Joe Biden eta Marcus Garvey: barkamenak barkatzailea itsusten duenean
Bere agintaldiaren azken egunetan Joe Biden AEBetako presidenteak egikaritu duen barkamen-zaparrada historikoak zeresanik eman behar luke, halakoen onuradun ezagunenetako batzuen kasuan behintzat ezinbestez egin beharko litzatekeen irakurketagatik. Edo ez al da justiziaren inpartzialtasuna, “itsutasuna”, erabateko politizazioaren ondorioz, mito hutsa dela aitortzeko modua Trumpen mendeku-grinari aurrea hartzeko A. Fauci, L.Cheney, M. Milley eta abarri emandako “barkamen prebentiboa”?
Edo ez ote du gogoeta bat merezi, tenore bertsuan, Bidenek Hunter semeari, edo Trumpek bere esanera matxinatu zirenei berehala –eta antzera, lehenago beste batzuek–, beren ingurukoei eta kuttunei emandako barkamen exekutiboek botere banaketari egiten dieten irriak?
Bada, ordea, Bidenen barkamen horien artean, justiziarena ez beste ikuspegi batetik zeresana eman behar lukeena: Marcus Garvey aspaldiko ekintzaile beltzari eman diona. Batetik, beranduko justizia ez bada justizia, Josafateko barkamenak ez duelako ezer barkatzen: 85 urte daramatza zenduta Garveyk, eta ehun urte badira auzi faltsutuan zigortu zutenetik.
Eta bestetik, gogoangarria bada ere haren bizi-peripezia, eta gutxietsi behar ez dena haren itzal soziopolitikoa, Garveyk pairatu zuena, konparazioz, hutsaren hurrengoa delako Estatu Batuetako beltzen eskubide zibilen aldeko borrokan beste askok nozitu behar izan zutenaren eta nozitzen ari direnaren aldean. Haietako batzuei bederen, dezenteko –eta merezitako– mesedea egingo lieke presidentearen barkamen exekutibo batek.
Baina, gainera, Garveyren ibilbide eta pentsamolde politiko-sozialaren nolakotasuna dagoelako tartean. Gauzak bere garaian eta testuinguruan epaitzen saiatzea gizalegezkoa ez ezik intelektualki galdagarria bada ere, geroagoko Malcolm X edo Martin Luther King Garveyren ildoan ikusi nahi izatea… hura zuritzea da, berari seguruenera batere gustagarria izango ez zitzaion hitz-jokoa erabiliz, besterik ezinean.
Arrazialismo beltzaren aitzindaria izan zen Garvey AEBetan. Eta haren “Afrikara itzuli” egitasmoak, garaiko beltzen artean bezain harrera ona, edo are sutsuagoa, aurkitu zuen bere sasoirik onenean zegoen supremazismo zuriaren baitan, “Amerikaren zuritasuna” ziurtatzeko nahitaezko osagaia zelakoan. Ez da harritzekoa. Ezta ere kasu bakarra.
Konplituki aletzen ditu Garvey eta Madison Grant-en arteko harremanak Jonathan Spirok Defending the master race idatzi zuenaren biografian (257-263 orr.). Alegia, Hitlerrek “nire biblia” deitzen zuenaren egilearekin zuen ententea.
Ezin ote zuen Bidenek ezer txukunagorik aurkitu AEBetako beltzen eskubide zibilen aldeko borrokaren historia luze bezain jorian, adiskidetasun-keinu bat egiteko?
Keinua besterik ez baita Garveyrena ere.
Etxe Zuriak bi komunikatu igorri ditu, Itsaso Beltzeko su-etena eta energia azpiegituren aurkako bi aldeen erasoen amaiera hitzemateko.
Martxoaren 14an Donald Trumpek agindu exekutibo bat sinatu zuen, hainbat berri agentziak jasotzen duten diru kopurua asko murrizteko. Kaltetuetako bat United States Agency for Global Media (USAGM) izan zen eta, ondorioz, Voice of America (VOA), Radio Free Europe/Radio Liberty... [+]
Signal aplikazioaren talde batera sartzeko gonbidapena iritsi zitzaion Jeffrey Goldberg The Atlantic hedabideko editoreari, Michael Waltz AEBetako Segurtasun Nazionalerako aholkulariak bidalia. Yemengo hutien aurkako erasoak koordinatzeko erabiltzen zuten taldea... [+]
Orain dela 20 bat urte, berrikuntzaren inguruan master bat egin nuen. Bertaraturiko gonbidatu batek esan zigun gizakion historian berrikuntza teknologikoaren eragile handiena gerra izan zela. Gerra, halaber, eragile handia da botere harremanen berrikuntzan.
Berrikuntzaz ari... [+]
Dakota Access oliobidearen kontrako protestengatik zigortu du Ipar Dakotako epaimahai batek erakunde ekologista, Energy Transfer Partners enpresak salaketa jarri ostean. Standing Rockeko sioux tribuak protesten erantzukizuna bere gain hartu du.
Telefono bidez eginiko bileran, bi agintariek adostu dute Moskuk ez diola erasorik egingo Ukrainako azpiegitura energetikoari hurrengo 30 egunetan. Ukrainak eta Errusiak 175na preso askatu beharko dituztela iragarri dute, baina ez noiz.
Tesla autoen salmentak, esaterako, %30 jaitsi dira urtea hasi denetik. Danimarkan beste hainbeste jaitsi da AEBetara oporretan joango direnen erreserba kopurua. Eta Suedian, inkesta baten arabera, hamarretik zortzi prest leudeke produktu estatubatuarrei boikota egiteko.
USAIDen inguruko txolopotearen ondoren, espero beharrekoa zen. Baina, hala ere, urte askotan haien jarraitzaileak izan garenok, samin-puntu batekin hartu dugu albistea. Martxoaren 15ean, Trump administrazioak, kolpetik, erabat itxi baitu United States Agency for Global Media... [+]
1798ko Atzerriko Etsaien Legea aplikatu du, Washingtoneko epaile federal baten aginduaren gainetik. Ustez Tren de Aragua "talde terorristako" kideak dira; Bukelek eskatuta, Mara Salvatruchako 23 kide salvadortar ere deportatu ditu. El Salvadorko makro-kartzelara eraman... [+]
Vladimir Putinek interesa agertu du AEBek eta Ukrainak adostu duten 30 eguneko menia epeaz, baina zalantzak ere plazaratu ditu. Funtsean, ez du presarik erakutsi akordioa sinatzeko eta denbora gehiago eskatu du zalantzok argitu ahal izateko.
Europako Batzordeak 26.000 milioi euroren inportazioak zergapetuko ditu apirilaren 1etik aurrera, Donald Trumpek altzairuari eta aluminioari ezarritako muga-zergei erantzunez. Enbido-komertzialek jarraitzen badute, Euskal Herrian lehen sektoreak nozituko du gehien norgehiagoka... [+]
Agintean dauden alderdiek kolpe gogorra jasan dute emaitzetan: Inuit Ataqatigiit alderdi ezkertiar independentistak eta Siumut sozialdemokratak aurreko hauteskundeetan lortutako botoen erdia inguru galdu dute, oposizioko alderdien onurarako.
Saudi Arabian elkartu dira AEBetako eta Ukrainako ordezkariak, eta zortzi ordu iraun duten negoziazioek fruitua eman dute. Etxe Zuriak Ukrainarentzako laguntza militarra berrabiaraztea erabaki du.
Inkesta gehienen arabera, Inuit Ataqatigiit alderdi ezkertiar independentistaren eta Siumut sozialdemokrataren arteko aliantzak jarraituko du indarrean parlamentuan. Herrialdeko lehen ministro Mute Egedek hauteskundeak aurreratzea proposatu zuen, AEBen "kanpo presioek"... [+]
Ukraina da munduan arma gehien erosten dituen herrialdea; munduko erosketa guztien %8,8. Merkatuaren ia erdia kontrolatzen duena, berriz, AEB dira: Europak erosi dituen armen erdia baino gehiagok jatorri estatubatuarra dute.