Janaria osasunaren oinarri lehena
Baliteke koronabirusaren ausikiak, uspelak eta beldurrak urrunduko diren apurka apurka, udako beroak nagusitzearekin. Tsunami tzar batek bezala gaindituak zituen gure tarrapatak eta espantuak oro.
Janari edo elikaduraren gaia jin da askotan mahai gainerat konfinamendu denboran. Erraidazu zer eta nola jaten duzun, eta araberako osagarria dukazula frogatuko dauzut. Eta denek dakite orain janari molde bakotxak badauzkala bere ondorioak, onerako edo txarrerako.
Denek sesitua dute lehen aspaldi baino diru gutiago ezartzen dela janariaren eskuratzeko. Orduan ilabeteko buxetaren herena ezartzen bazuen familiak janariaren erosteko, erditaratua du aspaldian bakotxak ezinbesteko diru gastatze hori. Gehienak gabiltza janari merkearen ondotik, nunbait baztertu behar baita dirua gainerateko gastuetan xahutzekotz, alokairuetan bezala garraioetan, ezpada ateraldietan edo ausagailuetan.
Janaria merke hornitzeko bidea urratua da. Laborantza industrializatzea aski zen. Kantitateak ekoizterat behartu, produktibitatea zorroztuz, mekanizatuz eta langileak merkeenerat ordainduz. Ahal den neurri guzian merkatuetan ekoizpenak soberakinean eskaini, prezioak apalenean izan zitezen, laborariak beste gisan lagundu behar izanik ere, edo desagertzen utzi....
Ahantzi gabe goserik dauden guzientzat elkarteak hor direla sokorri eta sustengu. Frangotan biltzen dituzte supermerkatuen soberakinak, delako merkatu prezioak apal atxikitzen dituzten soberakin haien parekoak. Zerga gutiago ordaintzen dute saltegi handiek soberakinak eskainiz. Eta bestalde, Bihotzeko Ostatu ala Sokorri Katoliko, herritar batzuek beste moduko aserik hazten dute praubeagoen laguntzen. Behartsuek aldiz ez dute hauturik, sabeleko goseak ase, gainerateko goseak ahantzi. Mundu hau trebes doa.
Ezjakin koronaren kurrinkaldi huntarik landa, serioski kontsideratuko denez elikadura osasunaren oinarri bezala. Osagarria premiazkoa zela kontuan harturik, erabaki zen azken mundu gerla ondoan amankomunean artatzea, eta sortu ziren seguritate soziala bezalako antolakuntza baliosak. Ez al du merezi elikadurak altxor amankomun bezala tratatua izatea? Herritar guziek dretxo baitute gutienez janari ona eta sendoa!
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
2024ko irailaren 11n, "Lortzear ote gaude?" izeneko artikulua argitaratu ziguten hainbat hedabidetan. Urtebete igaro da eta garbi esan dezakegu: EHUko gobernu aldaketak (Ferreira zen buru, Bengoetxea da orain) ez digu aurrerabiderik ekarri. Orduko zailtasunek zailtasun... [+]
Aurtengo ekainaren 25ean Eutanasiaren legeak laugarren urtemuga bete zuen. Nire iritziz, lege hori hainbat biztanleren lanari esker lortu da, eta, nolabait, pentsa dezakegu merezitako saria izan dela; izan ere, lege hori lortu bitartean pertsona askok erailketa salaketak,... [+]
2023ko uztailean jaso genuen berria antzuolarrok. Irimon bi aerosorgailu erraldoi jartzeko proiektu bat aurrera eramateko eskaera jaso zuela Udalak. Hasieran zalantzak eta galderak: nor zegoen proiektuaren atzean? Zein zen proiektuaren benetako helburua? Zein izango... [+]
Bizipen multzoa da gure historia. Esperientziek osatutako atal eta kapituluak. Errutina eta egunerokoa zipriztintzen dituzten gertaerak. Baina adin batera iritsita, bizi izandako momentu batzuk atzenduta geratzen dira, buruaren zokoren batean ostenduta. Ez ahaztuak,... [+]
Aste honetan, etxeko lanak jarriko dizkizuet. Hori gertatzen zaigu urte luzetan irakaskuntzan aritu garenoi: dena bihurtzen dugu arbel, etxeko lan eta ikas-egoera. Demagun euskal jai bat antolatu behar dugula herrian. Zer egitarau proposatuko dugu? Nola ospatu, dantzatu eta... [+]
Arantzaren buruko loreek ez zuten arantzarik, Arantzaren bizitzak, ordea, asko. Emakume izatearekin batera, jaiotzetik batzuk. Besteak gaztetatik eransten joan zitzaizkion, komisarian torturak ezarriak, Burgosko prozesuan eta kartzelan, arantza horiek denak patriarkatuak... [+]
Ez dira gauza bera. Sistema demokratiko bat, edozein eskalan, parte-hartzailea ez bada ez da demokratikoa. Demos batek ez badu lehentasunik erabakiak hartzerakoan, demokrazia eredu hori hutsala da. Israelgo Estatuan hauteskundeak egiten dira, baina ariketa politiko horrek ez dio... [+]
Teknologien azken joerengatik galdezka aritu da mastodon.eus-eko erabiltzaile bat, ezagutzen zuenak ez baitzion zirrararik eragiten. Zer pentsatua eman digu zenbaiti, eta jaso dituen erantzunak oso ezberdinak izan dira.
Nik adierazi diot teknologiek gizakion arteko... [+]
Ez dut ikusi nahi gorputza arimaren kartzela gisa. Baina ezin dut saihestu gorputz atletikoak, gazteak, osasuntsuak, ulertzea luxuzko ibilgailuak balira bezala, jabeen eramaile arinak. Gazte (osasuntsu, atletiko) ez garenon gorputzek ere bere jabeok eramaten gaituzte, baina kasu... [+]
Ikasturtearen hasiera, lankideekin, laneko deskantsuan, kafe baten inguruan, atzean utzitako hilabeteen oroimenak mahairatuz. Deskantsua paraje desberdinetan egin izanagatik ez ditugu alboratu gizarte gisa ibiltzen dugun garaia. Distantzia hartu eta geldiunean gaudenean gai gara... [+]
Trumpen muga-zergen dantza da azken hilabeteetako berri nagusietako bat. Gerra komertziala eta ekonomikoa hedabideen eta analisten ahotan daude oraindik ere. Gehienetan, baina, herritarrei gauzak era oso sinplean azaltzen zaizkie, gutxi-asko esanez Etxe Zurian ero bat dagoela... [+]
Horixe da datorren irailaren 10ean Frantziako Estatua hankaz gora jarriko duen deialdi herritar berriaren lema. Sarean gaia lantzen ari diren gune asko daude, baina bi interesgarrienak aipatzearren, hor daude, besteak beste, @lessoulevements edota @bloquonstout atariak.
Izan... [+]
Usaiako "süjetik" gabea, esku andana batek idatzia, errejent multzo batek zuzendua, gertakizun askoren kontari, gisa guzietara kolektiboa da.
Akordatzen naiz Blanca Llum Vidal poeta maitasunaz hizketan entzun nuen lehendabiziko aldiaz. Bere esperientziaz aritu zen, besteak beste. Esan zuen bere ordura arteko bizitzan maitasuna beti amaitzen zela, baina maitasunak ez lukeela amaitu beharko sentituz bizi dela. Ez dela... [+]