Herriari bizitza ematen dion Zigako eskolak itxi egin beharko du ume faltagatik
Lehen Hezkuntzako adin ezberdinetako sei ikasle baino ez ditu Zigako (Nafarroa) eskolak. Aukera baliatzen dute elkarbizitza lantzeko, tokiko curriculuma sustatzeko, landa ingurunea pedagogikoki aprobetxatzeko eta herria bera bizi eta dinamiko mantentzeko. Hori bai, ume gehiago eta segidarik ezean, ixtear da Zigako eskola.
Despopulatzen ari diren zonaldeetan, herriak eta bertako kultura bizi mantentzeko helduleku ezin hobea dira landa-eskolak. “Adineko emakume bat ikasturte hasiera guztietan ikastetxe atarira etortzen zitzaigun, esatera zein pozik zegoen ikasturtea hasi zelako eta haurrak entzuten zituelako berriz ere. Landa-eskola batek herriari bizitza ematen dio”, kontatu du Maite Oteiza Zigako eskolako zuzendariak, TVE kateak egindako erreportajean: “Nahi dugunaren inguruan kontzientzia hartu behar dugu helduok, zer den guretzat progresoa: hiri handi bat trafiko askorekin? Ala beste progreso mota bat, lotuagoa lurrari, ingurumenari? Indarra herrietan dago, herri horietan bizi den jendean”.
“Herri txikietako eskolak familia bat gara”
Baztanen hamabost herri daude eta horietako hamabik dute eskola. Zigak 22 ikasle izan ditu iraganean, gaur egun sei baino ez, Ziga eta Aniz herrietakoak, datorren ikasturtean eta hurrengoan lau izango ditu, eta gero ziurrenik itxi egin beharko dute, ume faltagatik.
“Herri txikietako eskolak familia bat dira”, kontatu du Oteizak, eta ikastetxean elkarbizitzari garrantzi handia ematen diotela nabari da. Besteak beste, beren kezkak agertzeko batzarrak egiten dituzte (patioan denek ez dutela gauza berean jolastu nahi eta auziaz hitz egin dute erreportajean ikasleek), batzarrak aproposak baitira eztabaidatzeko eta parte hartzen eta gainerakoak entzuten ikasteko.
Proiektuka ere aritzen dira Zigan. Esaterako, zortzien artean antzezlan bat prestatu dute, hasi eta buka, ikasturte amaieran herriko jendearen aurrean eskaintzeko. Sormena, idazketa, irakurketa, ahozko adierazpena, ahozkoa ez den espresioa, lotsa gainditzeko baliabideak… lantzeko aproposa da antzerkia.
"Asko aprobetxatzen dugu ingurua, eta are gehiago aprobetxatu nahi dugu. Gure etxeekin, herriarekin, jendearekin… egiten dugu lan, ukitu, esperimentatu eta manipulatu egiten dugu"
Zigako planoa hartu eta kalez kale ere ikusi ditugu haurrak, erreportajean. Espazioa, orientazioa eta beste jorratzeko modua da, baina tokiko curriculuma eta bertako historia, kultura eta ezagutza transmititzeko erreminta inportantea da ingurua. “Asko aprobetxatzen dugu ingurua, eta are gehiago aprobetxatu nahi dugu. Gure etxeekin, herriarekin, jendearekin… egiten dugu lan, ukitu, esperimentatu eta manipulatu egiten dugu, inguru oso aberasgarria dugulako, eta inguruan lan egitea bera oso aberasgarria delako, ez dakit zenbateraino baloratzen dugun”, dio Oteizak. Sukaldaritza tailerra ere bertako kultura bizi mantentzeko modua izan daiteke, haurrek taloa egiten ikasi dute esaterako, “batez ere despopulatzen ari diren herriotan inportantea delako gure kultura ez galtzea eta herria aktibo mantentzea, etorkizuna izan dezan”.
Eskolaren amaiera?
2024-2025 ikasturtean eta 2025-2026an soilik lau ikasle izango ditu Zigako eskolak, Nafarroako Gobernuko Hezkuntza Departamentuarekin hala hitzartuta. Ziga eta Aurizkoak dira bakarrik lau ikasle izango dituzten ikastetxeak Nafarroan. Ondoren, itxi egin beharko ditu ateak, gauzak asko aldatu ezean. Bitartean, herria bizi mantentzeko borrokan jarraituko dute bertako biztanleek. “Etorkizunean, jendeak hemen bizitzen jarraitzen badu, eskolak bizirik jarraituko du. Gure herrietan jendea bizi baldin bagara, eskolak beteko ditugu”.
Aurrekoan idatzitako Irakasleon figura artikuluaren harira, kontu esanguratsu bat landu nahiko nuke. Artikulu horretan aipatu bezala, jende askoren ahotan dabil irakasleon lan karga baxua dela (gehienbat hezkuntza publikokoena), eta ditugun pribilegioak gehiegizkoak direla. Ez... [+]
Euskal Eskola Publikoaren alde borrokatzea STEILASen ikurra da. Ikasturte hasierarekin batera, gogoratu behar da aurreko ikasturtean hainbat kolektibotan akordio garrantzitsuak sinatzea lortu genuela, hezkuntza publikoan grebak eta mobilizazioak egin eta gero. Lan-akordio horiek... [+]
Palestinan bideratzen ari den genozidioa salatu dute Euskal Herriko Unibertsitateko ordezkariek. Hainbat neurri hartuta ditu EHUk eta tartean, batzorde bat sortzeko proposamena egina dio errektoretzak Palestinaren aldeko unibertsitate mugimenduari, aurretik ere unibertsitateak... [+]
DBH, Batxiler eta Lanbide Heziketan irakasle izateko ez dela zertan irakaskuntzan formakuntzarik jaso, aski dela ikasgai horretako edukiak menperatzearekin. Hori legeztatzeko eskatu diote Espainiako Gobernuari hainbat erkidegotatik, eta gaia lehen planora ekarri berri du ELGAk,... [+]
Ikama ikasle antolakundeak deituta, ikasleak Palestinaren alde mobilizatu dira astearte honetan, Hego Euskal Herriko hainbat ikastetxe eta unibertsitatetan. “Denon erantzukizuna da egoerari buelta emateko salaketa egin eta mobilizatzea”.
Aintzane Mariezcurrena Afan elkarteko psikologoak nabarmendu du “oso garrantzitsua” dela txikitatik alzheimerrari loturako zalantzak argitzea eta gaiaz hitz egitea, haurrek beldurrik izan ez dezaten.
DBHko 4. mailan eremuka irakastea planteatzen duen curriculum agindua bertan behera utzi du Kataluniako Auzitegi Nagusiak, aurrez Batxilergoan egin zuen gisan. Eremukako proiektuen aurkako salaketa Aspepc DBHko irakasle katalanen sindikatuak jarri zuen.
"Erronka izugarria" duen mahaia jarri du martxan Eusko Jaurlaritzak, 50 bat eragilerekin: eskola segregazioa gainditzeko neurriak adostea. STEILAS eta ELA sindikatuek ez dute parte hartu; Jaurlaritzak oinarri dituen politikek segregazioa betikotzen dutela diote.
Hiru urte bete dituzten 1.404 ikasle berri matrikulatu dituzte D edo B ereduetan, Nafarroan. Adin guztiak kontuan hartuz, 27.334 ikaslek ikasiko dute euskaraz. Matrikulen 67,8% ikastetxe publikoen sarean izan da.
Hilotan, euskara sarritan izan dugu albiste. Txarrerako, euskaltzaleon artean nagusi den aldarte ezkorra ikusita. Baina euskararen egoera txarra dela ez da kontu berria, datuen bitartez beste zerbait iradoki den arren.
Har dezagun, adibidez, hizkuntzak irabazi ei dituen... [+]
Irailaren 1ean hasi dute ikasturtea Ipar Euskal Herrian, euskarazko eskaintzari dagokionez, hainbat berrikuntzarekin. Esaterako, Sohüta eta Luhusoko haur eskola publiko banak euskarazko murgiltze eredua eskainiko dute, eta Hazparneko Armand-David laborantza lizeoak euskaraz... [+]
Gordin esan dute Aiaraldeko ikastetxeok: euskalduntzea “arriskuan dago” eta ikastetxeek, bakarrik, ezin diote aurre egin “egoera larriari”. Autokritika egin, eta hamar konpromiso hartu dituzte, hezkuntza komunitateek praktikara eramatekoak. Era berean,... [+]
UEUk eta BadaLabek ikertzaile gazteei zuzendutako diziplinarteko ikerketa-proiektuen II. deialdia egin dute. Honen helburuak dira ikertzaile euskaldun gazteen arteko harremanak sendotzea eta ezagutza-arlo ezberdinetako ikertzaileak elkarlanean aritzea. Irailaren 22ra arte... [+]
Testuliburuen mailegutza, berrerabilera edota bigarren eskuko azokak ugaritu badira ere, ikasmaterialak gastua izaten jarraitzen du etxe askotan, dirulaguntzak dirulaguntza. Eskola-itzulerak batez beste 400 eta 500 euro arteko gastua ekarriko du Hego Euskal Herriko etxeetan,... [+]
Bost sexologoren formazioa jasoko dute Nafarroako hamabi ikastetxetako irakasleek: sexualitatea ikasleekin lantzeko edukiak eta proposamen pedagogikoak eskainiko dizkiete. Skolae programaren segida izango da, nolabait.