Mundu osoan milioika lagun atera dira kalera klima larrialdiari erantzuna exijitzeko. Protagonista nagusiak ikasleak izan dira.
Orain arteko neurriekin nahikoa ez dela eta, klimaren egoera hobetzeko astelehenean New York-en egindako gailurrean neurri zehatzak eskatu zizkien NBEk gobernuei. 66 gobernuk hitz eman zuten karbono isuriak amaitzeko aferarekin bat egingo dutela.
NBEko idazkari nagusi Antonio Guterres-ek adierazi zuenez, bilerak “mugarri” izan behar du, eta beronen helburua diskurtso eta negoziazioak entzutea ordez, ekitea litzateke.
Askotariko neurriak mahaigaineratu ziren: energia berriztagarria eskuratzeko azpiegitura gehiago sortzea; elektrizitatea sortzera bidean ikatza alboratzea, erregai fosilei diru laguntzak kentzea, eta abar.
Hutsuneak izan ziren bileran: gehien kutsatzen duen herrialdeen artean dagoen AEBetako presidente Trump-ek ez zuen parte hartu. Brasil eta Saudi Arabiako ordezkariak, bertan egon arren, ez zuten hitz egin. Bestetik, Japonia eta Australiako ordezkariak ez ziren egon bertan.
Cientos de jóvenes se movilizaron ayer por el clima exigiendo a las autoridades acciones ante la crisis climática mundial🌎 Desde #Lima, así se vivió la manifestación #FridaysForFuture #ClimateAction #ClimateStrike @mociccperu @FuturePeru @jpccperu pic.twitter.com/B1ICoS7pVD
— TierrActiva Perú (@TierrActivaPeru) September 21, 2019
The #ClimateStrike march in #Johannesburg is 🔥🔥🔥.
— 350 Africa (@350Africa) September 20, 2019
Moments like this are good moments for reflection. This many people don’t mobilize by accident. #climatestrike #AfrikaVuka #SouthAfrica pic.twitter.com/dIuPYW8TqO
These children in #NewDelhi live on the mountain.... yes a mountain of landfill.....striking with you @GretaThunberg from their home #BhalswaLandfill for their RIGHT TO LIFE !!! pic.twitter.com/Y6YrYtlyVH
— Fridays For Future India (@fridays_india) September 22, 2019
"I want to leave my children a world worth living in."
— DW News (@dwnews) September 23, 2019
Over 100,000 people took part in the Berlin #ClimateStrike on Friday. We asked some of them why: pic.twitter.com/o0f5sSY49v
Huge crowd for modi #HowdyMody
— soutweets (@soutweets) September 22, 2019
Haters will say this is NY #ClimateStrike pic.twitter.com/FHOq7hs5z8
#climatestrike Tokelau 🇹🇰 happening now. The students of Matiti School in Nukunonu leading the march through their low lying atoll island home calling on the world to follow the example they have already set by going 100% RE #matagimalohi #pacificpawa pic.twitter.com/K9c8Bt8gWH
— 350 Pacific (@350Pacific) September 22, 2019
The #ClimateStrike crowd numbers are phenomenal.
— Guardian Australia (@GuardianAus) September 20, 2019
Melbourne 100,000+
Sydney 80,000+
Brisbane 30,000
Hobart 20,000
Canberra 15,000
Perth & Adelaide at least 10,000 each
Thousands more across regional Australia & Pacific https://t.co/rViiPMOgWR @strikeclimate #schoolstrike4climate pic.twitter.com/VAOKRHq7Zu
“We are not sinking, we are fighting” #ClimateStrike Kiribati #MatagiMālohi #PacificClimateWarriors pic.twitter.com/UOrtIsCBv9
— 350 Pacific (@350Pacific) September 20, 2019
It’s Friday morning in Japan. Climate strike in Hiroshima just started! Please follow us! @gretathunberg #fridayforfuture #climatestrike #globalstrikeforfuture #fridayforfuture #Hiroshima #prayformotherearth #strikewithus #気候マーチ #グローバルマーチ pic.twitter.com/nvMoL0bEeT
— あーす・じぷしー公式 (@earthgypsy424) September 20, 2019
Larrialdi Klimatikoaren aldeko Bizkaiko Aliantzak prentsaurrekoa egin zuen ostegunez jakinarazteko, besteak beste, irailaren 27rako langileen greba orokorra deituko duela. Langileen greba orokorraren xedea da giza jardunak Klima Aldaketaren gainean duen eraginaren aurkako borrokara ahalik eta jende gehien biltzea.
"IPCCren azken txostenaren arabera, isurketak igo ahala, munduak gero eta arazo larriagoak izango ditu, eta uste baino lehenago gertatuko da hori. 2030. urtean dugu muga, eta arro mediterranearrean dauden ekosistemarik hauskorrenetakoak ditu Iberiar Penintsulak. Europan, klima-aldaketaren mehatxua gehien jasango duen eskualdeetako bat da arro mediterranearra, gainera (...)".
Ekologistak Martxanen lotura honetan irakur daiteke agiri osoa, honekin bat egiten duten eragileak eta Bilborako aste osoan zehar deitu dituzten mobilizazioak.
Egunotan munduan dugun greba Greta Thunberg gaztearen Fridays for Future elkarteak bultzatu du gehien bat, eta gero herrialde edo eskualde bakoitzeko talde ekologistek eta bestelako eragileek hartu eta egokitu egin dute, leku bakoitzeko errealitatera. Thunberg 2018an hasi zen ostiraletan klasera ez joaten, "zerbait egin behar zela" uste zuelako, eta ordutik influentzia handia lortu du gauetik egunera. Gaur milioika pertsona bera 2018an egiten hasi zena egiten ari dira.
Ostiraletik ostiralera, hau da, irailaren 20tik 27ra, mobilizazioz jositako astea deitu dute, baina greba deialdia bi egun horietan deitu dute. Mundu mailako greba izanda, antolatzaileek ikusi dute leku batzuetan mobilizatzeko zailtasunak izan ditzazketela egun bakarrean deitu ezkero; hori dela eta, bi greba egun deitu dituzte, eta herrialde edo eskualde bakoitzak erabakiko du irailaren 20an, 27an edo bietan greba egin. Gure kasuan, greba eguna irailaren 27an dago deitua, baina lehen ostiralean milaka pertsona atera dira jada pazifikoko herrialdeetan: Australian, Tailandian eta beste hainbat lekutan.
Metano isurketak murriztearen beharra berresten du klima aztertzen dabilen The Global Carbon Project proiektuko 69 ikerlarik plazaraturiko txostenak. Horrez gain, biharamunean atera du bere txostena Lurraren Aldeko Batzarrak, eta argiki dio: aldaketa sistemikoak bideratzeko... [+]
Espainiako Estatuan 1.386 pertsona hil dira gehiegizko beroagatik abuztuan –iazko abuztuan baino %3 gehiago–, Osasun Ministerioaren Carlos III. Institutuak emandako datuen arabera. Araba, Bizkaia eta Gipuzkoan 44 lagun hil dira, eta Nafarroan 22.
Munduko klima gogorrenetakoa du Balutxistanek: basamortuko klimaren muturreko bero eta lehorteak, eta Arabiako itsasotik ekarritako montzoiaren eurite irregularrak, urte batzuetan eskasak eta bertzeetan uholdeak eragiteko modukoak. Hala eta guztiz ere, bertan laborantza badago,... [+]
Itsasoaren heina 9,4 zentimetroz igo da azken 30 urteetan, baina guneka anitzez handiagoa da igoera –besteak beste, Pazifikoko eremu batzuetan 15 eta 30 zentimetro artekoa da–. Beroketa efektuko gasen isurketak ttipitzeko eta klima larrialdiari aurre egiten... [+]
Hori da ikerketa berri batek ondorioztatu duena, baldin eta betetzen badira gaur egun berotzearen handitzeari buruz dauden aurreikuspenak. Eta NBEren arabera, mende amaierarako tenperaturak 3 graduko igoera izango du XX. mende hasierarekin konparatuta.
Mundu mailan erregistratutako urterik beroena izan zen, eta Europako bigarren beroena, ISGlobalek egindako azterlanaren arabera. Europa hegoaldeko estatuak dira heriotza-tasa handienak dituztenak. Parisko Akordioan zehaztutako helburuak ez dira betetzen ari.
Munduko erakunde militar suntsitzaileenak 75 urte bete ditu, eta eztei horiek behar bezala ospatzeko, esan du bere kideek gehiago gastatu beharko dutela armetan. Gainera, urtemugaren goi bileran beste potentzien kontrako gerra hauspotu du NATOk, Txinaren eta Errusiaren kontrako... [+]
Akainak edo kaparrak batetik, eltxo tigreak bestetik, Euskal Herrian duten presentziaz eta gurean dauden espezieez mintzatu zaigu Aitor Cevidanes ikertzailea. Osasuna eta ingurumena hizpide, dituzten arriskuez, herritarron uste faltsuez eta klima aldaketaren nahiz gizakion... [+]
Klimari buruzko datuak jasotzen dituen Copernicusen arabera, hamahirugarren hilabetez jarraian errekorra hautsi da aurtengo ekainean. Parisko Akordioan hitzartutako 1,5ºC-en helburua ez da bete eta egoera aldatzen ez bada, errekor negatibo berriak izango direla aurreikus... [+]
Ingurumena, bioaniztasuna, uraren gestioa eta haurren beharrak oinarri hartuta, ikastetxeetako patioak aldatzeko proiektu kolektiboa jarri dute martxan Pirinio Atlantikoetan; Euskal Herriko lau herrik hartuko dute parte. Iruñean ere, itzal eta landare gehiago izango... [+]
Zeintzuk dira gure benetako beharrizanak ondo bizitzeko? Zer da ondo bizitzea? Galdera hauei erantzutea funtsezkoa da gehiegikeriaren gizartean, are gehiago larrialdi klimatiko, ekologiko eta zibilizazio krisiaren garaiotan.
Azken urteotan nabaritu den beroketa globalaren emendatzea neurri batean kutsadura murriztearen ondorioa da, hain zuzen, murriztuz doazen aerosol sufredunen isurketek, berez, berotegi efektuaren zati bat konpentsatzen dutelako. Paradoxa horrek egoera berri batean sartzen gaitu,... [+]