Gernikan sirenak beste urte batez deiadarka, palestinako herritarren eta Bakearen Artisauen eskutik
87 urte bete dira ostiral honetan, 1937ko apirilaren 26an abiazio faxistak Gernika bonbardatu eta sarraskitu zuenetik. Urtero legez ekitaldi andana antolatu dute erakunde eta eragile sozialek. Tartean, pasealekuan eta Astra fabrikan dauden sirenak martxan jartzea.
Gernikako bonbardaketaren urteurrena dela-eta egitarau zabala antolatu du asteotan Gernika Memoriaren Lekuko plataformak, memoria "mundua begiratzeko modu bat" delako, aurkezpenean azaldu zuten moduan. Atzera begiratuta gaur egun gertatzen diren injustiziak salatzeko baliatuko dute hortaz efemeridea, duen garrantzia politikoari iskin egin gabe.
Egitarau barruan, besteak beste, Sarri min ematen du akordatzeak antzezlana eskaini dute pasa den astean Lizeo Antzokian, Ibarrekolanda Bigarren Hezkuntza Institutuko ikasleen eskutik. Joseba Sarrionandia idazlearen olerki-lanetatik abiatuta egindako sormen lana da.
.jpg)
Baina ostiral hau dugu duela 87 urte abiazio alemaniar faxistak agintari frankistekin elkarlanean egindako sarraskia gogoratzeko une gorena. Ohi legez arratsaldeko 15:45etan 4 minutu ekimena egingo dute, Pasealekuan eta Astra fabrikan sirenak berriz martxan jarri eta herri osoan entzungo dira. Aurten Palestinako herritarrak eta Bakearen Artisauak gonbidatu dituzte horretarako.
"Gernikatik eraikitzen dugun memoria elkartasunean oinarritzen da –azaldu dute plataformako kideek–. Justizian. Ahotsa altxatzean, beharrezkoa den une, arrazoi, eta bider guztietan. Horregatik diogu, beste behin ere, gu beti Palestinako herriarekin egon garela, eta izango garela, eta bere aurkako genozidio saiakera – gure aurka saiatu ziren bezala- beti gogoratuko dugula historiaren lekurik ilunenenera eraman dezan Israelgo estatua".
"Gernikatik eraikitzen dugun memoria elkartasunean oinarritzen da. Justizian. Ahotsa altxatzean, beharrezkoa den une, arrazoi, eta bider guztietan. Horregatik diogu, beste behin ere, gu beti Palestinako herriarekin egon garela"
Gainera, Gernika Memoriaren Lekuko plataformak diseinaturiko egitarau barruan beste hainbat ekitaldi ere izango dira eta eguna kandelekin ibilbidea eginez amaituko dute. Larunbatean berriz, Palestinarekin elkartasun eguna antolatu dute.
Agintari eta lekukoak bunkerrean
Instituzioen aldetik ere hainbat ekitaldi ofizial egin dira eta egingo dituzte bonbardaketaren urteurrenaren kari. Besteak beste horietan izango dira EAEko jarduneko lehendakari Iñigo Urkullu eta Memoria Demokratikoaren Espainiako ministro Angel Victor Torres.
.jpg)
Pasa den apirilaren 13an Espainiako Gobernuak memoria historikoko leku izendatu zuen Gernika-Lumoko udalerria, hasiera batean soilik Juntetxea izendatzeko asmoa azaldu bazuen ere, hainbat elkarteren eskaera jarraituta herri osoa egongo da izendapen horren barruan.
Astelehenean egin zuten izendapenaren ekitaldia, Astrako babeslekua egurrezko egitura batez estali eta bisitagarri jartzeko inaugurazioarekin batera.
2025ean 40 urte beteko dira Mikel Zabalza hil zutenetik, eta 47 urte Germán Rodríguez eta Joseba Barandiaran hil zituztenetik. Horiek guztiak Estatuko Segurtasun Indarren biktimak dira, eta Sanfermines78 Gogoan elkarteak Espainiako Gobernuari eskatu dio "Estatuaren... [+]
IRUTXULOKO HITZAk eta Dinamita Tour egitasmoak 36ko gerra Donostian nolakoa izan zen eta hiria beste ikuspegi batetik ezagutzeko ibilaldia antolatu dute elkarlanean, uztailaren 21erako. Elkargunea Bretxako Sarriegi plazako estatua izango da, 19:30ean, eta Amararaino joango dira... [+]
Astelehenean, 40 urte beteko dira Joseba Sarrionandia eta Iñaki Pikabea presoek Martuteneko kartzelatik ihes egitea lortu zutenetik. Egiako pisu batean izan ziren ezkutaturik bi iheslariak, eta oraindik milaka eztarrik abesten dute «kristoren martxa dabil!».
Altzagatik itsasadarraren parean doan BI-711 errepidearen Jose Luis Goyoaga etorbidearen izena aldatzeko herritarren parte-hartze prozesuaren ondoren, kale horren izen berria Zirgariak etorbidea izango da.
78ko Sanferminak Gogoan plataformak eta Gasteizko Martxoak 3ko ekimenak bat egin dute espainiar estatuak gertakari latz horietan bere erantzukizuna onartu eta biktimen aitortza ofiziala egin dezan. 'Estatua Erantzule!' izena darama kanpainak.
Inor gutxik ukatuko du ziurgabetasunez beteriko garai batean gaudenik. Krisi ekonomikoaren, ezegonkortasun politikoaren eta klima-aldaketaren inguruko mezuez inguraturik gaude. Ikaraturik bizi gara. Hori guztia gutxi balitz, globalizazioaren ondorioz, nazioen izaera zalantzan... [+]
Belaunaldi oso baten liburua da Palinpsestoa. Idazten dakien modura idatzi du Arrieta Ugartetxeak, eta horixe dateke alde gaitza. Gainerakoan, hortxe gure iragan hurbila, gerra ondoa, apaiz giroa, euskara, militantzia… eta ez hain hurbila ere, senide nagusien gerra... [+]
Datorren irailaren 25ean 40 urte beteko dira GALek Baionako Monbar hotelean egindako atentatutik, non lau euskal errefuxiatu hil zituen. Horren karietara, Gogora Memoria, Elkarbizitza eta Giza Eskubideen Institutuak oroimen ekitaldi bat egingo du udazkenean.
Donostiako Udaleko Memoria Historikoaren Aholku Batzordeko Sinbologia Lantaldeak dokumentazioa aurkeztu du, eskultura frankista dela frogatzeko. Eskulturaren jatorriaren inguruko eztabaida ireki nahi dute hirian, eta udal gobernuari zenbait eskaera egin dizkiote.
Salvador Puig Antich frankismoaren kontrako militantea izan zen. Askapen Mugimendu Iberikoko kidea, 1973ko irailaren 25ean atxilotu zuten. Gerra-kontseilua egin zioten, eta garrotez exekutatu zuten handik sei hilabetera, 1974ko martxoaren 2an. Aurtengo otsailean baliogabetu du... [+]
Nazismoaren biktimak izandako euskal herritarrak oroitzeko Eusko Jaurlaritzak egin duen lehen aitorpen instituzionala da. Hego Euskal Herriko 253 pertsona deportatu zituzten 1940 eta 1945 urteen artean. 113 bertan hil ziren eta beste asko, handik bizirik irten baziren ere... [+]
Oraindik ikusgai dago Donostiako San Telmo museoan Memoriaren Basoak erakusketa, maiatzaren 11ra arte. Totalitarismoek gizartea kontrolpean hartzeko erabiltzen dituzten metodo eta tekniken inguruko hausnarketa bat da, espresio artistiko ugariren bidez ondua.
50 urte bete dira Polizia frankistak Mikel Gardoki Azpiroz ETApm-ko kidea tirokatuta hil zuenetik. Egiari Zor fundazioko kideek eta Gardokiren kide Juan Miguel Goiburu Mendizabal 'Goiherri'-k hartu dute parte ekitaldian.
1945ean Neuengammeko nazien kontzentrazio esparruan hil zen Jean Iribarne gamerearraren diru-zorroa berreskuratu eta bere senideei eman diete. Ipar Euskal Herrian gutxienez 350 herritar deportatu zituzten erresistentzian parte hartzeagatik, eta ia erdia ez ziren bizirik atera.
Kirola eta oroimena uztartuko dituzte, bigarrenez, mendi-martxa baten bitartez. Ez da lehiakorra izanen, helburua beste bat delako. La Fuga izeneko mendi martxak 1938ko sarraskia gogorarazi nahi du. Ezkabako gotorlekuan hasi eta Urepelen amaituko da. Maiatzaren 17an eginen dute.