Justiziaren aurrean eseri da Martin Villa
Maria Servini epailearen aurrean bere errugabetasuna defendatu du ministro ohi frankistak. Hamar eguneko epea du Servinik auzipetu ala haren aurkako prozesua itxi erabakitzeko.
Gasteizko 1976ko sarraskiagatik, 1978ko Sanferminetako gertakariengatik eta Espainiako indar armatuek 1976 eta 1977 urteen artean eragindako beste sei hildakoengatik gizahilketa delitua leporatzen dio Argentinako Justiziak Rodolfo Martin Villa ministro ohi frankistari, gizateriaren aurkako krimenaren delitu orokorraren barruan. Arratsaldean, Madrilgo (Espainia) Argentinako kontsulatuan deklaratu du Martin Villak, telematikoki, Maria Servini epaile argentinarraren aurrean. Kalean, ehunka lagun bildu dira itaunketa iraun duen bitartean.
Hainbat medioek aipatu dituzten iturri juridikoen arabera, Martin Villak bere errugabetasuna defendatu du gertaera horietan, eta trantsizioaren papera goraipatu du, "frankismoaren amaieraren eta demokraziaren arteko zubia" bezala. Abuztuaren 25ean, epaileari bidalitako gutun batean, Martin Villak ukatu egin zuen trantsizioan "genozidiorik" egon zenik. Hortaz, gaur berretsi du trantsizioa "etapa onenetako bat" izan dela, eta "ezinezkoa" izan dela genozidioa egotea.
Martin Villaren deklarazioa aztertu eta gero, Servini epaileak hiru aukera ditu. Eduardo Fachal frankismoko biktimen abokatuak azaldu duenez, auzia artxibatu dezake. "Orduan guk errekurrituko genuke; prozesu judizial honetan amaieraraino joango gara", esan du Fachalek. Bigarren aukera da auzipetzeko froga nahikorik ez duela ebaztea. "Martin Villak inputatuta jarraituko du, eta froga gehiago aurkeztu beharko genituzke". Azkenik, Martin Villa auzipetzea erabaki dezake epaile argentinarrak.
Deklarazioaren ostean, hamar eguneko epea du Maria Servini epaileak erabaki bat hartzeko, baina epeak luza daitezke.
Goizean, Madrilen, Ceaqua Kereila Argentinarra Sostengatzeko Estatuko Koordinakundeeko kideek agerraldia egin dute, itaunketaren harira. Nabarmendu dute deklarazioa hartzearekin Argentinak lehen urratsa egin duela "diktadura frankistan egindako krimenen aurkako zigorgabetasunari amaiera emateko". Argentinako Kereila hasi eta 10 urtera, Servini de Cubria epaileak ministro ohi frankistaren deklarazioa hartu duela azpimarratu dute, "erresistentzia eta oztopoak gaindituz"; eta salatu dute denbora luze horretan Espainiako Estatuak "prozesu judiziala oztopatzen" egin duen lana.
Gaineratu dute Argentinako Kereila frankismoaren krimenen "inpunitatearen" kontrako tresnarik "eraginkorrena" dela.
Horrez gain, Espainiako lau presidente ohiek —Felipe Gonzalez, Jose Maria Aznar, Jose Luis Rodriguez Zapatero eta Mariano Rajoyk— Martin Villari babesa eman izana salatu dute, baita Josep Borrell Europako diplomaziaren buruak gutun bat bidali izana ere. Jarrera "lotsagabea" eta "onartezina" dela azpimarratu dute Ceaquako kideek. "Botere judizialaren independentziarekiko errespetua urratu dute, Servini epailearen jokabidean presioa egiten saiatuz".
Hala ere, Andoni Txasko Martxoak 3 elkarteko kideak Madrilen egindako agerraldian adierazi du Espainiako presidente ohien jarrerak ez duela "harritu", azken urte luze hauetan gobernu desberdinetan egon diren agintariek auzia "trabatzen saiatu direlako".
Kontzentrazio jendetsua Iruñean
Aldi berean, Euskal Herrian, Iruñeko Justizia Jauregiaren parean egin dute protesta eguerdian, frankismoa epaitua izan dadin eskatzeko. 78ko Sanferminak Gogoan plataformak egin du deialdia elkarretaratzeko, eta protestarekin bat egin dute beste zenbait eragilek: besteak beste, Martxoak 3 elkarteak, Joseba Barandiaranen familiakoek, Goldatu elkarteak, Intxorta 1937 Kultur Elkarteak, Egiari Zor Fundazioak, Amapola del Camino-k eta Mirandako Elkarte Errepublikanoak parte hartu dute.
Bertaratutakoek babesa adierazi diote Servini epaileak bultzaturiko kereilari, eta argitu dute hain justu hori bera dela frankismoaren krimenengatik irekitako akzio penal bakarra. Iruñean bildu direnen esanetan, kereilak agerian uzten ditu erregimen frankistan giza eskubideen kontrako "bortxatze masibo eta sistematikoetakoak". Espero dute hori bide izatea "Rodolfo Martin Villa epaitua eta kondenatua izateko ateak zabaltzeko".
2025ean 40 urte beteko dira Mikel Zabalza hil zutenetik, eta 47 urte Germán Rodríguez eta Joseba Barandiaran hil zituztenetik. Horiek guztiak Estatuko Segurtasun Indarren biktimak dira, eta Sanfermines78 Gogoan elkarteak Espainiako Gobernuari eskatu dio "Estatuaren... [+]
IRUTXULOKO HITZAk eta Dinamita Tour egitasmoak 36ko gerra Donostian nolakoa izan zen eta hiria beste ikuspegi batetik ezagutzeko ibilaldia antolatu dute elkarlanean, uztailaren 21erako. Elkargunea Bretxako Sarriegi plazako estatua izango da, 19:30ean, eta Amararaino joango dira... [+]
Astelehenean, 40 urte beteko dira Joseba Sarrionandia eta Iñaki Pikabea presoek Martuteneko kartzelatik ihes egitea lortu zutenetik. Egiako pisu batean izan ziren ezkutaturik bi iheslariak, eta oraindik milaka eztarrik abesten dute «kristoren martxa dabil!».
Altzagatik itsasadarraren parean doan BI-711 errepidearen Jose Luis Goyoaga etorbidearen izena aldatzeko herritarren parte-hartze prozesuaren ondoren, kale horren izen berria Zirgariak etorbidea izango da.
78ko Sanferminak Gogoan plataformak eta Gasteizko Martxoak 3ko ekimenak bat egin dute espainiar estatuak gertakari latz horietan bere erantzukizuna onartu eta biktimen aitortza ofiziala egin dezan. 'Estatua Erantzule!' izena darama kanpainak.
Inor gutxik ukatuko du ziurgabetasunez beteriko garai batean gaudenik. Krisi ekonomikoaren, ezegonkortasun politikoaren eta klima-aldaketaren inguruko mezuez inguraturik gaude. Ikaraturik bizi gara. Hori guztia gutxi balitz, globalizazioaren ondorioz, nazioen izaera zalantzan... [+]
Belaunaldi oso baten liburua da Palinpsestoa. Idazten dakien modura idatzi du Arrieta Ugartetxeak, eta horixe dateke alde gaitza. Gainerakoan, hortxe gure iragan hurbila, gerra ondoa, apaiz giroa, euskara, militantzia… eta ez hain hurbila ere, senide nagusien gerra... [+]
Datorren irailaren 25ean 40 urte beteko dira GALek Baionako Monbar hotelean egindako atentatutik, non lau euskal errefuxiatu hil zituen. Horren karietara, Gogora Memoria, Elkarbizitza eta Giza Eskubideen Institutuak oroimen ekitaldi bat egingo du udazkenean.
Donostiako Udaleko Memoria Historikoaren Aholku Batzordeko Sinbologia Lantaldeak dokumentazioa aurkeztu du, eskultura frankista dela frogatzeko. Eskulturaren jatorriaren inguruko eztabaida ireki nahi dute hirian, eta udal gobernuari zenbait eskaera egin dizkiote.
Salvador Puig Antich frankismoaren kontrako militantea izan zen. Askapen Mugimendu Iberikoko kidea, 1973ko irailaren 25ean atxilotu zuten. Gerra-kontseilua egin zioten, eta garrotez exekutatu zuten handik sei hilabetera, 1974ko martxoaren 2an. Aurtengo otsailean baliogabetu du... [+]
Nazismoaren biktimak izandako euskal herritarrak oroitzeko Eusko Jaurlaritzak egin duen lehen aitorpen instituzionala da. Hego Euskal Herriko 253 pertsona deportatu zituzten 1940 eta 1945 urteen artean. 113 bertan hil ziren eta beste asko, handik bizirik irten baziren ere... [+]
Oraindik ikusgai dago Donostiako San Telmo museoan Memoriaren Basoak erakusketa, maiatzaren 11ra arte. Totalitarismoek gizartea kontrolpean hartzeko erabiltzen dituzten metodo eta tekniken inguruko hausnarketa bat da, espresio artistiko ugariren bidez ondua.
50 urte bete dira Polizia frankistak Mikel Gardoki Azpiroz ETApm-ko kidea tirokatuta hil zuenetik. Egiari Zor fundazioko kideek eta Gardokiren kide Juan Miguel Goiburu Mendizabal 'Goiherri'-k hartu dute parte ekitaldian.
1945ean Neuengammeko nazien kontzentrazio esparruan hil zen Jean Iribarne gamerearraren diru-zorroa berreskuratu eta bere senideei eman diete. Ipar Euskal Herrian gutxienez 350 herritar deportatu zituzten erresistentzian parte hartzeagatik, eta ia erdia ez ziren bizirik atera.
Kirola eta oroimena uztartuko dituzte, bigarrenez, mendi-martxa baten bitartez. Ez da lehiakorra izanen, helburua beste bat delako. La Fuga izeneko mendi martxak 1938ko sarraskia gogorarazi nahi du. Ezkabako gotorlekuan hasi eta Urepelen amaituko da. Maiatzaren 17an eginen dute.