Josep Fontana i Lázarori, mende erdi pasata ikertzen, argitaratzen eta doktorego tesiak zuzentzen, dizipuluek el mestre esaten zioten, historialarien maisua. Jaume Vicens i Vives eta Ferran Soldevilaren ikaslea izan zen. Bestalde, E. P Thompson, Pierre Vilar, Antonio Gramsci eta Walter Benjaminen eragina nabaria da Fontanarengan.

Frankismo garaiko urteetan bide berriak urratu zituen ikerketaren eremuan, horren erakusgarri dugu 1971n kaleratu zuen doktore tesia, La quiebra de la monarquía absoluta (1814-1820), historia osoa historialari marxista baten eskutik.

Historiografiaz egin dituenak dira bere lanik ezagunenak, horien artean, Historia: análisis del pasado y proyecto social (1982), La història despres de la fi de la història (1992), La història dels homes (2000) eta L'ofici d'historiador (2010).

Editorea ere izan da Fontana, eta arlo honetan egindako lanari esker mundu mailako historiografia joria eskaini die historia aditu, ikasle eta irakurleei. Militantzia ere ez zitzaion arrotza, PSUC alderdiaren protagonistetako bat izan baitzen.

ARGIAk 2013ko urtarrileko LARRUN gehigarria eskaini zion, urtebete igaroa zenean Por el bien del imperio. Una historia del mundo desde 1945 argitaratu zuenetik, askoren iritziz Fontanaren lanik handiena. Justu orduan ari zen obra horren segidako liburua bukatzen eta La identitat dels catalans liburua lantzen. Pompeu Fabra Unibertsitateko bulegoan hartu gintuen, bertan irakasle emeritua baita. Eraldaketa soziala eta boterea eskuratzeko bideaz galdetu behar genionean, Fontana zaharrak elkarrizketaren GPSa hartu eta 1968ko maiatzera eraman gintuen.