Justizia marxista eta irudimena
Marxek eta Engelsek ez zuten justiziari buruz ezer idatzi. Izan ere, errealitate materiala ideiak baino garrantzitsuagoak dira gizartea deskribatzeko. Alabaina, Engelsek Blochi gutun baten bidez esan zion ideiak eta borondateak ere parte daukate klaseen arteko borrokan. Dena den, ez zuten berez justizia kontzeptu bat eraiki eta neuk sortu nuen.
Lehenik eta behin, justizia banatzaileen teoriak ikasi nituen gero idazteko marxismoan justizia da langileei errekurtsuak banatzea euren benetako produkzioaren arabera (eta ez soldataren truke, hori aberastasun ekoizten duena baino merkeagoak delako).
Justizia hobeto deskribatzeko, esplotazioa ikertu behar izan nuen eta Roemerren teoria irakurri nuen. Bertan berak esan zuen badakigu esplotazioa dagoela banaketa, beste gizarte hipotetikoa konparatuz, urria da (posible izanda bere alternatiba). Gizarte hipotetiko hura asmatzen dugu gure irudimenari esker eta justizia da banaketa hura lortzea.
Irudimenaren bitartez, langileak konturatzen dira kontraesan sozialak daudela eta batzuek aldaketaren alde borrokatzen dute. Taldeak sortzen dira Elsterren jokoen teoriaren modura eta talde handi batek, langile klasea orokorra, irudimena handia izanez gero eta justiziaren aldekoa izanez gero, agian iraultzaren alde borrokatuko du.
Marcusek irudimenari buruz idatzi zuen eta bere kontzeptuen arabera, irudimenak asma dezake beste era motako errealitateak, baina gurekoa oinarrituta. Esaterako, bere gizarte ludiko-estetikoa (jendearen gozamena oinarrituta) edo merkatuzko sozialismoa (enpresa kolektiboak merkatu librean).
Juan José Angulo de la Calle.
Filosofian doktorea.
Justicia marxista e imaginación tesiaren egilea.
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
Balirudike dena kontrolpean dagoela, badakitela guri nola sinetsarazi edozer, ez dugula inoiz, berez, guk nahi duguna egiten. Iragarki konstante batean bizi bagina bezala, esaten dugu “aukera berdintasuna”, eta pentsatzen dugu esaten ari garela “aukera... [+]
Baltimore ibai gaineko zubiaren erorketa urte bukaerako oroimeneko irudien artean jasoko da, zubi baten erorketa ikuskizun zirraragarri eta salbuespenekoa baita. Zeren eta zubiak eta eraikinak ez dira berez erortzen, lehergailu edo artefaktu baten eztandak bat-batekotasunaren... [+]
Eremu digitalak, gizakion dinamiketatik edaten duen heinean, gizarte eredu ezberdinetan aurkitu ditzakegun antzeko arazoak ditu. Pertsonen arteko arazo asko botere kontua izan ohi da; botere arazoek indarkeria dakarte zenbaitetan. Esate baterako, indarkeria matxista.
Eremu... [+]
Etxebizitza duina izatea gero eta zailagoa da. Berdin du esaldi hori noiz irakurtzen duzun, urteak pasa eta arazoa gero eta larriagoa da.
Nola izan daiteke bizitzeko oinarrizkoa den eskubidea, teorian hainbat legek babestutakoa, EAEn eskubide subjektibo moduan onartu berri... [+]