Euskal hezkuntza sisteman haur zaurgarriak ondo integratzeko dekretua egin zuen Eusko Jaurlaritza Hezkuntza Sailak 2023ko maiatzean eta gaur haren balorazio oso kritikoa egiten du Ikastolen elkarteak: hark ez du balio izan segregazioa amaitzeko. Hainbat proposamen ere egin dituzte egoera bideratzeko.
Dekretuaren helburuetako bat eskolaratze inklusiboa sustatzea izan zen, hau da, ikasle guztiek matrikulatzeko garaian aukera berdinak izatea bermatzea: “Helburu hori Ikastolen Elkartea osatzen dugun ikastolen helburua ere bada eta lanean gogor dihardugu ikasle zaurgarriak ikastoletara ere etor daitezen”. Ikastoletako arduradunen ustez, ez dira helburu hori betetzeko neurriak hartu eta, beraz, “balorazio partekatu sakona egin behar da, emaitzak eta albo-kalteak baloratzeko”.
Horrez gain, elkartearen esanetan, agindu horrek praktikan ikastoletan matrikulatzen den ikasle kopurua mugatu egin du, geletan plaza libreak egonda ere: “Urtetik urtera Hezkuntza Saila matrikulazio mugak jaisten ari da, eta horrek ikastolen matrikulazio gaitasuna kaltetu du”.
Haurren zaurgarritasun indizea kalkulatzeko erabiltzen den formula ere ez dela egokia deritzote: “Indize horien oinarria familiek borondatez betetzen duten galdetegia da, eta galdetegi horrek ez dizkigu datu fidagarriak ematen”. Beraz, zaurgarritasun-indizea kalkulatzeko adierazle zehatzak, neurgarriak eta errealak ezarri behar direla uste dute, “hala nola familiaren errenta, ondasunak, edota lanbidea ziurtatua duen edo ez”.
Ikasturtea hasita dagoela matrikulatzen diren ikasleei dagokienez, “segregazioari aurre egiteko neurri egokia da matrikula bizia, baldin eta ikasle zaurgarrienen banaketa ongi egiten bada”. Ikastolen ustez banaketa hori gaur egun era egokiagoan egiten ari da, eta horren ondorioz,“nabarmen igo da ikasturtean zehar ikastoletan matrikulatzen ari den atzerritar jatorriko nahiz zaurgarriak diren ikasleen kopurua”.
Hala ere, diotenez, hori ez da nahikoa eta ez dago ez irizpide argirik banaketa hori gidatzeko, ezta ekitatearen aldeko borondate argi eta sendorik, “uste dugu banaketa hau modu intentzionatu batean egiten dela, eta ikastoletara ez dela bideratzen dagokigun” haur kopurua.
Azkenik, uste dute egungo sistemarekin familiek hezkuntza-zentroa aukeratzeko duten eskubidea ez dela guztiz bermatzen: “Matrikulazio prozesuak eta zonifikazioaren aplikazioak aukera hori mugatu egiten dute zenbait kasutan, eta horrek aukera berdintasunaren urraketa dakar”.
Ikastolen proposamenak
Bost proposamen aipatu dituzte egungo egoera hobetzeko. Bat, zaurgarritasun indizea kalkulatzeko datu eta adierazle objektiboetan oinarritutako formula berri bat garatuko dute ikastolek. Bi, herrietako eragin-eremuen diseinua berrikustea, “eremu horien konfigurazioak, askotan, familien jatorri sozioekonomikoaren araberako banaketa indartzen du, eta, ondorioz, ikastetxe jakin batzuetan ikasle zaurgarrien pilaketa gertatzen da”.
Hiru, udal matrikulazio-bulego neutroak sortzea informazioaren gardentasuna eta berdintasuna bermatzeko, horrela gurasoek “orientazio argia eta fidagarria jasoko lukete familiengandik gertuen dauden bulegoetan”. Lau, matrikula bizia egoki baliatzea, hori baita “hezkuntza-sistemaren oreka bermatzeko tresna nagusietako bat, bertan sartzen diren ikasle kopurua oso handia baita. Gure ustez premiazkoa da matrikulazio bizia modu gardenago, orekatuago eta bidezkoago batean arautzea”.
Eta bost, elkarteko bozeramaileen esanetan, ikastolak tresna bat dira Euskal Herriko hezkuntza sistema propioa eraikitzeko bidean eta, beraz, “Euskal Herriko edozein familiak izan behar du ikastoletako kide izateko aukera. Horretarako, Hezkuntza Zerbitzu Publikoa eskaintzen dugun ikastetxe guztiei trataera bertsua ematea aldarrikatzen dugu, eskaintza eskabideen arabera egokituz eta kasu honetan ikastoletako matrikulazio-gaitasuna kaltetu gabe”.
Ikastolen beka sistema
Hezkuntza Sailak neurriak hartzen dituen bitartean, ikastolen elkartetik egingo dutena ere zehaztu dute: bat, “beka-sistema propioa ezarriko dugu ikasle guztien sarbide unibertsala bermatzeko eta nahi duenak gure proiektuan parte hartzeko aukera izan dezan. Ikastolen komunitateak elkartasun mekanismo sendo baten bidez bermatuko du aukera berdintasuna”.
Bi, euskara etxetik ez dakarten ikasleak euskalduntzeko “plan berri bat garatuko dugu, izan bertakoentzat zein kanpotik datozenentzat”. Datorren ikasturtetik aurrera herri mailako murgiltze guneak martxan jarriko dituzte, eta horretarako administrazioen inplikazioa ezinbestekoa eskatu dute, “ikasleek euskara eta euskal kulturan murgiltzea du helburu egitasmo honek, ondoren ibilbide akademikoa baldintza linguistiko duinetan egin ahal izan dezaten”. Eta azkenik, Ikastola hautatu duten familia guztiek “gurean jarraitzeko aukera izan dezaten lan egingo dugu”.
Agerraldi osoaren eduki zehatza nahi duenak ikastolen elkarteko webgunean eskura dezake.
Espainiako Gobernuak Europako Batzordeari egindako eskaerari Euskal Herriko, Kataluniako eta Galiziako 28 unibertsitatek babesa eman diote. Salvador Illa Kataluniako Generalitateko presidenteak eta Imanol Pradales lehendakariak eskutitz bat sinatu dute eskaerari babesa... [+]
Hezkuntza Sailak 2025-2026 ikasturtearen antolaketa bigarren hezkuntzako ikastetxe publikoetan ebazpena argitaratu du. Urteroko agiria da, uztail hasierakoa; ikasturte-hasierako ebazpena esaten diogu.
Aurtengoan, hauxe jasotzen du euskarazko bertsioak:... [+]
Berriz gertatu da. Bartzelonako Unibertsitateko ikerlari batzuek (emakumeak) salatu dituzte beren nagusiarengandik (gizona) jasandako sexu erasoak eta nagusikeria edo botere-gehiegikeria. Eta berriz ere, ospe handiko gizonaren aldeko adierazpena bultzatu dute, baita... [+]
Adituen irizpideei jarraituko dien pantailekiko deseskalatzea premiazkoa da eskolan eta etxean. Osasunaren bueltako Espainiako Estatuko erakunde garrantzitsuenek sortu berri duten plataformak hala dio. Internet eta sare sozialekiko “hiperkonexioa da pandemia berria”... [+]
Erakundeek, beren helburua bete ondoren ere, bizirik irauteko ahalegina egiten dute, Max Weber-ek zioen modura. Baina porrotaren kontzeptuaren eremutik haratago joan eta jakinduria eta ausardia behar dira elkarte bat amaitzeko, Alan Badiou gogoratuz.
Euskal Herrian ere... [+]
2025-2026 ikasturtean, Medikuntza eta Erizaintza Fakultatean euskarazko 32 ikaspostu gehiago eskainiko ditu EHUk. Erakundeak adierazi du kopuru hori lortzea Eusko Jaurlaritzako Osasun Sailarekin eta Zientzia, Unibertsitate eta Berrikuntza Sailarekin izandako... [+]
Azterketak euskaraz gaia aktualitatean jarri zen berriz ekainean, baxoaren hilabetean. Etxepare lizeoko ikasleek aldarrikatzen segitu dute Baionako suprefeturaren edo herriko etxearen aitzinean eta euskaraz ari diren irakasleek prentsaurreko bat eskaini dute azpimarratzeko... [+]
Ikastetxeetako ikasgelak, tamalez, espazio gatazkatsuak izaten dira askotan eta, gatazka gehienetan gertatzen den moduan, emozio intentsuak eta minak izaten dira. 2022an, ikastetxeetan aritzen diren beste eragile batzuekin batera, azken urteetan ikasgela askotan bizirik dagoen... [+]
Datu latza utzi du Ijito Idazkaritza Fundazioaren azken ikerketak: ijitoen %0,8ak baino ez du unibertsitate titulua lortzen. Espektatiba eta erreferentzia falta, eskola-segregazioa, aurreiritziak, arrakala ekonomiko eta kulturala… faktore garrantzitsuak dira,... [+]
EHUk eginiko ikerketaren arabera, Araba, Bizkaia eta Gipuzkoako etxeko langileen %43,10ak ez du inoiz lan kontraturik izan, baina enplegatzaileen %70ak uste du "baldintza ezin hobeak" ematen dizkietela beren etxeko langileei. Etxeko langileen %27,4 egoera... [+]
Unibertsitatera sartzeko azterketa eredu berria estreinatu eta gutxira, datorren ikasturterako azterketa berriz ere “goitik behera” aldatuko dietela eta probak eskakizun maila altua izango duela salatu du EAEko Historiako irakasle talde batek. Azterketa eredua... [+]
Kanbon egin duten urteko biltzar nagusian ontzat jo dute lizeo berriaren garapenari buruzko txostena. Donapaleuko ikastolaren ondoan egongo da, eta hasiera batean 180 ikasle hartu ahal izango ditu, Seaskako arduradunen arabera. Lizeo berriaz gain, urteko biltzarrean azken... [+]
Kooperatibismo bat komunitateari begira UEUko topaketek, komunitatea ahaldundu eta lurraldeetako beharrei erantzuteko tresna direla gogorarazi ziguten. Halaxe da, bai, baina ekaina ez da kooperatibetan idealizaziorako garai egokiena, ez behintzat kooperatibetako kudeaketa... [+]
María del Cielo Galindo Puyalek EHUn Master Amaierako Lana aurkeztu du ostegunean, ekainaren 26an. Galindok kitxuaz hitz egin du epaimahaiaren aurrean, Boliviako emakume indigena meatzarien parte-hartze politikoaz. Lana kitxuaz eta gaztelaniaz idatzi du, eta bere anaiak... [+]
Zergatik eskaintzen dira Lanbide Heziketako hainbeste ziklo erdara hutsean EAEn? Zergatik jarraitu behar dituzte ikasketak gaztelaniaz ordura arte D ereduan euskaraz aritu diren ikasle andanak? Lanbide Heziketa euskalduntzeko behingoz plan estrategiko bat gauzatu dezala eskatu... [+]