Harrituta
Harrituta. Bai, harrituta grafikoari begira. Eta sinetsi ezinik ere bai Europako mapari so. Gure herria COVID-19ak hildako pertsona gehien dituen herrietako bat dela? Nola da posible? Ez genuen munduko osasun sistemarik onena? Ez ginen elkartasunaz jokatzen duen eta auzolanean diharduen gizarte bat? Ziur ez dela gurea baino larriago den egoerarik beste hainbeste herrialdetan, Europan edo munduan? Bada, ez. Mundu mailan estatu bakar batek ditu, milioi biztanleko, Hego Euskal Herriak baino COVID-19ak hildako gehiago: Belgikak. PCR positiboa izan ez arren sintomatologia bera duten hildakoak COVID-19 erregistroan ere zenbatzen dituzte han.
Azalpen edo justifikazioaren bila, gure populazioaren adina edo dentsitateari begira jartzen dira batzuk datu hauetaz jabetzean, baina ez batak ez besteak ez ditu azaltzen herrialdeen artean ikusten diren ezberdintasun nagusienak. Eta Alemaniarekiko dagoen alde erraldoia azpimarratzean, haien datuak kolokan jarri izan dituzte zenbaitek, ezin sinetsita hain alde handia egon daitekeenik. Hori egiten dute, bertan zer egin den aztertu beharrean.
Nahita edo nahigabean, COVID-19ak hildakoen zenbakiei garrantzia kendu zaie bigarren olatu honetan. Garrantzia kenduta, bai, baina zenbaki horietako bakoitzak izen eta abizena zuen. Asteak dira kutsatuen zenbakiek gora egiten zutela berriz, eta horren atzetik hildakoak etorriko zirela bagenekiela. Bai, bagenekien hilaren hasieran Hego Euskal Herrian egunero 1.500tik gora topatutako positiboetatik, hiru aste pasatuta egunero hogei bizitza galduko zirela, azken astean ikusi dugun bezala. Baina aitzakia bat edo beste erabiliz, pertsona horiek bizitzeko zuten eskubidea urratu egin dugu. Alboko ondorio gisa hartu genituen haien bizitzak, benetan kutsatze kateak eteteko egin behar zen guztia egiteko prest ez geundelako. Ardura maila ezberdinekin, noski. Batzuek txikia eta beste batzuek askoz handiagoa, arduradun izateak hori dakarrelako. Baina bakoitza bere ardurarekin. Eta aurreikus zitekeen gisa, ez errietarekin ezta kexa hutsekin ere ez dira bizitza horiek salbatu. Planteamendu berriak behar dira, gainera, etorri zaigunari aurre egiteko, gurpila asmatu beharrik gabe, mundu osoa dugulako honi aurre egiten nola hobetu ikasteko. Eta gauzak beste modu batean egiteko proposamenak mahai gainean daude. Baina oraindik ere entzungor dira horiek onartu edota inplementatzeko gaitasuna dutenak. Noiz arte? Zenbat bizitza gehiago galdu beharko dira? Eta zeren izenean galtzen dira? Ekonomiaren izenean? Gure historia hurbilean bizitza oro sakratua dela min eta sufrimendu handiz elkar-irakatsi eta gero, zertan gabiltza orain?
Ekuazioa oso sinplea da. COVID-19az inor ez hiltzeko, birusarekin inongo kutsatzerik ez izatea beharko genuke. Guztiz desagerraraztea posible ez badugu ere, egin dezagun ahalegina behintzat ahal eta kutsatze gutxien gertatzeko. Egunean hogei hildako ez izateko. Hori lortzeko esfortzu handi bat jarri behar bada ere, baditugu zenbait adibide mundu mailan gauzak hobeto egiteko. Diruagatik ez gara ari behar diren pausoak ematen? Benetan? Hain miopeak gara ez dugula ikusten ekonomia egoera txarragoa pairatzen ari dela eta pairatuko duela pandemiari serio aurre egiten ez diogulako. Orduan, zertan gabiltza?
Bidali zure iritzi artikuluak iritzia@argia.eus helbide elektronikora
ARGIAk ez du zertan bat etorri artikuluen edukiarekin. Idatzien gehienezko luzera 4.500 karakterekoa da (espazioak barne). Idazkera aldetik gutxieneko zuzentasun bat beharrezkoa da: batetik, ARGIAk ezin du hartu zuzenketa sakona egiteko lanik; bestetik, egitekotan edukia nahi gabe aldatzeko arriskua dago. ARGIAk azaleko zuzenketak edo moldaketak egingo dizkie artikuluei, behar izanez gero.
2025ean hazkunde ekonomiko txikia (%0,6) ez da gai izango langabezia-tasak %8ko muga gainditzea saihesteko; Zor Publikoak bi bilioi euro (BPGren %115) gainditzen ditu EK-k ezarritako %60aren oso gainetik, eta Gastu Publikoak estratosferan jarraitzen du.
Horri gehitu behar... [+]
Eskubide linguistikoen ikuspegi integratzaile baten eskaintza dugu gaurkoa.
Espainiako supremazismo linguistikoa osasuntsu eta bizkor ageri zaigu, “hooligan” samalda anitz baten babesaz eta komunikabide indartsuez sustatua. Azken aurreko lagina Santi Martinezena... [+]
Euskal Herri osoan —beste herrialdeetan bezalatsu— jairik ez da falta. Negu giroan ere asko badira ospatzen direnak, uda-garaian ez da festa gabeko egunik. Egun-argi luzeak eta gau epelak jendea etxe zuloetatik kanpora, kalera ateratzeko aproposak dira eta jai giroan... [+]
Azken asteetan bolo-bolo dabil Poliziaren eta, zehatzago esanda, Ertzaintzaren gaineko eztabaida. Tamalez, eztabaida piztearen arrazoia ez dira horiek Euskal Herri Langilearen kontra erabiltzen dituzten biolentzia eta jazarpen sistematikoa. Horren ordez, Ertzaintzaren eta bere... [+]
Artikulu honek badu testuinguru bat lerroburuaren gainetik, Hernaniko Udalean Kontxita Beitiak aurkeztutako Euskal Euskal Errepublikaren aldeko mozioa onartu ez izana. Harira!
Prozesu heterokronikoa
Kultura judeokristau, musulmana eta platonismoaren ustez, denbora aurrera... [+]
Hemengo politikariek haien diskurtsotan immigranteen etorreraren alde edo kontra egiten dute. Immigrante ez-zurien etorreraren alde edo kontra, noski. Beste mugimenduak ez dut uste gehiegi inporta zaizkienik, edozein alderditakoak izanik ere. Tronu altu-altu batetik begiratzen... [+]
Duela gutxi Eusko Jaurlaritzak bultzatutako "Euskadiko Osasun Ituna" izenekoaren porrota ez da anekdota politiko soil bat, ezta osasun-kudeaketan unean-uneko estropezu bat ere. EAEko osasunaren ikuspegi kolektibo, inklusibo eta benetan publiko bat galtzea politika... [+]
Euskarak urte luzeetan ezaguturiko zapalkuntzaren ondorio larriak, frankismoaren errepresio itogarriak, baita gure hizkuntzarekiko erakutsi zuen jarrera erasokorrak ere, piztu zituzten herri honen euskaldungoaren kontzientzia eta oldarra. Eguneroko esperientziaren egoera larriak... [+]
A zer zortea gurea! Inork nahi ez duen edozein industria-proiekturentzako puntu bero gogokoena gara gu! Ezkerraldea eta Meatzaldea, beti prest beste leku batzuetan gogaitzen duen guztia beso zabalik hartzeko. Petronor? Ederto. Lindane-hobi bat? Aurrera. Dorre elektrikoak gure... [+]
Sentitzen dut, baina kosta egiten zait sinestea. Yeray Alvarez Athleticeko jokalariak analisi batean positibo eman izanak berriro azaleratu du kirolean existitzen den dopinaren inguruko eztabaida. Eliteko kirolean, hobeto esanda; eta horra hor auziaren gakoa. Kirolari... [+]
Futbola herriaren opioa zela zioten batzuk; garrantzitsuak ez diren gauzetan garrantzitsuena dela pentsatzen dute hainbatek; kapitalismo basatienarekin lotzen duenik ere bada… Nire iritziz, gizartearen isla soila da; herritarron gabezia eta arazo askoren isla.
Ez zait... [+]
Hizkuntzalari ospetsu José Ignacio Hualdek hiru joera nagusi bereizi ditu euskaldun berrien artean, batuarekiko harremanari dagokionez: euskalki biziko herrietan, gazteek etxean euskalkia darabilte eta eskolan batua; gaztelaniaz hitz egiten den hiriguneetan, gehienek batua... [+]
Azkenaldian buruari bueltak ematen ari natzaio, hezkuntza publikoaren egoerari. Aurtengo ikasturteko greba garaiak pasa dira eta lan hitzarmen berria sinatu zela denboratxo bat igaro da. Irakasleoi, onerako eta txarrerako, garai hartako odol beroa hoztu zaigula esango nuke. Ez... [+]
Abuztua heldu zaigu, irakurle. Oporretan zaude eta zuretzako denbora gehiago daukazu? Edo agian ez daukazu denborarik, oporrak planez bete dituzulako? Edozein modutan, kontuz! Egungo bizimoduaren psikologizazioak edonon sailkatzen ditu sindrome berriak, eta oporraldiak ez daude... [+]
Komisaldegian paper batzuk eman dizkidate. Izerdi tanta bakarra dakit bekokian behera bularreraino, piztu aire girotua, mesedez. Parrandan ondoegi pasatzearen asuntoak, hurrengo goizean galdutakoak salatu beharra. Inozo aurpegidun munipa batek hurrengo asterako zita eman ahal... [+]