Komunitateari buruzko artikulu segida honekin hasi nintzenean, Antoine eta Antoine zeuden etxean, gazta-ganbara hutsik zegoen, hiltegirako bueltak asterokoak ziren eta hiru egunetik behin egiten genuen gazta. Hau idazten hasi naizenerako, Picardieko lagunak jaioterrira joan ziren eta Mallorcakoari egin zioten lekua, Zubillagako hiltegira oso tartean behin joaten gara –astelehenean izango da azkenetariko bidaia– eta jada bi egunetik behin gasnatzen dugu.
Handik hona komunitatearen itsaso handian egin dut igeri; batzuetan itomen sentsazio bizi-bizia izan da, eskerrak ondorengo barealdiei... Gaurkoan bukaera eman nahiko nioke bildumari, baina ziur naiz, atzera ere, korronteak eramango nauela.
Hona heldu baino lehen, ez dakit zehazki noiz eta non, bururatu zitzaidan, agian, idatzi sorta hau izan dela lehenengoan idaztera ausartu ez nintzen hartara heltzeko itsasaldia. Gerturatze xume bat baino ez, komunitatearen muinean lurreratzeko.
Definizio holistiko hartan basoaren funtzionamendua ikusten nuen nik: hainbat espeziek osatzen duten ekosisteman, bakoitzaren ekarpenak eragin zuzena du kideengan eta komunitatean bere osotasunean. Halaxe, nahikoa da liken mota jakin batean aldaketa bat gertatzea edo komunitatetik desagertzea, kateamendua martxan jartzeko eta ekosistema bestelakotzeko.
Urteak dira mugimendu sozialetan nabilela eta era guztietako ekosistemak ikusi eta bizi izan ditut. Bertan egokitu diren bizipenetan denetarik dago, garratza eta gozoa, eta biek ala biek eman diote komunitate horri etorkizunerako leihoa.
Zirt edo zart egiteko une jakin batean, lasaigarria bezain aberasgarria da pentsatzea, ikuspegi ezberdina izan arren, bestea ere komunitate horren hobe beharrez ari dela. Beste abiapuntu batetik, beste ñabardura batzuekin, baina betiere uste duen hori onena delakoan.
Distantzia laburrean, izpiritu komunitarioa mantentzea, hainbatetan erraza izan ez arren, egingarria dela esango nuke, ezberdinarengan ere konfiantza izatean datza. Ez da kontu bera gertatzen, ordea, komunitatearen esparrua zabaltzen denean, inoiz aurrez aurre izan ez duzun horrekiko konfiantza izatea. Besteak beste, maiz komunitate sare horretan zuretzat ikusezinak diren hariak eta jostunak daudelako, eta diseinu osoaren berri ez duzulako.
Eta komunitatearen azken diseinu horren argazkirik gabe, zer zentzu du zure jostun lanak? Beharbada, puntadak, nahi gabe, toki okerrean ematen ari zara, eta konturatu orduko, komunitateak ez du burua nondik atera, hori ere ongi baino hobeto josi duzulako.
Tamalez, egoera ez da komunitate zabal horretan bakarrik ematen. Okerrena da arnastea bezain natural hartzen ditugula informazioaren kudeaketa lausoa eta dakartzan ondorioak; besteak beste, hori delako jasotako erreferentzia eta eredu ia bakarra.
Nire iritziz, mugimendu sozialetan, berariaz dagokigun funtzio horretaz gain –euskara, eskubideak, feminismoa, ekologismoa...–, atentzio handia jarri beharko genuke gure barne dinamiketan. Izan ere, deskuiduan, jendartetik kritikatu eta ezabatu nahi ditugun eredu bertikal horiek, gu geu errepikatzen ari gara.
Gure obligazioa da izango den jendarte berdinzaleagoaren haziak ereitea. Eraldaketa sakonerako mintegiak behar ditugu komunitate txiki zein zabaletan, bizi gaituen eta bizi dugun krisi anitzari alternatibak sortzeko eta lantzen jarraitzeko. Harremanak beste ardatz batzuetatik eraikitzeak dakarren lan pertsonal guztiarekin.
Uste dut eguneroko praktiketatik sortu behar dugula basoa, plantazioko kriptomeriak edo eukaliptoak izan nahi ez badugu. Basoa izateak dakarren guztiarekin: inoren bizkar utzi gabe, nork bere lana egitea komunitatearen hobe beharrez, jakinda basoaren ongizatean datzala norberarena eta, ahaztu gabe, nekatuta gaudenean, komunitatean atseden hartzeko modua izango dugula.
Udaberria bertan dela aprobetxatuta, arrasean moztuko ez gaituztelakoan, jarrai dezagun baso anitza eta bizigarria osatzen, elkarrekin.
Manuel Casal Lodeiro (Barakaldo, 1970) informatikaria eta gai energetiko eta ekosozialen inguruko aktibista eta dibulgatzailea da. Besteak beste, 15/15/15 aldizkari eleanitza eta Galiziako Instituto Resiliencia koordinatzen ditu, eta Véspera de Nada por unha Galiza sen... [+]
Aszidiak tunikadun modura ere ezagutzen diren itsas ornogabeak dira. Munduko ozeano guztietan dauden animalia iragazle sesilak dira: bizitzaren zatirik handiena azalera solidoetara –arroka, maskor edo egitura artifizialetara– finkatuta emango dute, ura etengabe... [+]
Burujabetzan sakontzeko egitasmoa da Oiartzun Burujabe proiektua, udalaren, herriko ehun ekonomikoaren eta herritarren artean bultzatu dutena. “Oiartzungo herritarrek bertako baliabideak eta produktuak, bertan ekoizten dena erabiltzea bultzatu nahi dugu, kanpoko... [+]
Ostirala da, bero handia egin du gaur ere. Baserriko lanak bukatu ditugu, belarretan egin dugu. Nekatuta, izerditan, berotuta, baina pozik! Denon artean lortu dugu, denok bat ekinda lana hobeto egiten da.
Belazea gorri azaltzen zen, egun batetik bestera. Gorri-gorri, gorri bizi urrutitik ikusgarri. Gorbela zen, itsas-belarra edo alga. Nekazariak itsas bazterretik bildu eta lehortzeko belazean zabaltzen zuena. Gorbel arrea eta gorbel gorria izaten ziren eta gu bezalako... [+]
Adimen artifizialak adimenari berari buruzko eztabaida berpiztu du: zer da adimena, zertan bereizten dira giza adimena eta adimen artifiziala deritzoguna, zer egitura dute oinarrian… Eztabaida horrekin batera, animalien garunen egiturari eta gaitasun kognitiboei buruz... [+]
Klimaren aldeko mundu mailako martxak oldar handia hartzen ari ziren 2018tik 2020ra, mundu mailako osasun krisia piztu arte. Hasieran krisi horrek mundua hobera aldaraziko zuelakoan ziren asko, baina oraingoz hasierako itxaropen hari gailendu zaizkio mesfidantza, etsipena eta... [+]
Fundazioaren arabera, Aguilar de Codes eta Sorlada artean, Villamayor de Monjardinen, Villlatuertan eta Kasedan ustiatu nahi dute kobrea. Iberian Copper SL izan da Nafarroako Gobernuari lau eremu horietan prospekzioak irekitzeko baimenak eskatu dizkion enpresa.
Halabeharrez, ugariak eta askotarikoak dira Euskal Herrian energia berriztagarrien neurrigabeko zabalpenaren aurka antolatutako mugimendu, plataforma eta elkarteak, gehien-gehienak lurraren defentsan diharduten kolektibo sozial eta politikoetatik sortuak. Urriagoak izanagatik,... [+]
Desinformazioak eta pentsamendu likidoak den-dena hartzen duten garaiak bizi ditugu; garai aproposak beren benetako izatearen disimuluaren arituentzat. Garai aproposak jendea engainatzeko eta Kodizia Jainkosa gurtzen jarraitzeko; jazartzen gaituen Solariaren garaia omen... [+]
EAEko 1,3 milioi biztanlek Europar Batasunak 2030erako ezarri berri dituen mugak gainditzen dituen aire kutsatua arnastu zuten 2024an, Ekologistak Martxanek eginiko ikerketaren arabera.
Ia oharkabean pasa da joan zen asteazkenean (2025eko ekainak 18) Gipuzkoako Aldizkari Ofizialean argitaratu zen iragarkia.
Izenburua: Azpeitiko 5. poligonoko 58. lurzatian aldi baterako estazio meteorologiko bat
interes publikokotzat deklaratzeko eskaera (GHI-049/25-J01). Hemen... [+]
Joan den igandean, ekainak 15, ugatzari buruzko artikulu interesgarria argitaratu zuen Rosa Canchok El Correo egunkarian. Azken urteotan hegazti sarraskijale adierazgarri honek Araban bizi duen itxaropen onaren egoeraz hitz egiten zen testuan. Arabako Foru Aldundiko Ingurumen... [+]
Duela egun batzuk Zeraingo mendietan nenbilela, gorpu bat topatu nuen bidearen erdian. Lehen aldia zen halakorik ikusten nuela, eta kosta zitzaidan identifikatzea. Bere tamaina txikia ikusita, kume bat izan behar zuela pentsatu nuen; baina oker nenbilen. Munduko ugaztun... [+]
Loratu da. Kostata baina loratu da, bai, arkakaratsa (Rosa spp.). Lore arin, mehe, hegalari itxurakoa da, arrosa bat da eta lorea ere arrosakara eta zuriaren arteko kolorea du. Urtero loratzen da lurrin fina zabalduz. Lore horiek destilatu egiten dira, ia erabat kosmetikan eta... [+]