Oso gertu daude, praktikan, “gaur egun ezin da ezer esan” dioen koinatua eta “aske naiz nahi dudana egiteko” esaten duen ustezko progrea. Ustezko askatasuna. Ustezko ustezkoa. Demokraziak parekatu behar zituen gizakiak, eta sare sozialek, komunikazioak. Denok ginen berdinak, ustez.
Koinatua egon daiteke hizketan magrebtarren inguruan, edo chico/chica/chique-ei buruz, horrela, elkarren segidan esaten, modu iraingarrian; izan ere, orain-arte-bi-ziren-eta-orain-hamar-mila-dira. Generoak, jakina. Ze, ondo asko dakigu gaur egun ezin zaiola kamarerari guapa deitu. Eta ezin direla gauza batzuk esan.
Bigarren lagunaren esaldiak, nahi duena egiteko aske dela aldarrikatu duenak, honela segi dezake: “Ezin al dut, bada, nire hamar [gizon] lagunekin elkartu eta ondo pasatu, musika egiten?”. Buelta horretako beste kideren batek, zera: “Nire lagunekin parranda egiteko modu bat da, zer du desegokitik?”.
Egia da: gauza batzuk ezin dira esan. Gauza batzuk bai, esan daitezke, eta kritikatu ere bai. Erraza ere bada, zenbaitetan, jende bat ezkerretik kritikatzea. Baina beste gauza batzuk ezin dira seinalatu, seinalatuz gero egurra jasotzen baituzu. Modernitis-ak erradikalki harrapatu gaitu, ezkerretik eta eskuinetik. Gauza batzuk guay-ak direlako, guay-egiak boz goran kritikatzeko.
Gauza batzuk guay izatea lortzen dute auskalo zergatik. Beno, badakigu dela hargatik.
Euskal Herrian barreiatzen den musikan, guay bihurtu dira konkretuki bi-hiru talde azken boladan. [Gizonenak]. Donostialdean bateren bat, castellano vulgarrean fin. Baina ez gara horietaz bakarrik ari. Musika guay-a egiten dute, musika guay-a delako orain runba, salsa eta, oro har, musika latinoa deitu ahal zaiona. “Ondo pasatzeko musika”. Esan nahi baita: bost, hamar edo hamabost gizon oholtzan "txoroarena" egiten egotea. Jendaurrera lasai igotzeko gaitasuna edukitzea, eta instrumentuak ganoraz jotzen ondo jakin gabe ere igotzea, eta hori aldarrikatzea. Eta gero, lasai ederrean, Kaparrak taldeak El Salto-ri emandako elkarrizketan hau esatea: “Euskal Herrian ez genuen horrelako ezer ikusten eta guk egin nahi izan genuen”.
Baita hau ere: “Gu beti identifikatu gara katxondeoarekin eta beef txiki bat bota nahi izan genuen txosnetan jo ezinaren ondorioz”. Beef bat. Alegia: oholtzara ez igotzeko esan arren, sudur puntan jarritakoa egin. Hala nahi dutelako. Ahal dutelako.
Koinatuarenak orain artekoak. Ustezko progre lagunak hau ere badio: “Nahi duguna da parekidetasun bat egotea eta denek aukera berak izatea. Espero dugu emakumez osatutako talde gehiago sortzea eta gizonei ematen zaizkien aukera berdinak ematea”.
Iruñeko Zaldiko Maldiko Elkartean eta Baigorriko Bixentainean aurkeztu da aurtengo Nafarroaren Eguna, egun berean. Ohi bezala, apirileko azken igandearekin bat egingo da festa Baigorrin, eta horrez gain, apirilean hainbat ekitaldi egingo dira eskualdean.
Maiatzaren 8an hasiko da Bizkaiko Bertsolari Txapelketako sailkapen fasea. Zortzi saio bikoitz jokatuko dira maiatzeko eguenetan. Sarrerak eskuragai daude bertsosarrerak.eus atarian.
Joan den urte hondarrean atera da L'affaire Ange Soleil, le dépeceur d'Aubervilliers (Ange Soleil afera, Aubervilliers-ko puskatzailea) eleberria, Christelle Lozère-k idatzia. Lozère da artearen historiako irakasle bakarra Antilletako... [+]
Eskultura grekoerromatarrek bere garaian zuten itxurak ez du zerikusirik gaurkoarekin. Erabilitako materiala ez zuten bistan uzten. Orain badakigu kolore biziz margotzen zituztela eta jantziak eta apaingarriak ere eransten zizkietela. Bada, Cecilie Brøns Harvard... [+]
Aranzadi Zientzia Elkarteko Etnografia Sailaren zuzendari berria da Maite Errarte Zurutuza (Beasain, 1995), urrian Fermin Leizaolaren lekukoa hartu ondoren. Kultura materiala aztertzen jarraitzeko beharra azpimarratu du, gizartearen memoria eta bizimodu aldaketak erregistratzeko... [+]
Azaroan estreinatu zuen bere lehenengo lana Nagore Tamayo dantzariak (Tolosa, 2000): Nondik abiatu inora izena du, eta Natalia Belén dantzariarekin batera gorpuztu du. Bere herrian egin dugu hitzordua, Zumardi Handian.
2020. urteko udaberrian lorategigintzak eta ortugintzak hartutako balioa gogoan, aisialdi aktibitate eta ingurune naturalarekin lotura gisa. Terraza eta etxeko loreontzietan hasitako ekintzak hiriko ortuen nekazaritzan jarraitu du, behin itxialdia bareturik. Historian zehar... [+]
Martxoaren 17an hasi eta hila bukatu bitartean, Literatura Plazara jaialdia egingo da Oiartzunen. Hirugarren urtez antolatu du egitasmoa 1545 argitaletxeak, bigarrenez bi asteko formatuan. "Literaturak plaza hartzea nahi dugu, partekatzen dugun zaletasuna ageri-agerian... [+]
FITXA
Zer: OLBEk antolatutako Gaetano Donizettiren ‘La favorite’ opera.
Nork: Euskadiko Orkestra Sinfonikoak (zuzendaria: Riccardo Frizza) eta Bilboko Operaren Abesbatzak (zuzendaria: Boris Dujin).
Noiz: otsailaren 18an.
Non: Bilboko Euskalduna Jauregian.
Etxe bat norberarena
Yolanda Arrieta
Alberdania, 2024
Gogotsu heldu diot irakurketari. Yolanda Arrietaren obra aski ezaguna zait eta iragan maiatzean argitaratu zuen proposamen honetan murgiltzeko tartea izan dut,... [+]
Zuberoako ohiturei buruzko bi liburu ditut gogoan. Batek XX. mendean aritu izan diren 180 dantzari eta soinulari aipatzen ditu. Haien artean, emakumezkorik ez da agertzen. Besteak, pastoralei egiten die errepasoa eta hor emakumeak aipatu aipatzen dira, baina omisio esanguratsuak... [+]
1984an ‘Bizitza Nola Badoan’ lehen poema liburua (Maiatz) argitaratu zuenetik hainbat poema-liburu, narrazio eta eleberri argitaratu ditu Itxaro Borda idazleak. 2024an argitaratu zuen azken lana, ‘Itzalen tektonika’ (SUSA), eta egunero zutabea idazten du... [+]