85 urte bete dira Gernika hegazkin faxisten bonbapean kiskali zutenetik. Orduko garrasiak egun ere entzuten dira ordea eta urtero gogoratzen dituzte makina bat ekitaldirekin.

Gernika-Lumoko Udalak aurtengo egitarauan toki berezia egin dio 1937an udalerriko alkate zen Jose de Labauriari egingo zaion omenaldiari, apirilaren 26an, 10:30etan hasita, izen bera daraman plazan. Baina ekitaldi nagusiena arratsaldean izango da, 15:45ean lau minutuz Astra lantegiko sirena berriz ere martxan jarriko dute Gernika Batzordeak eta Lobak elkarteak, Astran eta Gernikako Pasilekuan.

Sartagudako Alargunen Herria elkarteak jarriko du martxan bonbardaketez abisua jotzeko 1937an erabili zen gailua, ikerketa bati esker Sabadellen egina zegoela argitu zuten bera. Ondoren, lore eskaintza egingo diete bonbardaketan hildakoei eta, ohi denez, iluntzean kandelekin ibilbidea egingo dute herritarrek.

Eusko Jaurlaritzak jakinarazi duenez Iñigo Urkullu lehendakaria apirilaren 26an Gernikan izango da lore eskaintzan eta errespontsuan, Ukrainako enbaxadako lehen idazkari  Sergii Solovey-rekin batera.

Historia jardunaldiak apirilaren 27 eta 28an

Bonbardaketaren urteurrenaren testuinguruan, Gogora institutuak, EHUk, Nevadako Unibertsitateak eta Gernika-Lumoko Udalak historia jardunaldiak antolatu dituzte, historilari eta aditu ezagunen parte-hartzearekin.

Euskal Herrian abiazio alemaniar eta italiarrak egindako bonbardaketak hobekien ezagutzen dituen Xabier Irujok koordinaturik egingo dira jardunaldiok, eta besteak beste Paul Prestonek hitz egingo du, 1936ko Gerra Zibila ikertu duen britainiarrak. Egitarau osoa hemen kontsultatu daiteke (pdf). Kongresuan, Astrako aterpea balioan jartzeko proiektua ere aurkeztuko dute.

Horrez gain, George Steer kazetariari eta gudariei omenaldi bana, Oraindik ere bonbardatzen gaituzte film laburren zikloa eta kontzertua ere izango dira bonbardaketa gogoratzeko ekitaldien egitarau barruan.

Gernika Memoriaren Lekuko plataformaren salaketa

Gernika Memoriaren Lekuko plataformak salatu du plataforma horrek bonbardaketaren 85. urteurrena dela eta antolaturiko egitaraua iragartzen duten kartelak kendu dituztela "soldatapeko pertsona baten bidez alkatetzatik bideratua".

Plataformak azaldu du "herri-memoria sustatzen" duen taldea dela eta "egia, justizia, aitortza eta memoria" eraikitzeko beharra azpimarratu du: "Antza, ez dira gure alkatearen gustuko, baina errespetatu behar ditu berdin-berdin".

Gernikako bonbardaketaren 85.urteurreneko kartelak kentzen dizkigu kaletik, egunero, @AytGernika k antza denez, soldatapeko pertsona baten bidez. Azalpenen bat Gorroño jauna? #Gernika85 pic.twitter.com/CCKy1u2Tjt

— Guernica Gernikara (@GGernikara) April 22, 2022

Egitarau horren barruan, besteak beste, Gernika 2037 webgunea aurkeztuko dute apirilaren 29an, Lobak elkartearen eskutik.

Espainiako Gobernuari galdera EAJk

Eusko alderdi Jeltzaleak iragarri du astearte honetan Espainiako Gobernuari galdetuko diola gernikarrei egindako kaltea ordaintzeko "ekintzaren bat" egingo duen. Espainiako Senatuko kontrol saioan luzatuko dio galdera Imanol Landa senatari jeltzaleak.

Horrez gain, galdetuko du ea gobernua prest dagoen egungo ordenamendu juridiko espainiarra Justizia Unibertsalera egokitzeko, "berriro ere legea irekitzeko gizateriaren aurkako nazioarteko krimenak ezagutu eta epaitzeari, Errusiak Ukrainaren inbasio militarrean salatutakoak kasu".