Laborarien krisia eta gu erostunok
Agro-janarigintzako indüstriek eta salgia handiek janarigeiak laborarier ahal bezain apal erosten deitze, haboro saltzeko eta mozkinen emendatzeko. Gure aldetik janaria merke nahi dügü, aski sos bara dakigün beste gaüza parrasta baten erosteko, zonbait aldiz beharrik gabe, eta moda güziak hortara bulkatzen gütü. Bizia kariotzen den arau, ogena beti janarier, sekülan ez hain kario den alojüari, etxegintzari, autoari, erregeier…
Hola gabiltza, erreklamaren legepean, pentsamentüka handirik gabe. Europak oraiko krisan bere ogen partea badü, eta ez ttipia, bere liberalisma ütsüarekin, ekoizpena burrustan handitzera üzten beitü, adibidez behi ezne kuotak ezabatzez. Konkürrentzia onestik ez dü bermatzen, erresumen arteko legar eta kargak ez dütü bardintzera bulkatzen. Estatü elibat lazakeria hortaz baliatzen dira langile arrotzen apalenetik pakatzeko, laborantxan, kabale hiltegietan eta janarigintzan ere. Frantzia jokü hortarik kanpo dago bere kontrola zorrotzekin.
Laborantxako batarzün eta erakunte nausiak ere ez daude ogenik gabe, ahal bezainbeste ekoizteko züzena zaintzen düelarik eta laboraria bide hortan aitzina bulkatzen, ezin asezko merkatü batetan bagina bezala. Gisa horrez ekoizpena hantzen da, ekoizkin elibat soberan agitzen dira, eta beraz prezioak itsuski jaisten beste gaüzer konparatüz. Orokorki, ez ote gira laborantxa mota ximiko-prodüktibista baten bazterreala heltzen ari? Beti haboro ekoiztean ote da geroa? Ez direa kargak tinkatü behar, eta lehenik etxaltean berean, ximia eta zaldari gütiago sakatzez, biologia hobeki egariz, üztak aldizkatzez eta horien artean lüserna sartüz... ekoizkinen kalitatea bilatzez, Label-AOC-AOP sormarkak baliatüz… saltzapenetan parte haboro hartzez, kooperatibak hobeki kontrolatüz…
Bena gük, janari erostünek, etsenplü hona lehenik eman dezagün, eta bide xüxena marka, xenda berri horietarik dabiltzan laborarien kalitatezko ekoizkinak hobetsiz erosketen egitean, besteak beno karioxago direlarik ere. Gaineala ez dira beti karioago, bereziki ekoizleak xüxenka saltzen dütüalarik.
Emakumea eta lurra elkartzen dituen liburua idatzi du Onintza Enbeitak: Bizitza baten txatalak. Gure aurrekoen bizimodua jaso du, andre baten ahotan: "Baserria bere horretan, erromantizismorik gabe". Feli Madariaga (1932, Baldatika, Forua, Bizkaia) da andre hori,... [+]
Emakumea eta lurra elkartzen dituen liburua idatzi du Onintza Enbeitak: Bizitza baten txatalak. Gure aurrekoen bizimodua jaso du, andre baten ahotan: "Baserria bere horretan, erromantizismorik gabe". Feli Madariaga (1932, Baldatika, Forua, Bizkaia) da andre hori, lurrari... [+]
Irulegi eta Anhauze artean ditu mahastiak Joanes Haritschelharrek, Amama proiektuaren bultzatzaileak. “Mahastiak ene amarenak ziren, eta bera jubilatu zenean hartu nuen nik etxaldea, 2022an”, azaldu du. Ama mahastizaina eta aita ardi gasnagilea ditu, eta beraz, beti... [+]
Elkarretaratzea eta asanblada antolatu dituzte azken berriak zeintzuk diren jakinarazteko. Horrez gain, irailaren 9an Baionako auzitegi aitzinean mobilizatuko dira, Marieneko lurraren defentsan aritutako hiru ekintzaile auzipetuko dituztelako.
Irailaren 2an hasi da epaiketa Iruñeko Zigor Arloko 2. epaitegian, ustez 2021ean makroetxaldeak haren inguruko lurrak minden hondakinekin kutsatzeagatik. Sasoi hartan Valle de Odieta makroetxaldeko administrazio kontseiluan ari ziren bost pertsona epaituko dituzte. ARGIA... [+]
Urtero bezala, aurtengoan ere martxan dira Araban, Bizkaian eta Gipuzkoan Udako Azoka Ekologikoak. Euskadiko Nekazaritza eta Elikadura Ekologikoaren Kontseiluak antolatzen ditu azokak, Gipuzkoako Biolurrekin, Bizkaiko Ekolurrekin eta Arabako Bionekazaritza elkarteekin batera... [+]
Hainbat zigilu elkarrizketan jartzea. Horixe izan da Udako Euskal Unibertsitateak (UEU) eta EHKOlektiboak Usurbilen antolatutako jardunaldien abiapuntua. Bertan elkartu dira: EHKO Berme Sistema Parte hartzailea, Ekolurra zigilu ekologiko ofiziala, Idoki Iparraldeko etxe... [+]
Biolur laborantza ekologikoaren aldeko elkarteak frutazaintza sustatu nahi du eta horretarako egun-pasa ederra antolatu du uztailaren 29rako; hiru proiektu ezagutuko dituzte bertatik bertara: Erroak mintegia Ahatsan (Nafarroa Beherea), Kibbi Sat Donezteben (Nafarroa) eta... [+]
Hainbat zigilu elkarrizketan jartzea. Horixe izan da Udako Euskal Unibertsitateak (UEU) eta EHKOlektiboak Usurbilen antolatutako jardunaldien abiapuntua. Bertan elkartu dira: EHKO Berme Sistema Parte hartzailea, Ekolurra zigilu ekologiko ofiziala, Idoki Iparraldeko etxe... [+]
HoBBea proiektua hiru elkarte hauek elkarlanean egina da: Biharko Lurraren Elkartea (BLE), Biolur eta Hazialdeko. Nekazari-okinaren figura indartu nahi dute HoBBea proiektuaren bidez, eta lurraldeko ogi ekologikoa kontsumitzearen balioak eta onurak ezagutarazi nahi dituzte... [+]
Aramaioko Beñat Ibarguren Arrizabalaga da Larrinbarri ahabi ekologikoak ekoizteko proiektuaren bultzatzailea, eta 2012tik ari da Anbotopeko bere lursailetan fruitu gorri landareak eredu ekologikoan lantzen. “Lagun batek eta biok sortu genuen proiektua, hasiera batean,... [+]
Laborantza herrikoia eta jasangarria bultzatzen duen azokak 20. urteurrena beteko du. Azaroaren 7tik 9ra antolatu duten erakusketa eta merkatuan parte hartzera dei egin du.
Burujabetzan sakontzeko egitasmoa da Oiartzun Burujabe proiektua, udalaren, herriko ehun ekonomikoaren eta herritarren artean bultzatu dutena. “Oiartzungo herritarrek bertako baliabideak eta produktuak, bertan ekoizten dena erabiltzea bultzatu nahi dugu, kanpoko... [+]
Ekoizleen eta kontsumitzaileen arteko zuzeneko harremanak sustatzeko asmoz azoka berria jarri du martxan Iruñeko Udalak, INTIA-Reyno Gourmetekin, Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluarekin (NNPEK), Elikagai Artisauen Elkartearekin eta Bizilurrekin... [+]