorrago baten markoan kokatu dituzte. Sexu-genero... [+]
Ideia bat argi duenean, oztopoak oztopo aurrera doa Rakel Mateo triatleta (Mungia, Bizkaia, 1975). 2001ean lan istripu bat izan ostean, ezkerreko hanka txikituta geratu zitzaion. Horren ondorioz, kirol egokitua deskubritu zuen eta hiru Paralinpiar Jokotan parte hartu du.
Bernedoko hezitzaileen aurkako salaketa publikoak zabaldu dira azken asteetan, besteak beste, nerabeak dutxa mistoak izatera "behartzeagatik". Hezitzaileek gezurtatu egin dute halakorik zein gazteekiko tratu okerrik, eta gaitzetsi dute "mezu transfoboak zabaltzeko... [+]
Danimarkaren menpe segitzen duen Groenlandiako biztanleriaren %88 da inuita, eta beraien hizkuntzan eta kulturan aitzina egite hutsa dute eguneroko desafio. Zuriek kolonizatu zituzten eta gaur egun egoerak bere horretan segitzen du: zurien begietatik bideratuta dagoen... [+]
Urriaren 31tik azaroaren 2ra Baterajotzea izango da Zaldibarren, Euskal Herriko Gazte Feministek antolatuta. Egitaraua aurkeztu dute, eta izen ematea ireki.
Jatorra, alaia eta positiboa da Sara Mirones (Bilbo, 1997). Pandemian mastozitosia izeneko gaixotasun arraro bat diagnostikatu zioten. Ordutik, Maratón de Lunares kanpaina abiatu du gaixotasuna ikusarazteko, gizartea kontzientziatzeko eta ikerketarako dirua biltzeko... [+]
Emakumea eta lurra elkartzen dituen liburua idatzi du Onintza Enbeitak: Bizitza baten txatalak. Gure aurrekoen bizimodua jaso du, andre baten ahotan: "Baserria bere horretan, erromantizismorik gabe". Feli Madariaga (1932, Baldatika, Forua, Bizkaia) da andre hori,... [+]
Emakumea eta lurra elkartzen dituen liburua idatzi du Onintza Enbeitak: Bizitza baten txatalak. Gure aurrekoen bizimodua jaso du, andre baten ahotan: "Baserria bere horretan, erromantizismorik gabe". Feli Madariaga (1932, Baldatika, Forua, Bizkaia) da andre hori, lurrari... [+]
Arantzaren buruko loreek ez zuten arantzarik, Arantzaren bizitzak, ordea, asko. Emakume izatearekin batera, jaiotzetik batzuk. Besteak gaztetatik eransten joan zitzaizkion, komisarian torturak ezarriak, Burgosko prozesuan eta kartzelan, arantza horiek denak patriarkatuak... [+]
Vicentek 76 urte ditu eta azken mende laurdena Kanaria uharteetan darama, Maspalomas herrian, 50 urteko bizialdian ezkutatu duen izatea haizatzen: homosexuala da. Ezbehar baten eraginez, Donostiara itzularaziko dute, eta zahar etxe batean sartuko. Atzera ere, armairuko ateak... [+]
Jaizkibel konpainia berdinzaleak Herriko Etxearen eta epaileen deliberoak bete ditu, ez haatik HAOSEk, alarde baztertzailearen antolatzaileek. «Estrategia aldaketa bat» eskatu dio Jaizkibelek auzapezari; ezkerreko ordezkariek «Alardea antolatzeko».