Joan den astean, Andoni Ortuzar EAJko Euskadi Buru Batzarreko presidenteak ondorengo esaldia bota zuen: “Edozein unetan flekilloa motozerrekin mozteari utziko diote batzuk, eta mototxa luzea jarriko dute”. EH Bilduren ustezko podemizazioaz ari zen Ortuzar. Zeharka politikagintzan aritzen diren emakumeen itxurari erreferentzia egin zion. Zeharka diot, ziur bainago EBBko presidenteak ez duela sekula egin politikan aritzen diren emakumeen estigmatizazio eta estereotipatzearen inguruko hausnarketarik.
Ordea, zentro-zentroan jarri zuen berriz ere espazio publikoan aritzen diren andrazkoek bizi behar izaten duten epai fisiko eta sexualaren auzia. Erreakzioak noski, berehalakoak izan dira ezker subiranistaren aldetik. Maddalen Iriartek EAJk eta PPk egindako paktuaren aurrean alderdi nazionalistak duen ezinegonari egotzi zion Ortuzarren ateraldia. Arnaldo Otegik, berriz, EBBko presidentearen buru soilari egin dio erreferentzia. Berriz ere, ihes egin digu betaurreko moreak jantzi eta ateraldi horren atzean dagoen sexu-genero sistemaren araberako estereotipazio guztiaren inguruko hausnarketa egiteko aukera.
Ez dakit ba ote dakien Ortuzar jaunak bagaudela ezker soberanistaren inguruan flekillorik ez dugun emakumeak. Zalantza daukat Maddalen Iriartek motozerrarekin flekilloa moztu ordez ile apaindegiarenera joaten ez ote den, eskailera-itxurako ile mozketa landu hori egitera. Kontua da, ordea, Ezker Abertzaleko emakumeen inguruko iruditeria oso bat dagoela eraikia. Nola ez, mass mediek behin eta berriz azpimarratu dute, eta eraikuntza sozial horren birsortzean eragin handia izan dute, gainera. “¿Tu no eres tan vasca?”, esan zuen nire lagun kolonbiar batek mundu osoan zabaldu den Ocho Apellidos Vascos filma ikusi ostean. Mutur luzeak, zatarrak, malaostia handikoak, maila estuak soinean eta begi beltzak ongi pintatuta. Motozerrarekin moztutako flekilloa ere bai, noski. Ez gara bakarrak, ordea. Orokorrean ezkerraldeko mugimenduetan aritzen diren emakumeen gainean egindako epaiketa sistemikoa izan da hori. Ezin haientzat “politak” izan; nola ba, gure jardunak berak ere eskuartetik ihes egiten badie.
Ez ote dira, politikagintza hegemonikoan (instituzionalean, esaterako) aritzen diren gizon-heldu-zuri horiek gure aldarrikapenen beldur, geure politika egiteko maneraren beldur eta geure ahalduntze kolektiboaren aurrean izu. Horren aurrean, geure gorputza hipersexualizatzea edo itsusitzea besterik ez zaie gelditu. Baina, noski, larria da parlamentura joan ordez Zibeleseko pasarelan zaudela sentitzea edo manifestazio batera joatean hedabideek zine festibal bateko alfonbra gorrian izango balira moduan kronika egitea.
Izan ere, emakumeok espazio publikoa hartzen hasi garenetik, eta sistema heteropatriarkal kapitalistaren erroak auzitan jarri ditugunetik, etengabeak izan dira inkisizioaren saiakerak. Epaituak, duela seiheun urte apaiz horiek egiten zuten antzera, sistemari aurre egiteagatik. Berdin dio ederrak, itsusiak, zabalak, argalak, txikiak edo altuak garen. Plaza erdian jartzen garen unetik jasan baitugu epaia. Hipersexualizatutako emakumeak ere ez dira gutxi. Ikusi besterik ez dago zer egin zuten hedabide espainolek Idoia Lopez Riañorekin. Edo bestela, begira Luis Zarraluqui UPNko parlamentariak duela egun batzuk Maria Solana Nafarroako Gobernuko bozeramaileari esandakoa: “Solana anderea, biziki jatorra zara eta ongi pasatzen dut zurekin hizketan, are gehiago, esango nuke fisikoki ederra zarela. Hori ez da arazoa”.
Ez noski, Zarraluqui, arazoa ez da ederrak ala itsusiak garen. Arazoa dira zu eta zure antzerako gizon boteredunek botatzen dizkiguzuen begirada inkisidoreak. Arazoa da emakumeok eremu publikoa hartu dugunetik etengabeko jazarpena bizi dugula, geure gaitasunak albo batera uzten dituzuela eta itxura fisiko hutsagatik epaitzen gaituzuela. Arazoa da ezin dudala besape azpian ileekin parlamentuan besoa altxatu, edo gona motz batekin agerraldi batera joan hedabideek gutaz zer esango duten pentsatu gabe. Arazoa da zuen boterea geure gorputzaren barne-barneraino sartzen saiatu zaretela. Ez dizkiguzue hankak dardararazi ordea. Geu ere ahalduntzen ari gara, eta milaka gara plazandreak. Motozerrak dantzan ditugu.
Albiste hau Klitto atari digital feministak argitaratu du eta CC-by-sa lizentziari esker ekarri dugu ARGIAra.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Portugaletera bazoazte, autobidea utzi eta hiriko sarrerako bi erreiko bide bazterrean 40 ardiko artaldea ikusiko duzue agian. Makilarekin zaindari dute alboan artzaina, iluntzetan itxituran sartu eta egunez pisu-lantegi arteko zelaietan bazkatzen du artaldea. Bere izena izan... [+]
“Ez dakit” esaldi itzela da, baina zenbat kostatzen den esaten ikastea! Irakasleoi, batez ere, ikasleek eta gizarteak orojakileak garela sinistarazi digutelako. Beraz, eskola-emaileoi ezjakintasuna aitortzeak lotsa eta larria eragiten digu, gure ahultasun hori... [+]
Ikasturte hau, zalantzarik gabe, ekitaldi handien ikasturtea izan da. Horrek hainbat hausnarketa eragin ditu kalean, eragile sozialetan zein sareetan. Eragin baino gehiago, azaleratu; egon bazeudelako lehenago ere. Esan beharrik ez dago: aisialdia ez da erantzukizun politikotik... [+]
Lagunen arteko erlazioak fluidoen fisikaren pean daude, amodio erlazioak baino gehiago, Zygmunt Bauman gorabehera. Ez du gura esan amodio harremanak, egun, solidoak direnik. Likuadora-ren soziologoak saiakera gomendagarria idatzi zuen horretaz, Maitasun likidoa, azpitituluz Giza... [+]
Maiatzean Korsikan egon nintzen topaketa batean, hezkuntza artistikoa eta hizkuntzen irakaskuntza aipagai, gure antzerki taldean hezkuntza eta antzerkia anai-arreba bikiak baitira ekinean. Ikastaroan, luzaz mintzatu ginen linguista batekin, etorkinei frantsesa eta ingelesa... [+]
Pasa den astean kontabilitatea egiteko software libreko programa instalatu nuen ordenagailuan. Ez dakit lurralde guztietan berdin izango den, baina Bizkaian jarduera ekonomiko bat garatzen dugunok Batuz atarian egin behar ditugu fakturak. Batuz ataria ondo dago, baina... [+]
Kooperatiben mugimenduak euskal nortasunaren sakoneko afektu bat esnatzen du gehienetan. Kontzeptuarekiko gertutasun, harrotasun, lurraldetasun bat. Eta bizirik dabil, kooperatibek gaurkotasun handia irabazi dutelako, ez da iraganeko historiako ekimen euskaldun bat... [+]
Zezenketaren kontrakoa naiz, baina debekua heltzen den bitartean, jarraituko dut zezen-plazetan gozatzen”. Lagun baten iruzkin zinikoa gogorarazi dit Jose Luis Ábalos PSOEko ministro ohiaren azken polemikak.
Izan ere, Koldo ustelkeria kasuaren testuinguruan... [+]
Prekaritateak prekaritate, Euskal Herriko ezkerreko militanteak, oro har, ez gara txarto bizi. Udako oporrak dira horren adibide, asko baikara atseden plan bikaina dugunok; ikastaldi aroko gure ekologismoari, ordea, keroseno kiratsa dario. Zein baino zein hegaldi garestiagoak... [+]
“Ea hurrengorako ikasten duzun…”. Horrela agurtzen zuen amak onkologoa, kariñoz eta lotsarik gabe, kontsultatik ateratzen ginen bakoitzean. Hamar bat kontsulta egingo genituen bospasei urteren bueltan, eta agurra beti bera izaten zen. Emakume atsegina... [+]
Wesley Clark AEBetako jeneralak azaldu zuen moduan, 2001eko plana zen bost urtetan zazpi herrialde hartzea: Afganistan, Irak, Somalia, Sudan, Libano, Siria eta Iran. Ez dira bost urte izan, baina denak, azkena Siria, erori dira, Iran izan ezik.
Iranek erasoak Sirian, Iraken... [+]
2016. urtean Ping elkarteak urtero Nantesen antolatzen duen Summer Lab-ean izan nintzen. Gurean ere halakorik badugu, adibidez uztaileko lehen astean Tabakalerako Medialabean ematen dena.
Nanteseko Summer Lab-ean OSHW (Open Source Hardware / Kode Irekiko Hardwarea) inguruan,... [+]
Irango hiru gune nuklearrei eraso diete AEBek pasa den asteburuan. Donald Trump eta aiatolaren arteko pultsuan eta Netanyahuren rolean zentratu dira hedabideak albistea ematerakoan, ez ordea bertoko zein diasporako herritarren larritasunean: Teheranetik ihes egiteko bultzakada,... [+]