Nafarren %26ak euskararen ezagutza mailaren bat dauka
Nastat-ek, Nafarroako Estatistika Institutuak, 2022an egindako ikerketa lanaren emaitzak argitaratu ditu. Euskaldunen proportzioa %15,1ekoa da, euskaldun hartzaileena %11,6koa eta ez-euskaldunena % 73,3koa. Hogei udalerritan euskaldunen proportzioa %80tik gorakoa da.
Euskal hiztun gehien dagoen adin tartea 15 urtetik beherakoena da. Euskal hiztunak dira (euskaraz hitz egiteko gai direnak) %26,6 eta euskaldun hartzaileak (euskara ulertu bai baina ongi hitz egiteko gai ez direnak) %21,1. Hurrengo adin tarterik euskaldunena 15 urtetik 24rakoa da. %26,1a euskalduna da eta %19,7 euskaldun hartzailea. 65 urtetik gorakoak dira ehuneko baxuena dutenak: %8,3 dira euskaldunak eta %6,9 euskaldun hartzaileak.
Eremu euskaldunean bizi direnen %62a da euskalduna, eremu mistoan %13,8 eta eremu ez-euskaldunean bizi direnen %2,8 da euskalduna.
Jaio diren eremuari begiratuz gero, datuak hauek dira: eremu euskaldunean jaiotakoen %74,3 euskaldunak dira, eta aldiz, eremu ez-euskaldunean jaiotako euskaldunen zifra %2,9koa da.
Nafarroan 272 udalerri daude eta horietako hogeitan, denak eremu euskaldunekoak, euskaldunen proportzioa %80 baino handiagoa da. Hemezortzi udalerritan, denak eremu ez-euskaldunekoak, bizilagunen %1 da euskalduna.
Jabi Arakama (Euskarabidea): “Azken urteotako goranzko joera sendotu da”
Euskalerria irratiak Jabi Arakama Euskarabideako zuzendaria elkarrizketatu du Nastat-en emaitzen harira. Azpimarratu du euskaldunen kopuruak gora egin duela, portzentualki eta zenbaki absolutuetan: “Berri ona da, horrek erakusten du goranzko joera sendotu dela, eta nafar gizartearen zati handi baten nahia eta borondatea erakusten du”.
Tokian tokiko egoera soziolinguistikoaren araberako emaitza desberdinak aipatu dizkio irratiko esatariak, eta Arakamak adierazi du egoera soziolinguistikoek euskararen ezagutzan, erabileran eta atxikimenduan eragina dutela. Arrazoi historikoak aipatu ditu, eta euskara eremu batzuetan besteetan baino hizkuntza gutxiagotua izan dela gogorarazi du. Dena den, azken urteetako politiken eragina ere azpimarratu du, eta hala esan du: “UPNren garaian, leku batzuetan batez ere, euskara arrotz balitz bezala transmititu da eta horrek bere ondorioak eduki ditu”.
Eremu euskalduneko eta ez-euskalduneko emaitzen arteko aldea mahai gainean jarri dio esatariak. Eremu ez-euskaldunean euskararen prestigioa lantzen saiatzen ari direla esan du, eta “emaitza politak” jasotzen ari direla adierazi. Ikastetxeetan irekitako D ereduko 14-15 lerro aipatu ditu, baita A eredua (euskara ikasgaia da) zabaldu izana ere “nahiko herri zailetan”, hala nola Fustiñanan eta Corellan.
Irratiko elkarrizketa modu positiboan bukatu nahi izan dute esatariak eta Arakamak. Hala adierazi du Euskarabideako zuzendariak: “Badakigu zein den gure hizkuntzaren egoera, baina bilakaera ere oso argi daukagu eta hobetzen ari gara. Bilakaera sendotu eta sakontzeko gogoa daukagu, baita tresnak ere”.
Euskararen Defentsarako Sareak elkarretaratzea egin du Nafarroako Parlamentuaren aurrean ostegunean, aldarrikatzeko lanpostu publikoetan hizkuntzak baloratzen badira, euskara baloratzen ez den lanposturik ez litzatekeela egon behar. Eta beraz, Nafarroako Gobernuak egindako... [+]
Hamaika familiak egin dute ikastetxe publikoan D eredura pasatzeko eskaera. Zentroak baiezkoa eman du, baita Udalak ere, baina errefusatu egin du Nafarroako Gobernuak "espazio falta" argudiatuta.
Sarean jarri dute "Belarribizi eta Ahoprest" laburmetraia, joan den igandean itxi zen 2025eko Euskaraldiaren aitzakiarekin Oskar Alegria zinegileak Artazu herrian udaberri honetan filmatu duen lana. Belarriprest eta ahobizi kontzeptuen gaineko... [+]
Erriberri, Tafalla, Gares, Sarriguren, Buztintxuri eta Noaingo ikastetxe publikoetako D-PAI ereduko guraso talde bat Nafarroako Hezkuntza batzordean egon da, 57/2024 foru aginduari jarraikiz, Hezkuntza Departamentuak bideratu nahi dituen aldaketak deitoratzeko. Euskarazko... [+]
Larunbatean Arguedasen ospatu zen Erriberako Euskararen Egunaren lehen edizioa. Kultura, auzolana eta festa uztartu ziren euskararen inguruan eskualdeko herriak batu zituen jardunaldi honetan.
Maiatzaren 17an Erriberako lehenengo Euskararen Eguna eginen da Arguedasen, sortu berri den eta eskualdeko hamaika elkarte eta eragile biltzen dituen Erriberan Euskaraz sareak antolatuta
Gure hizkuntzaren aurkako beste eraso bat jasan behar izan dugu Nafarroako Gobernuko Hezkuntza Departamentuaren eskutik; PAI programan euskararen aurkako aldaketa bat egitera behartu gaituzte. Azken urteotan, legeak hala aginduta, D ereduko ikastetxe berriek PAI programa sartu... [+]
Goizez Nafarroako zubirik esanguratsuenak jendez beteko ditu Sorionekuak dinamikak. Arratsalderako mobilizazio herritarra deitu dute Iruñeko Kostarapea parketik Alde Zaharreko Takonera parkeraino.
Sarriguren, Tafalla, Noain, Buztintxuri eta Gares herrietako D-PAI ereduko ikastetxeetako familiak kalera aterako dira Hezkuntza Departamentuak foru lege bidez ingeleseko orduak handitu nahi dituela salatzera. Euskarazko murgiltze ereduaren kontrako erabakia dela iruditzen... [+]
Aurtengo Lokizaldeako Euskararen Eguna Murieta herrian ospatu dute, larunbatean, goizean hasi eta ordu txikiak handitu arte. Zita garrantzitsua eta gozagarria da Nafarroako Lizarra ondoko eskualdeko euskaltzaleentzako.
Nafarroako biztanle gehienak (% 63) "euskara sustatzearen aldekoak edo oso aldekoak" dira, eta %17 baino ez daude aurka, Xabier Erizek eta Carlos Vilchesek Eusko Ikaskuntzaren eta Nafarroako Gobernuko Memoria eta Bizikidetzako, Kanpo Ekintzako eta Euskarako... [+]
Prentsaurrekoan, maiatzaren 17an ospatuko duten Erriberako Euskararen Egunaren inguruko argibideak eman dituzte. Ume, gazte zein helduentzat zuzendua izango da. Ekimena, Erriberan egiten diren ekimenetan indarrak biltzeko eta euskararen normalizazioaren alde saretzeko... [+]
Nafarroako Ikastolen Elkarteak lehendakari berria du. Oier Sanjurjok hartu dio lekukoa Elena Zabaleta Andresenari. Beste zazpi kide izanen ditu alboan Sanjurjok.
Ez dira gutxi azken boladan euskara bere onenean ez dagoela eta bere transmisioa bermatuta ez dagoela ohartarazten ari diren ahotsak. Bestetik, inork ez du ukatzen hezkuntzak ezinbesteko betebeharra duenik euskara eta euskal kulturaren biziraupenerako. Erronka estrategikoa... [+]
Iruñeko haur eskoletako zuzendariek, EH Bildu, Geroa Bai, Zurekin Nafarroa eta PSNren arteko akordioa kritikatu dute. “Murgiltze ereduaren alde egin dugu beti, baina inoiz ez da gure iritzia kontutan hartzen” salatu du Euskalerria Irratian, Garikoitz Torregrosa... [+]