Moralaren estetika poltsa batean
Labezomorro bat hiltzen baduzu heroia zara. Tximeleta bat hiltzen baduzu gaiztoa. Moralak irizpide estetikoak ditu. Friedrich Nietzschek esana da.
Egun okertu egin da moralaren estetika; ez dakit zer esango lukeen gaur, mende eta erdi geroago filosofo alemaniarrak, baina moralaren izenean –dutenak– eta batez ere estetikaren izenean –ia denok– edozertarako gai gara, geure buruaz beste bat egiteraino.
Geure buruari barre egiten diogu, bai. Naturazaleak gara oso, ingurumena maite dugu, baina gure alabak zaborrak itoko dituen mundu batean bizitzera behartuko ditugu, arnasarik ere hartzeko zirrikiturik izango ez duten munduan, eta utziko diegun urarekin egarri asegaitza izango dute bizitza guztian. Guk hilko ditugu geure alabak. Egiten dugunari begiratu besterik ez dugu. Hona adibidetxo bat.
Luartokirako moduko poltsak. Gero eta gehiago erabiliko dituzu luartzeko egokiak edo konpostatzeko modukoak diren poltsak. Poz punttua ere ematen du poltsa hori erabiltzeak… “Ez dut plastiko txar, zikin, kutsakor… nire ametsetako munduaren hondatzaile nagusia den material hori erabiltzen”. Labezomorroa hiltzen duen heroia zara. “Alde ederreko material leun, bigun, gozo, xuabea da beste hau, eta ingurumena zaintzen dut”. Bai, eta zenbat eta poltsa gehiago erabili, gehiago zaintzen duzu…
Ikerketa asko egiten ari da poltsa santu horien gainean. Espainiako CSICeko ikerlariek zuzendu eta Journal of Hazardous Materials aldizkarian argitaratu berria duten batean luartokirako moduko poltsa horiek ezlekuan jartzen dituzte. Kutsatzaile handiak omen, bi aiekatatik: bai berak sortzeko bidean erabiltzen diren ezkutuko osagai toxikoen aiekatik –ederki asko patentatuak daudenez ezin argitara atera, ezta nahi ere!–, bai deuseztatu ahala sortzen dituzten hondakin zatitxoengatik ere.
Gaur egun luartzeko moduko poltsa aukera handia dago, artoarekin, patatarekin, zuntzekin eta abarrekin eginak, baina horien ibilbidea ezagutu behar. Etxeko luartokietan ez omen dira behar bezala desegiten; luartze industrialean soilik deuseztatzen dira. Erremedioa ez da hain zaila: utikan poltsak, ber-ber-berrerabilgarriak edo paperezkoak ez badira…
Gure alabarengan pentsa dezagun, gainontzean bart arratsean ondutako bibelarrak etxeratzeko lanetan ari ginela Getariako Antton lagunak zioen eran “munduaren akabera dek hau”. Poltsa batean sartutako munduarena.
Azeria kanido bat da, otso eta txakurren familiako haragijalea. Animalia zuhur, maltzur eta argiaren fama dauka, eta ez alferrik! Ez da indartsuena izango, baina beti moldatzen da han eta hemen, mokaduren bat lortzeko.
Geroxeago baina hemen da. Inguruan dituzten gainontzeko zuhaitzak baino beranduago janzten dira pagoak (Fagus sylvatica). Bizitzeko baldintza “gogorragoak” nahi izaten ditu: toki hezeak eta freskoak. Baina izotzari beldurrak bizi da.
Elkea proiektuan produktu asko eta desberdinak ekoizten ditu David Ruiz de Galarreta Azpilikueta ekoizle amezkoarrak. Olibondoekin hasi zen, baina fruta arbolek, lekaleek eta zekaleek ere beren tokia egin dute proiektuan urteotan. Eta, orain, jarduera berri bat gehitu die... [+]
Joan urteko udaberrian idatzi nuen intsusari eskainitako aurreneko artikulua eta orduan iragarri nuen bezala, testu sorta baten aurrenekoa izan zen. Sendabelar honen emana eta jakintza agortzen ez den iturriaren parekoa dela nioen eta uste dut udaberriro artikulu bat idazteko... [+]