Karmele Aierbe Muxika euskaltzalea hil da
Ataunen 1951n jaioa, gaztetatik euskararen eta Euskal Herriaren aldeko militantzian engaiatu zen eta hainbat bider atxilotu eta torturatu zuten. HBko mahai nazionaleko kide ohia eta Euskal Herrian Euskarazeko koordinatzailea izan zen. Baita Ataungo San Gregorio ikastolako Segurako Laiotz herri eskolako irakasle ere.
16 urterako engaiatua zen euskaltzaletasunarekin: Beasainera gau eskoletara joaten hasi zen, euskara ezkutuan erabili beharreko hizkuntza zen garaian. "Bezperan Beasainen ikasten genuena Ataunen irakasten genuen hurrengo egunean. Gai gramatikalak ematen genituen, eta hitzaldiak antolatzen naziotasunari buruz; ekonomiarekin lotutako gaiak, Marxen eta Engelsen ideiak..." azaldu zion Gorka Berasategi kazetariari Berrian 2016an egindako elkarrizketan. Ikastolen sorrerako urteetan hasi zen irakasle eta irakasle erretiratu zen, eta Euskal Herrian Euskarazeko koordinatzaile egin zen 1988an.
Militantzia politikoari ere gazterik lotu zitzaion, 1970ean Burgosko prozesuarekin, epaiketaren kontrako bileretan eta manifestazioetan parte hartuz. Lekukotza hau eman zuen aipatutako Berriako elkarrizketan: "1974az geroztik, zazpi aldiz egon naiz atxilotuta, hiru aldiz egon naiz kartzelan, tortura larriak jasan izan ditut, bortxaketak... Gatazkaren ondorioak nire larruan bizi izan ditut, baina hori bizi izan dut bokazio handia dudalako herri hau aske ikusteko". Etxean ere ezagutu zuen gatazka politikoaren errepresioa: bere anaia Maximo 1977ko amnistiaren ondoren preso sartu zuten lehenetarikoa izan zen, eta beste anaia Inaxio, luze egon zen errefuxiatuta.
Herri Batasunaren Mahai Nazionaleko kide ere izan zen, 1998an, aurreko Mahai Nazional osoa atxilotuta zegoen garaian.
Ataungo egungo alkateak honela zabaldu du berria sareetan:
Karmele Aierbe Muxika hil da. Euskaltzale eta borrokalari nekaezina. Eskerrik asko herri honi emandako guztiagatik. Arina bekizu lurra! pic.twitter.com/rTyYppYM8E
— Martin Aramendi (@naparrene) February 15, 2022
Ikastolen sorreretatik, eta irakasle amaitu
70ko hamarkadan ikastolak sortu zirenean sortu zuten Ataunen ere. San Gregorio ikastolaren ardura hartu zuen Aierbek, 20 urteko gaztea zela. Titulurik ez zuen eta trebatzeko urtebete aritu zen lekuz aldatzekoa zen irakasle batekin lanean eta Bartzelonara ere joan zen garaiko pedagogia aurreratua ezagutzera. San Gregorion 11 urtez aritu zen irakasle, Gizarte Segurantzarik eta legezko egoerarik gabe.
Segurako Laiotz herri eskolan egin zituen bere lan ibilbideko azken urteak.
Euskal Herrian Euskarazeko koordinatzaile 1988tik
1988an EHEko nazio koordinatzaile kargua hartu zuen. Bideo honetan azaldu zuen EHEk bere historia, eta Aierbe mintzo da 36:36tik hasita, eta aurrerago 50:00ean hasita.
Koordinatzaile zela, EHEk euskal komunitatea trinkotzearen aldeko apustua egin zuen eta horrela sortu zen egungo UEMAren hazia, 1991n.
Azken urteetako omenaldiak
2019ko otsailean Ataunen omenaldi politikoa egin zion EH Bilduk eta Goierriko hautetsiekin batera nazio mailako ordezkariak ere izan ziren.
Ezker abertzaleko kide askok zabaldu dituzte mezuak sareetan. Hau Arnaldo Otegirena:
Karmele Aierbe joan zaigu. Emakume abertzale, euskaltzale eta ezkerrekoa. Beti irrifar batekin eta maitasunez hartu nauena. Beti leiala. Ohore handia izan da berarekin ibilbidearen zati bat partekatzea.
Besarkada handi bat senideei eta lagunei. pic.twitter.com/xIizF7U474
— Arnaldo Otegi ? (@ArnaldoOtegi) February 15, 2022
2021eko ekainean UEMAk omenaldia egin zion Billabonan, urteko batzar nagusian, euskararen alde egindako lana aitortuz.
Hona UEMAk sareetan zabaldu duen mezua:
Euskal Herri euskaldunera heltzeko bidean, Karmele Aierbek bihotzez sinesten zuen Udalerri Euskaldunen Mankomunitatean. Ataun UEMAko kide onartu zuten egunean, hunkituta hitz egin zuen batzar nagusian. Bizitza osoan aritu da euskararen alde lanean. Eskerrik asko, Karmele pic.twitter.com/qB2jkeaHBt
— UEMA (@uema_eus) February 15, 2022
Erriberri, Tafalla, Gares, Sarriguren, Buztintxuri eta Noaingo ikastetxe publikoetako D-PAI ereduko guraso talde bat Nafarroako Hezkuntza batzordean egon da, 57/2024 foru aginduari jarraikiz, Hezkuntza Departamentuak bideratu nahi dituen aldaketak deitoratzeko. Euskarazko... [+]
Larunbatean Arguedasen ospatu zen Erriberako Euskararen Egunaren lehen edizioa. Kultura, auzolana eta festa uztartu ziren euskararen inguruan eskualdeko herriak batu zituen jardunaldi honetan.
Hizkuntz Eskubideen Behatokiak argudiatu du kontraesanean daudela jardunaldien helburua, hau da, gaztelania bultzatzea, eta euskararen normalizazioa eta biziberritzea. Observatorio Global del Español erakunde antolatzaileari gutunez eman dio erabakiaren berri, eta 2024an... [+]
Euskaraldia martxan da, hizkuntza ohiturak aldatzea bultzatzeko ekimen erraldoia. Milaka eta milaka herritarrek konpromisoa hartu dute, hamaika egunotan, euskarak presentzia gehiago izan dezan euren eguneroko bizitzan. Askorentzat pauso txikia baina ahalegin handia izango da,... [+]
Azterketa euskaraz egitea debekatzen dietela salatu du Baionako Bernat Etxepare lizeoko Euskal Herrian Euskaraz taldeak. Pasaden urtean egindako eskakizunei jarraiki, aurten ere azterketak euskaraz egiteko eskatu dute.
Maiatzaren 15etik 25era izango da Euskaraldia. Laugarren edizioa da eta antolatzaileek aurtengoa “herrikoiagoa eta ilusionagarriagoa” izatea dute helburu. Izan ere, hirugarren edizioan apalaldia sumatu zuten, pandemia garaiko Euskaralditik burua altxa ezinda. Ostegun... [+]
Donostiako Udaleko langileen batzordea osatzen duten bost sindikatuek (ELA, LAB, CCOO, Erne eta ESAN), akordioa egin dute, Euskaraldia dela-eta langileen parte hartze aktiboa sustatzeko eta euskaraz bizi eta lan egiteko aukerak bermatzeko. LABeko ordezkari Joseba Alvarezek... [+]
2023an B1 maila eskatu zuen udalak kale garbitzailea posturako, baina horren kontrako epaiak eman zituten Donostiako Administrazioarekiko Auzien 2. eta 3. zenbakiko epaitegiek. Epai horien aurkako helegiteak atzera bota dituzte orain. Hizkuntza eskubideen urraketei... [+]
Aldatu Gidoiaren iritziz, EITB "sortze helburuetatik aldendu" da, eta "urgentziazko demokratizazio prozesu bat" eskatu du, zuzendaritza taldearen hautaketa prozesutik hasita.
Frantziako Hezkuntza Ministerioak oraindik ez dio Seaskari argitu hurrengo urtean zenbat ikasgela eta irakasle izango dituen. Hori dela eta Baionako kaleak betetzera deitu dituzte guraso eta euskaltzaleak. Igandean, Herri Urratsera milaka lagun hurbildu dira beste urte batez,... [+]
Aurreneko aldiz Euskaraldiaren barruan Hikaldia egingo da. 83 herrik eman dute izena. Iaz hitanoa bultzatzeko sortu zen ZirHika talde eragileak antolatu du ekimena, Tauparekin batera. Patxi Saez Beloki ZirHika taldeko kidea elkarrizketatu dugu. Bi helburu dituzte estreinaldian:... [+]
Sorionekuak mugimenduak larunbaterako mobilizazioa deitu du. Goizean herriz herri Nafarroako zubietan elkartuko dira eta arratsaldean Iruñean manifestazioa abiatuko dute, Kostarapea parketik (Trinitarios-Tren parkea) abiatuta 17:30ean. Ireki ateak euskarari lelopean... [+]
