“Hikaz egiten ere, eginez ikasten da”

  • Aurreneko aldiz Euskaraldiaren barruan Hikaldia egingo da. 83 herrik eman dute izena. Iaz hitanoa bultzatzeko sortu zen ZirHika talde eragileak antolatu du ekimena, Tauparekin batera. Patxi Saez Beloki ZirHika taldeko kidea elkarrizketatu dugu. Bi helburu dituzte estreinaldian: hika ikusgarri egitea eta jendea hika erabiltzera edo entzutera animatzea.


2025eko maiatzaren 09an - 06:00
Beasain da Euskaraldia Hikan parte hartuko duen herrietako bat. ‘Appa hi!’ hika ikasteko aplikazioaren aurkezpeneko argazkia da. Euskaraldia.

Zein helburu duzue Euskaraldian?
ZirHika taldea hitanoa bultzatzeko sortu hunan, eta Euskaraldian oso aukera ona ikusi geninan hika mintzamoldeari ikusgarritasuna emateko Euskal Herri mailan. Zeren Euskaraldiak bi alderdi zauzkan oso interesgarriak hizkuntzaren aldetik, batez ere ikusgarritasuna. Txapak jartzen dizkinate parte hartzen duten euskaldunek eta ikusgarri egiten dun. Euskaldun bakoitzak badinagu gure harreman sarea eta ibiltzen gaitun beti ea norekin egin dezakegun euskaraz. Euskaraldiak ematen zigun aukera harreman sare hori zabaltzeko. Askotan, Euskaraldia fitxaketa garaia izaten den. Euskaraz egiten duen baten harreman sarea x baldin bada, oraindik eta harreman sare txikiagoa izaten dun hikaz egiteko gai denarena.

Zein da beste xedea?
Hizkuntza ohiturak aldatzea. Euskaraldia batez ere hori dun, euskaraz egiteko ohitura hartzea. Kasu honetan hik ez dakin hika egiten eta Euskaraldian animatu egiten haiz lehenengo pausoak ematen; edo badakin hika egiten, baina ez daukan erraztasunik eta Euskaraldian saiatzen haiz gehiagotan erabiltzen. Hikaz egiten ere, eginez ikasten dun.
Bi alderdi horiek zauzkan Euskaraldiak eta biak oso interesgarriak ditun hitanoa bultzatzeko. Horregatik jo geninan Taupara, baiezkoa jaso geninan, eta ZirHikaren esku gelditu hunan antolaketa.

Bereziki noka bultzatzea bada helburua?
Bai, jakina. 83 herri batzordek eman diten izena. Hamabina ditun Bizkaikoak eta Nafarroakoak, eta gainerako 59ak Gipuzkoakoak. Hor ikusten den argi non daukan indarra hikako moldeak: Gipuzkoan. Orain dela bi urte Badiharduguk [euskara elkartea] ikerketa bat egin zinan, eta han garbi azaltzen hunan, hika egiten zen tokietan osasuna hala moduzkoa zeukala, eta egiten zen tokietan toka egiten hunan noka baino gehiago. Nokaren egoera askoz zaurgarriagoa eta kaskarragoa den. ZirHikaren helburua baden noka bultzatzea, askoz egoera ahulagoan dagoelako.

Batik bat gazteak aipatu dituzue.
Azkenean, hizkuntza bat biziberritu nahi badugu, eta kasu honetan mintzamolde bat, garbi zegon belaunez belauneko transmisiotik hasi behar dela lanean. Hizkuntza biziberritze-kontutan gazteak izaten ditun helburu. Begira Araban zer gertatu den. Euskara ia desagertu zen eta gaur egun haur eta gazteek egiten dinate euskaraz. Beste alde batetik, oso baliagarria da gazteen arteko hurbileko, lagunarteko, harremana indartzeko. Askotan, gazteak eguneroko harremanetarako hizkera eta hitz bila ibiltzen ditun euskaratik kanpo eta hitanoa adinkideen arteko harremanak estutzeko oso mintzamolde baliagarria den.

Euskaraldian nola funtzionatuko du? Nolako elkarrizketak sortuko dira H pegatina jarrita dutenen artean? Zer espero duzue?
H pegatina [belarripest eta ahobizi txapetan itsatsiko da] eraman dezake, lasai asko, belarriprest txapa daukan batek edo ahobizi batek. H-a eramateak bakarrik esan nahi din solaskideari esaten ari haizela, “nirekin badaukak/badaukan hikaz egitea”. Baina ez hau behartzen hikaz egitera, ezta jakitera ere. H-a gonbite bat da: “Hik baldin badakik/badakin eta nahi baduk/badun egin niri lasai hika”. Hortik zer sortuko den? Egoera desberdinak: belarriprest bati hika egitea, bi ahobiziren arteko hartu-emana hikaz, ahobizi batek hika egingo din eta besteak ez... konbinazio horiek guztiak sortuko ditun. Baina, hori den, H-aren atzean dagoena ez zagon behartuta hika egitera. Egia den, askok pentsatzen diten H-a eramanez gero egin egin behar dela hikaz, eta ez den horrela.

ZirHika taldeak antolatu du Euskaraldia Hika. Zein beste asmo dituzue urte honetarako?
Iaz 80 hika eragile baino gehiago bildu hitunan Oñatin lehenengo topaketetan eta han sortu hunan ZirHika talde eragilea. Asmoa dun topaketei jarraipena ematea eta azaroan egingo ditun bigarrenak Markina-Xemeinen [Bizkaia]. Lehenengo topaketa hartan bi gauza erabaki genizkinan: hurrengo topaketak egitea eta Tauparekin harremanetan jartzea Euskaraldian hitanoa txertatzeko. Horiez gain, lehengo urteko Durangoko Azokan Hikadromoa egin hunan eta oso ondo atera hunan. Jendea errepikatzeko gogoarekin gelditu hunan eta aurten ere egingo dinagu.

Gazteengan ere eragin nahi dinagu. UEMAko udalekuetara arnasguneetako gazteak joaten ditun, batez ere. Gehientsuenek egiten dinate hikaz, nahiz eta toka hitz egiten dinaten noka baino. Hor noka indartu nahi dinagu, eta udalekuek irauten duten bitartean gazteen arteko harremana hikaz izatea den helburua. Udalekuenaz gain, praktika onen bilduma bat egin nahi dinagu. Han eta hemen hainbat ekimen ari ditun egiten hitanoa bultzatzeko: hikadromoak toki askotan, hika bertso saioak, eta beste. Praktika horien bilduma bat egin, modu txukunean webgune bat sortu, eta argitaratzea da asmoa. Herriren batean sustapen lanean hasi nahiko balute, zer egin dezaketen kontsultatu ahal izango diten.

 


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Euskaraldia
2025-05-16 | ARGIA
Euskaraldian eta urte osoan, euskaraz informatu

Euskaraldia martxan da, hizkuntza ohiturak aldatzea bultzatzeko ekimen erraldoia. Milaka eta milaka herritarrek konpromisoa hartu dute, hamaika egunotan, euskarak presentzia gehiago izan dezan euren eguneroko bizitzan. Askorentzat pauso txikia baina ahalegin handia izango da,... [+]


2025-05-15 | ARGIA
Ilusioa berreskuratu nahi du abiatu berri den Euskaraldiak

Maiatzaren 15etik 25era izango da Euskaraldia. Laugarren edizioa da eta antolatzaileek aurtengoa “herrikoiagoa eta ilusionagarriagoa” izatea dute helburu. Izan ere, hirugarren edizioan apalaldia sumatu zuten, pandemia garaiko Euskaralditik burua altxa ezinda. Ostegun... [+]


Konpromiso sindikala Donostiako Udalean
“Euskaraz lan egin eta bizitzeko aukera bermatu daiteke, borondatea baldin badago”

Donostiako Udaleko langileen batzordea osatzen duten bost sindikatuek (ELA, LAB, CCOO, Erne eta ESAN), akordioa egin dute, Euskaraldia dela-eta langileen parte hartze aktiboa sustatzeko eta euskaraz bizi eta lan egiteko aukerak bermatzeko. LABeko ordezkari Joseba Alvarezek... [+]


Goiatz Urkijo, Euskaraldiaren koordinatzailea
“Ez dira kontraesankorrak ahalegina eta Euskaraldian ilusioz parte hartzea”

Euskaraldiaren laugarren edizioaren bezperatan egon gara Goiatz Urkijorekin. Hirugarrenean apalaldia sumatu zuten; bigarrena pandemia betean egin izanak ez zuen askorik lagundu. Aurtengoa herrikoiagoa eta ilusionagarriagoa izatea dute helburu. Oraingoz pozik daude tokian tokiko... [+]


2025-04-04 | ARGIA
Euskaraldia Hika-rako 83 herrik eman dute izena

Aurtengo berritasuna da. Ahobizi eta belarriprest rolen artean aukeratzeaz gain, herritarrek Euskaraldia Hikan parte hartzeko aukera izango dute. Hitanoa erabiltzen ez den herrietan, toka eta noka, bien erabilera bultzatuko da, eta hitanoa bizirik dagoen herrietan nokaren... [+]


Nafarroako Euskaraldiaren hamaikakoa, prest

Euskaraldiaren hamaikakoa aurkeztu dute Nafarroan: Julio Soto bertsolaria, Edurne Pena aktorea, Julen Goldarazena musikaria (Flakofonki), Claudia Rodriguez  Goxuan Saltsan taldeko abeslaria, Eneko Garcia (Albina Stardust), Yasmine Khris Maansri itzultzaile eta kazetaria,... [+]


Ireki dute Euskaraldian izen emateko epea

Gasteizen egin duten ekitaldian ireki dute izen ematea, laugarren edizioa hasteko bi hilabete falta direla. Erakundeetako ordezkariak, herritarrak eta entitateetako kideak agertu dira, besteak beste. Euskaraldiaren koordinazioa Euskal Herriko erakunde publikoen eta Taupa... [+]


Euskaraldian hitanoa lantzera deitu dute

Hamahiru ZirHika kide batu dira hitanoaren erabilera aldarrikatzeko eta antolakundearen ekintzen berri emateko. Azalpenak Badihardugu elkarteko Idoia Etxeberria eta Galtzaundiko Uxoa Elustondok egin dituzte. Horiei, Andoni Egaña eta Amaia Agirre bertsolariak eta... [+]


Elkar mugituz?

Badator Euskaraldia, berriz ere. Urte berriko udaberrian izango da oraingoan, antza. Dagoeneko aurkeztu dute eta, egia esanda, harritu egin nau; ez Euskaraldiak berak, ezpada beraren leloak: Elkar mugituz egingo dugu.

Irakurri edo entzun dudan lehenengoan, burura etorri zait... [+]


2024-11-07 | Leire Ibar
Euskaraldiaren hamaikakoa aurkeztu dute, “bati esaten zaiona hamaikak jakiten duelako”

Komunikazioa, kirola, musika edo sukaldaritza bezalako esparruetan aritzeagatik ezagunak diren Euskal Herriko txoko guztietako euskaldunekin osatu dute Euskaraldiaren enbaxadore taldea.


2024-10-25 | Leire Ibar
Euskaraldiaren edizio berria aurkeztu dute: maiatzaren 15etik 25era izango da

Aurreko edizioetako esperientziak oinarri hartuta, antolatzaileek “Euskaraldia gaindituko duen Euskaraldia” egitea proposatu dute. Iruñean, Nafarroako Antzerki Eskolan, aurkeztu dute 2025eko maiatzaren 15etik 25era egingo den Euskaraldiaren laugarren edizioa.


2025eko maiatzaren 15etik 25era izango da hurrengo Euskaraldia

Antolatzaileen ustez hizkuntza ohituretan eraginkorra da Euskaraldia eta horregatik laugarren edizioa ere antolatzen ari dira. Hori bai, aurrekoak udazkenean egin dira eta hurrengoa udaberrian izango da.


2022-12-14 | Bea Salaberri
Euskalwashing

Euskaraldia bukatzear da lerro hauek idazten ditudan orduan, oraindik bukaera argazkiak eskas dira. Ez da dudarik ederrak izanen direla, besta handi batean hartutakoen antzekoak.

Bizkitartean, artoski irakurri ditut, hemen edo beste zenbait agerkaritan, ni baino adituagoak... [+]


Eguneraketa berriak daude