Jaizkibelgo jatorrizko ameztia berreskuratzeko lanean
Herri eta bailara askotan ari dira bertako basoen aldeko mugimenduak sortzen, eta horietako gehienak Baso Biziak plataforman bildu dira. Bada, pizkunde horren baitan, Jaizkibel inguruan lehenagotik lanean ari zen pertsona talde bat elkartu eta Amezti taldea sortu zuten iaz. “Urteak generamatzan pertsona batzuk hemengo basoa berreskuratzeko ahaleginetan lanean, eta justu iaz, gogotsu zegoen jende gazteagoarekin elkartu eta baso bizien aldeko mugimenduak animatuta, taldea sortu genuen”, azaldu dute proiektutik. Momentuz, Lezoko jendea dabil taldean, baina haien asmoa Jaizkibel mendi osoari begirako proiektua bultzatzea da. Urtarrilaren bukaeran baso bizien astea antolatu zuten.
aurre egingo dieten hedabide independenteak
Jaizkibel inguruan ameztia zen nagusi garai batean, baina gaur egun ezer gutxi gelditzen da lehengo baso hartatik. “Amezti ilaratxo gutxi batzuk besterik ez dira gelditzen, Hondarribi aldera txokoren bat ere bada, baina oso eskasa da”, diote. Hariztia ere urria da, batez ere terreno pribatuetan eta elkarren arteko loturarik gabeko orban txiki moduan dago. Itsas pinua da nagusi Jaizkibelen, eta horrekin batera, intsinis pinua, nahiz eta galtzen joan den azken urteotan. “Ia ez dago bertako basorik, baina, aldi berean, nabarmena da gu azken urteotan lanean aritu garen eremuan basoa beste egoera batean dagoela”, adierazi dute.
Izan ere, Iparragirre izeneko lur-eremuan urteak daramatzate bertako espezieak landatzen eta basoaren berreskurapen naturala laguntzen. “Bazeuden haritzak, lizarrak, urkiak eta hazia ematen duten landareak, eta guk ametza ere sartu dugu. Oraindik baso gaztea da, baina honezkero ikusten da beste partzeletan ikusten ez den aberastasuna”, diote. Hain justu, Satrustegi familia aberatsaren 22 hektareako lursailaren parte da, herriarekin muga egiten duena, azken urteetan berreskuratzen joan direna. “Jaizkibelerako oinezko bideak hortik doaz, eta herritarrok betidanik erabili izan dugu baso hori. Erabili, ez ustiatu”, azpimarratu dute.
Lurrak desjabetzeko eskaera
Urtarrilean eskaera egin zioten Ameztik eta Etxetxo Lezoko Memoria Historikoaren taldeak udalari: Satrustegitarren 22 hektareako lur eremua desjabetu dezala. “Basoaren garrantziaz gain, eremu horretan gerra ostean errepidea egin zuten presoek eraikitako hormak daude, eta memoria hori berreskuratzeko auzolanak ere egin izan ditugu”, diote. Gainera, lursailaren beheko partetik pasatzen den errekatik edan du historikoki Lezoko herriak, eta, gunearen interes hidrografikoa ere aldarrikatzen dute taldeek.
“Dena dela, guk eskatzen dugu udalak edo beste erakunderen batek lursail hori eskuratuko balu, kudeaketa guk eraman ahal izatea, ikusten ari baikara beste toki batzuetan jabetza publikoko lurretan ere astakeria handiak egiten ari direla”, diote. Eskaerak ez du erantzunik jaso, momentuz. Bitartean, baina, taldeak ez daude geldirik: auzolanekin jarraitzeko asmoa dute, eta eskala txikiko ametz mintegia martxan jartzeko asmotan dira, landare hori lortzeko zailtasunak baitituzte. “Beste toki batzuetan topatu daiteke, baina hona egokitutako landarea behar du”.
Marurin kokatutako proiektua da Mustai Ortua, Gorka Areitio Elorduik eta Marcela Pava Gomezek bultzatua. Diseinu grafikoko ikasketak egin zituen Areitiok eta horretan ari zen lanean, baina gainezka eginda zebilen. Pava, berriz, abokatua da lanbidez, baina ezin zuen horretan... [+]
Aramaioko Beñat Ibarguren Arrizabalaga da Larrinbarri ahabi ekologikoak ekoizteko proiektuaren bultzatzailea, eta 2012tik ari da Anbotopeko bere lursailetan fruitu gorri landareak eredu ekologikoan lantzen. “Lagun batek eta biok sortu genuen proiektua, hasiera batean,... [+]
Burujabetzan sakontzeko egitasmoa da Oiartzun Burujabe proiektua, udalaren, herriko ehun ekonomikoaren eta herritarren artean bultzatu dutena. “Oiartzungo herritarrek bertako baliabideak eta produktuak, bertan ekoizten dena erabiltzea bultzatu nahi dugu, kanpoko... [+]
David de Blasek abiatutako proiektua da Azpigorri Ahuntz Txorizoak, eta izenak argi uzten duenez, azpigorri arrazako ahuntzekin ari da lanean. “Urteetan industrian aritu nintzen lanean, baina pandemia garaian artzain eskolara joan nintzen, eta ikasketak amaitutakoan... [+]
Hamabost urte baino gehiago daramatza martxan Bizkaiko Kimuak ernamuinduen proiektuak, baina hasierako bultzatzaileak erretiratu dira eta erreleboa hartu berri dute Mikel Landa Luzarragak eta Asier Iñigo Oraindik. Ernamuindutako kimu freskoak ekoizten dituzte batik bat,... [+]
Ekoizleen eta kontsumitzaileen arteko zuzeneko harremanak sustatzeko asmoz azoka berria jarri du martxan Iruñeko Udalak, INTIA-Reyno Gourmetekin, Nafarroako Nekazal Produkzio Ekologikoaren Kontseiluarekin (NNPEK), Elikagai Artisauen Elkartearekin eta Bizilurrekin... [+]
2024ko irailetik martxan dute Urduñan Belardi hiltegia eta haragi-eraldaketarako gunea. Elikadura burujabetzaren bueltan herrian urte askoan egin duten prozesuaren ondorio da proiektua, Bedarbide abeltzainen elkarteak bultzatu duena. “Sektorean egindako ikerketatik,... [+]
Pirinioetan dago ezpel basatien munduko eremurik handiena, eta hain zuzen Nafarroako Pirinioan, Abaurregainan, sortu zuten 2020an Ezpelzaintza 2050 egitasmoa. Cydalima perspectalis sitsa hondamendi handia eragiten ari da ezpeldietan azken urteotan, eta espeziea babesteko eta... [+]
Duela urtebete pasa gauzatu zuten Ortulaguntza proiektua Debagoienan. Langile bat kontratatu dute bailarako nekazaritza proiektu txikietan txandaka lanean aritzeko, hartara ekoizleei lan karga arintzeko eta baldintzak duintzeko. “Sektorea zaurgarri zegoela eta errelebo... [+]
Maiatzaren 10ean egun osoko festa berezia antolatu dute Zestoako Amilibia baserrian. Agroekologiaren eta elikadura burujabetzaren alde, Gipuzkoako Biolur elkarteak abiatutako proiektua da Amillubi, eta udaberriko hitzordua aitzakia paregabea izanen da tarte eder bat partekatu... [+]
Proventza eskualdean, Alpeen hegoaldean abiatu zuten Lili Saint-Laurent euskaldunak eta Mathias Guibert proventzarrak abeltzaintza proiektua duela hamar urte pasatxo. “Ardi, ahuntz, behi, txerri eta pottokekin plantatu ginen etxalde dibertsifikatua landuz, baina laborantza... [+]
2021 inguruan hasi zen Itziar Presa Blasco gernikarra konbutxaren munduan murgiltzen. “Magisteritza ikasi nuen nik, eta hezkuntzan aritu nintzen urteetan lanean, baina semeak jaio zirenean etxean geratzeko aukera izan nuen, eta ordu arteko guztia, nolabait, apurtu egin... [+]
Gasteizko Basaldea etxaldean dago kokatuta Soilik nekazaritza birsortzaileko proiektua, Abetxuko auzoan, eta Jaime Garcia, Joseba Vigalondo eta Javier Chaves dira bultzatzaileak. “Lehen sektorean, eredu agroekologikoan inkorporazio berriak bultzatzea da gure helburua,... [+]
Duela lau urte abiatu zuten Azpeitian Enkarguk proiektua, Udalaren, Urkome Landa Garapen Elkartearen eta Azpeitiako eta Gipuzkoako merkatari txikien elkarteen artean. “Orain proiektua bigarren fasera eraman dugu, eta Azkoitian sortu dugu antzeko egitasmoa, bere izenarekin:... [+]