Euskara taldeko Jonju Weyndling eta Aitor Aiesa ikasleak elkarrizketatu dituzte, eta Weyndlingek dioenez, NUPen aldetik dagoen eskaintza ez dator bat eskariarekin. Ikasleen %35 euskalduna dela diote, eta horregatik unibertsitatea presionatzen dutela ikasgai gehiago eman ditzan. Diotenez, gainera, batzuetan kredituak eskaintzen dira, baina gero ez dira betetzen.

Imanol Nuñez Hizkuntza Plangintzarako ataleko zuzendaria ere elkarrizketatu dute eta hori oso gutxitan gertatzen dela zehazten du: 2.000 bat kreditu daudela eta iaz sei kasutan bakarrik gertatu zela adierazi du. Dioenez, azken finean nahiago dute arrisku maila bat hartu eta aurrera egin, segurtasun erabatekoaz eta geldo aritzea baino, “jakina, ondorioz, batzuetan kreditua eman behar duen irakaslea gaixotzen bada edo baldin badoa, ez dugu ordezkorik”.

Aiesaren esanetan, ikasle euskaldunen sektore batean saiatzen dira ahalik eta gehien euskaraz ikasten, baina beste sektore batek pasibitatez bizi du euskaraz ikastearena, “batzuetan, erosoago egiten zaie gaztelaniaz ikastea”. Horregatik, azaltzen duenez, une honetan batetik aritu behar dira unibertsitatea presionatzen eta, bestetik, ikaskideak kontzientziatzen. Weyndlingek dioenez, “unibertsitateak ez du errazten euskaraz ikastea. Gainera, euskararen borroka ahuldade une batean dago, eta hori argi ikusten da unibertsitatean”.

Hori dela eta, datorren martxoaren 23rako Euskal Herriko hiriburuetan mobilizazioak antolatuko dituzte Euskal Herriko Gazte Euskaltzaleekin batera, eta ikasleak mobilizatzera deitzen dituzte.

2021-2024 plana: helburuak beteta jada

1987an sortu zen NUP eta oraindik Irakasle Ikasketak dira euskaraz osorik egin daitezkeen bakarrak. Hiru irizpide hartzen dituzte kontuan euskarazko ikasgaiak sortzeko: hamar ikasle izatea, irakasle aditu bat izatea, eta gertukotasuna, hau da, karrera horrek pertsonekin aritzeko duen gertukotasuna.

Gaur egun gradu oso batek 240 ikasgai ditu eta, Nuñezen esanetan, 2.000 bat ikasgai euskaraz egin daitezke dagoeneko. Pertsonekin gertutasuna duten karrerak ari dira gehien euskalduntzen: ekonomi eta enpresa, erizaintza edo psikologia, esatera batera. “Gizarte lanetan lehen 72 ikasgai eskaintzen ziren eta orain 144. Helburua da oinarrizko ikasgaiak euskaraz eskaintzea”.

Erizaintza euskaratzea aldarrikapen historikoa da NUPen: “Pausoak goaz, 2018an hamazortzi ikasgai ziren eta 2023an 84 ematea aurreikusten dugu”. Medikuntzan, aldiz, ez dago ezer euskaraz, “bakarrik sei ikasle euskaldun daude. Gehiago dagoenean jarriko ditugu ikasgaiak”. 2021-2024 plan gidaria dutela dio, eta helburuak aurten beteko dituztela, espero baino lehenago.

Nuñezek azpimarratzen du, hala ere, aurrera begira ikasgaiak euskalduntzen jarraitzea bezain garrantzitsua dela ikasle euskaldunak tesiak egitea eta ikerketaren munduan murgiltzea, horrela unibertsitatea irakasle euskaldunez hornituko delako.

Itzulpenaren inbutua

Fernando Rey euskararen atal teknikoaren burua da NUPen, eta zerbitzua batez ere itzulpenean, zuzenketan eta aholkularitzan diharduela azaltzen du berari egindako elkarrizketan (10. minututik aurrera). Itzulpenarena da lan eremu handiena, baina langile euskaldunendako hobetze ikastaroak ere bideratzen dituzte, batez ere irakasleekin. Gero eta gehiago euskaratzen dela dio, eta orain webgunea era duinean erabiltzeko lanean ari direla, “funtzio komunikatiboa izan dezan”.

Arlo akademikoan ere gero eta gehiago egiten dela dio, “nahiz ez den nahi genukeen erritmoan”. Eta pena agertzen du euskarazko sorkuntza txikia delako: “Hori da erronka, bestela itzulpenarekin bakarrik, gure sailean inbutu handi bat sortzen ari gara. Ez da erraza, baina gure baliabide urriekin, saiatzen ari gara”.