Motozerrak eta flekilloak
Joan den astean, Andoni Ortuzar EAJko Euskadi Buru Batzarreko presidenteak ondorengo esaldia bota zuen: “Edozein unetan flekilloa motozerrekin mozteari utziko diote batzuk, eta mototxa luzea jarriko dute”. EH Bilduren ustezko podemizazioaz ari zen Ortuzar. Zeharka politikagintzan aritzen diren emakumeen itxurari erreferentzia egin zion. Zeharka diot, ziur bainago EBBko presidenteak ez duela sekula egin politikan aritzen diren emakumeen estigmatizazio eta estereotipatzearen inguruko hausnarketarik.
Ordea, zentro-zentroan jarri zuen berriz ere espazio publikoan aritzen diren andrazkoek bizi behar izaten duten epai fisiko eta sexualaren auzia. Erreakzioak noski, berehalakoak izan dira ezker subiranistaren aldetik. Maddalen Iriartek EAJk eta PPk egindako paktuaren aurrean alderdi nazionalistak duen ezinegonari egotzi zion Ortuzarren ateraldia. Arnaldo Otegik, berriz, EBBko presidentearen buru soilari egin dio erreferentzia. Berriz ere, ihes egin digu betaurreko moreak jantzi eta ateraldi horren atzean dagoen sexu-genero sistemaren araberako estereotipazio guztiaren inguruko hausnarketa egiteko aukera.
Ez dakit ba ote dakien Ortuzar jaunak bagaudela ezker soberanistaren inguruan flekillorik ez dugun emakumeak. Zalantza daukat Maddalen Iriartek motozerrarekin flekilloa moztu ordez ile apaindegiarenera joaten ez ote den, eskailera-itxurako ile mozketa landu hori egitera. Kontua da, ordea, Ezker Abertzaleko emakumeen inguruko iruditeria oso bat dagoela eraikia. Nola ez, mass mediek behin eta berriz azpimarratu dute, eta eraikuntza sozial horren birsortzean eragin handia izan dute, gainera. “¿Tu no eres tan vasca?”, esan zuen nire lagun kolonbiar batek mundu osoan zabaldu den Ocho Apellidos Vascos filma ikusi ostean. Mutur luzeak, zatarrak, malaostia handikoak, maila estuak soinean eta begi beltzak ongi pintatuta. Motozerrarekin moztutako flekilloa ere bai, noski. Ez gara bakarrak, ordea. Orokorrean ezkerraldeko mugimenduetan aritzen diren emakumeen gainean egindako epaiketa sistemikoa izan da hori. Ezin haientzat “politak” izan; nola ba, gure jardunak berak ere eskuartetik ihes egiten badie.
Ez ote dira, politikagintza hegemonikoan (instituzionalean, esaterako) aritzen diren gizon-heldu-zuri horiek gure aldarrikapenen beldur, geure politika egiteko maneraren beldur eta geure ahalduntze kolektiboaren aurrean izu. Horren aurrean, geure gorputza hipersexualizatzea edo itsusitzea besterik ez zaie gelditu. Baina, noski, larria da parlamentura joan ordez Zibeleseko pasarelan zaudela sentitzea edo manifestazio batera joatean hedabideek zine festibal bateko alfonbra gorrian izango balira moduan kronika egitea.
Izan ere, emakumeok espazio publikoa hartzen hasi garenetik, eta sistema heteropatriarkal kapitalistaren erroak auzitan jarri ditugunetik, etengabeak izan dira inkisizioaren saiakerak. Epaituak, duela seiheun urte apaiz horiek egiten zuten antzera, sistemari aurre egiteagatik. Berdin dio ederrak, itsusiak, zabalak, argalak, txikiak edo altuak garen. Plaza erdian jartzen garen unetik jasan baitugu epaia. Hipersexualizatutako emakumeak ere ez dira gutxi. Ikusi besterik ez dago zer egin zuten hedabide espainolek Idoia Lopez Riañorekin. Edo bestela, begira Luis Zarraluqui UPNko parlamentariak duela egun batzuk Maria Solana Nafarroako Gobernuko bozeramaileari esandakoa: “Solana anderea, biziki jatorra zara eta ongi pasatzen dut zurekin hizketan, are gehiago, esango nuke fisikoki ederra zarela. Hori ez da arazoa”.
Ez noski, Zarraluqui, arazoa ez da ederrak ala itsusiak garen. Arazoa dira zu eta zure antzerako gizon boteredunek botatzen dizkiguzuen begirada inkisidoreak. Arazoa da emakumeok eremu publikoa hartu dugunetik etengabeko jazarpena bizi dugula, geure gaitasunak albo batera uzten dituzuela eta itxura fisiko hutsagatik epaitzen gaituzuela. Arazoa da ezin dudala besape azpian ileekin parlamentuan besoa altxatu, edo gona motz batekin agerraldi batera joan hedabideek gutaz zer esango duten pentsatu gabe. Arazoa da zuen boterea geure gorputzaren barne-barneraino sartzen saiatu zaretela. Ez dizkiguzue hankak dardararazi ordea. Geu ere ahalduntzen ari gara, eta milaka gara plazandreak. Motozerrak dantzan ditugu.
Albiste hau Klitto atari digital feministak argitaratu du eta CC-by-sa lizentziari esker ekarri dugu ARGIAra.
Informazio askea lantzen dugu ARGIAn, langileok gara proiektuaren jabeak eta gure informazioen atzean ez duzu sekula multinazionalik, bankurik edo alderdi politikorik topatuko. Gure ustez, burujabetza guztien oinarrian dago informazio burujabetza, ezagutzen dugunaren gainean pentsatzen eta erabakitzen dugu. Horregatik diogu kazetaritza independentea dela demokraziaren oinarrietako bat.
Aldizkaria paperean etxean edo e-postan PDFan jaso nahi duzu? Pozik hartuko zaitugu ARGIAko komunitatean. ARGIAkoa izateko, nahi eta ahal duzun ekarpena egin dezakezu, eta bueltan egoki ikusten duzuna eskatu. Indartu dezagun indartzen gaituena!
Oinez abiatzen dira euren sorterria eta laztanak atzean utziko dituztenak. Oinez , zailtasunak, bortxaketak, lapurretak, bahiketak, eragozpen burokratikoak eta baita ere lagunak eta irribarreak aurkituko dituzte. Oinez zeharkatuko dituzte mugak, herriak, hiriak, basamortuak, errekak eta mendiak euren kontinentea utzi baino lehen. Oinez iritsiko dira gaindiezina irudituko zaien ur hesira. Oinutsik itoko dira, haietako asko, itsasertzean. Beste batzuk, zorionekoak, hondartzaratuko... [+]
1999an Hugo Chavez boterera iritsi zenetik ezkerreko gobernu soberanistaren kontrako gerra amaigabea egon da martxan, intentsitate desberdinekin unean uneko botere korrelazioaren arabera. Arazoa ez da 2018ko hauteskunde presidentziala, arazoa chavismoaren proiektu burujabea da. Horregatik, AEBek eta Venezuelako burgesia handiek ez dituzte onartu chavismoak irabazi dituen hauteskunde desberdinak.
2002an oposizioak eta AEBak estatu kolpe bat ematen saiatu ziren. Nazioarteko botere oreka... [+]
Autorregulazioa eta direktibismoa, haurtzaroa zaintzeko eta heziketa ulertzeko existitzen diren bi paradigma nagusiak dira. Heziketari loturik ezagutzen ditugu batez ere bi kontzeptuak, baina bizitzeko modu gisa ere uler litezke, heziketa ez baita haurrak egoki hezitzeko hautatzen dugun teknika bat, haurrekin erlazionatzeko helduok dugun harremana baizik. Nik bizitzearen sinonimo gisa irudikatzen dut heziketa, bizitzeko gure moduak inguruko haurrengan duen efektuaren zentzuan. Hori baino ez,... [+]
Azken hilabetean hainbat agerkari digital eta paperezkotan honako lerro-burua irakurri ahal izan dugu: Onartua Artistaren Estatutua. Eta hitzezko ospakizunak zetozen atzetik. Baina ez da egia. Eta ez dakit oso ongi zer pentsatu, zer dagoen gezur horren atzean. Edo ezjakintasunaz idatzi dute edo asmo txarrez. Artistaren Estatutua Espainiako Diputatuen Kongresuko azpi batzorde batek idatzitako aholku txosten bat baizik ez baita. Gobernuari dagokio horko edukiak lege bihurtzea. Eta oraingoz joan... [+]
Amari zor diot pasartea. Gaztelaniaz. Gasteiz erdialdeko familia batean gertatua omen zen; zehazkiago, ama baten eta alaba baten artean. Kontua da, halako batean, ama hura etxeko komun batean sartu zela eta bertako tapa altxatzean kaka arrasto nabarmena aurkitu zuela. Hogeitaka urteko alaba sartua omen zen komunean minutu batzuk lehenago eta, beraz, harena omen zen obra. Nolatan ez zuen garbitu galdetu zion amak alabari, eta gazteak erantzun omen zuen ea zertarako kontratatua zuten garbitzaile... [+]
Euskal Herrian emakumearen berdintasunaren alde bertze leku batzuetan baino urrats bat aitzinago gabiltzala behin berriz bistaratu zen urtarrilaren 30ean, San Mamesen. Gau zinez zakur batean, Katedral-eko harmailetan 48.000 lagun metatu ziren neskek osaturiko bi futbol talderen arteko demaren lekuko izateko. Inoiz ikusi gabea, Europa osoan eta kasik munduan. Euskal futbolzaleek goi-goian paratu zituzten bai kirol femeninoa bai herri honen izena. Madrilgo prentsa gehienaren miresmena. Nahiz eta,... [+]
“Independentismo katalanak faxismoa itzarri du”. Esaldi bakarrarekin, nola zuritzen diren jarrera batzuk, nola banatzen diren ardurak: faxismoa indar naturala da, lo arina duen dragoi bat, Katalunia aldeko aldarrikapen neurrigabeek zirikatu dutena. Gauzak nola kontatzen diren.
Zuzenean ari gara jarraitzen sistema politiko kapitalista eta kolpista baten saiakera, Venezuela ekonomikoki geldiarazi eta miseria, gosea eta konfrontazio zibila sortzeko, modu horretan haien esklabo bat boterean jartzea justifikatzeko.
Duela hilabete, Tolosaldeako Autodefensa Sareak (TAS) Tolosako Orixeko Institutuan ikasleen intereseko ebaluazio irizpideen aldeko borroka abiarazi zuen; historia zein euskarako irakasgaien ebaluazio metodologiari dagozkion zenbait irizpide aldatzea helburu duena. Denbora honetan zehar ordea, zuzendaritza zein irakasleen partetik mehatxu, zigor eta oztopoak jasan behar izan dituzte bertako ikasleek, dinamika hau martxan jartzearen ondorioz.
Otsailaren 13an 38 urte betetzen dira Joxe Arregi Carabanchelgo kartzelan hil zenetik Espainiako Poliziak, atxiloketa epeak iraun zuen denboran zehar, egindako torturek eragindako zaurien ondorioz. Ordutik, data honek torturaren aurkako borrokan erreferentzialtasun nagusia izan du Euskal Herrian.
