Nafarroako bertsolaritzaren dokumentazio eta ikerkuntzarako hitzarmena sinatu dute Euskarabidearekin
Modu honetan, bertsolaritzak Nafarroan eragiten duen ondarea biltzeko eta ikertzaileen esku jartzeko Nafarroako Bertsozale Elkarteak urteetan egindako lanak erakundeen aitortza eta finantziazioa jasoko du lehendabizikoz.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Urteak dira Nafarroako Bertsozale Elkarteak, bertsolaritza geroratzeko helburuari jarraika, dokumentazioa eta ikerkuntza bere jardunaren oinarritzat jo zituela. Ordutik, bertsolaritzak lurraldean eragindako ondarea biltzeko eta dokumentatzeko ahaleginean aritu da elkartea. Urtean zehar 200 bat bertsolaritza ekitaldi egiten dira Nafarroan, eta horien lagin garrantzitsu bat dokumentatzea (audio eta bideo grabazioak, argazkiak, kartelak, saioen transkripzioa, datu bilketa...) erronkatzat du bertsozale elkarteak. Era berean, bertsolaritzarekin lotutako pertsonen (bertsolarien, epaileen, gai-jartzaileen, antolatzaileen) biografiak eguneratzen dira urtero, eta hemerota antolatzen da, besteak beste.
Zeregin horretan, Xenpelar Dokumentazio Zentroaren (XDZ) ezinbesteko laguntza du elkarteak. 1991an sortua, bertsolaritzaren ondarea bildu, antolatu eta gizarteratzen du XDZk, maila guztietako eta ikuspuntu guztietatik egindako ikerkuntza bultzatzeko helburuarekin. XDZk ezarritako irizpideen arabera biltzen du ondarea elkarteak, Bertsolaritzaren Corpus garaikidea osatuz. Hala, bertsolaritza belaunaldiz belaunaldi transmititzeko oinarrizko funtsa osatzeaz gain, orotariko ikerketak gauza daitezen oinarri dokumentala ezartzen du.
Orain, lehen aldiz, Nafarroako Gobernuaren aitortza eta finantziazioa jasoko du lan horrek, bertsozale elkarteak eta Euskarabidea Euskararen Nafar Institutuak Nafarroako bertsolaritzaren dokumentazioa eta ikerkuntza programa garatzeko sinatutako hitzarmenaren bitartez. 2022ko azaroaren 10era bitarteko iraupena izango du hitzarmenak, eta 40.000 euroko zuzkidura du, 2022ko Nafarroako Aurrekontu Orokorren kontura. Hitzarmen horrek, aipatu bertsolaritzaren dokumentazioa baliabidez hornitzeaz gain, funts horretan oinarritutako eta berariaz Nafarroako bertsolaritza ikergai izango duen ikerketa lan bat ere aurreikusten du.
Gogoan hartu behar da Nafarroako Gobernuak, 2018. urtean, Kultur Intereseko Ondasun izendatu zuela bertsolaritza, Nafarroako kantu inprobisatuaren adierazpiderik nabarmenentzat aitortuz, eta zaindu eta transmititu beharreko ondare materiagabetzat hartuz. Orain sinatutako hitzarmen honek bultzada berri bat emango dio helburu horri, bertsolaritzak urtean zehar eragiten duen ondarea jasotzeko eta ondare hori biharko belaunaldi zein ikertzaileen esku uzteko oinarrizko bermeak ezarriko dituen heinean.
Azaroaren 1ean Agoitzen jokatuko den finalaurrekorako txartel zuzena eskuratu du Etxarri Aranatzeko bertsolariak. 120 bat bertsozale bildu dira Aurizko Kultur Etxean, txapelketako lehen saioa bertatik bertara jarraitzeko.
Mungiako Olalde aretoan jokatu da Bizkaiko Bertsolari Txapelketako lehenengo faseko hirugarren saioa. Saioa irabaztearekin bat, finalaurrekoetara sailkatu da Mendiburu.
24 bertsolarirekin ekingo dio bideari Nafarroako Bertsolari Txapelketak. Auritzen izango da, urriaren 4an; eta, lehen aldiz, Nafarroa Arenan izango da finala, azaroaren 29an. Saio guztietarako sarrerak salgai daude dagoeneko, Bertso Sarrerak atarian.
Xenpelar Dokumentazio Zentroak dokumentazio bilketan sakontzeko aurrerapausoak eman ditu: Bertsozale Elkarteko egitasmoen bilketa prozesuak berrikusi dira eta tokian tokiko eragileekin harremanetan jarrita, eremu horretako jarduna aztertu eta hobekuntzak bideratu... [+]
Ekainaren 12an, 64 urte zituela hil zen Tomasita Quiala Kubako izar handia. Azkeneko aldiz, 2018an etorri zen Tomasita Quiala repentista Euskal Herrira, Bertsozale Elkarteak antolatutako inprobisazioaren nazioarteko topaketa batzuen bidez. Dena hartzen zuen gogoan eta denari... [+]
“Urrats kuantitatibo eta kualitatiboa” eman du antolakuntzak, finala lekuz aldatuko du, inoizko finalik “handiena” egiteko. Zortzi saiok osatuko dute txapelketa. Sarrerak udazkenean jarriko dituzte salgai.
Lau urtero hiru txapelketa jokatzen ari da Oihana Bartra Arenas azken hogei urteetan. Bertsolaritza lehia baino gehiago dela jakitun da, baina lehia uzteak ekar lezakeen amildegiak beldurra ematen dio.
Bertsozalea zen, eta hamarkada luzeetan aritu da bertsoaren plazako zereginetan: epaile eta gai-jartzaile lanetan, saio antolaketetan eta Bertsularien Lagunak elkartearen betebeharretan ere bai. Euskaltzain urgazle izendatua izan zen 1967an, eta ohorezko 2014an.
Señora Sariketaren V. edizioa izan da 2025ekoa, benetan berezia: aurtengo bertsolari parte-hartzaileak plazak utziak zituzten andre eta genero disidenteak izan dira. Binaka egin dute plazara itzulera, saioetarako giro goxo eta xamurra lagun.
Hamahiru urtean lehen aldiz, finalaren kokagunea aldatu du txapelketak, arrazoi koiunturalak medio: Bilbao Arenatik Casillara. Azken bi txapelketetako txapeldunak, Nerea Ibarzabalek, ez du parte hartuko aurtengo edizioan.
Iruñean eginen da lehen saioa, maiatzaren 23an, eta Jauntsaratsen bigarrena, maiatzaren 30ean. 12 bertsolarik hartuko dute parte, aurreko txapelketan aritu ez zirenak. Horietatik, sei sailkatuko dira urrian hasiko den txapelketara.
Hamabi bertsoko sorta dotorea jarri du pilotariak, galtzeari eta irabazteari buruz. Inspirazioa 2024an Larrun aldizkarirako egindako mahai-inguruak piztu zion, Jokin Altunarekin gai horri buruz aritu baitzen gogoetan. Bertso sorta musikatuta entzun daiteke Bertso Ikasgela... [+]