Bultza kazetaritza independentea
2019an izan zuten lehen aldiz Gaubean eraiki nahi duten makroberotegi proiektuaren berri bertako herritarrek eta Elikadura Jasangarriaren Aldeko Mugimenduak. Tomateak eredu intentsibo eta industrialean ekoizteko egitasmoa da Gaubeako Tuesta kontzejuko poligonoan egin nahi dutena. Oraindik lehen fasean daude, baimenak eskatzeko prozesuan, baina elkarte eta herritar ugari proiektuaren kontra antolatu da honezkero. Araban lehenagotik martxan zegoen Elikadura Jasangarriaren Aldeko Mugimendua, esaterako, horretan ari da buru-belarri lanean. Arabako Batzar Nagusietan egon zen Jose Ramon Mauleon kidea urtarrilaren bukaeran haien arrazoiak aurkezten.
“Berotegi erraldoi hauetan tomatea urte osoan ekoiztea da asmoa: landarea zaku batean jartzen dute, eta bertan substantzia desberdinak gehitzen dituzte. Hidroponia bidez elikagaidun ura tantaka botatzen zaio”, azaldu du prozesua Mauleonek. Almerian ezagunak diren berotegien antzeko eredua da Gaubean eraiki nahi dutena, baina tamaina are handiagoan. “Hemen ez dugu horrelakorik ezagutzen, ezta estatu osoan ere. Gaur egungo makroberotegi modernoak Herbereetan erabiltzen dira, eta horietakoa da hemen egin nahi dutena: hamar metrotik gorako altuera dute eta kristal eta aluminioarekin eraikiak dira”.
Hispalus da proiektuaren atzean dagoen enpresa, nahiz eta honetarako Cultivos Araba izeneko enpresa jarri duten martxan jabeek. Eroski supermerkatuak tomatez hornitzen dituzte, eta haien arrazoi nagusietakoa da hobea dela “bertan” ekoitzitakoa saltzea kanpotik ekarritakoa baino. “Jasangarritasunaren kontra doa barazkiak beren garaitik kanpo ekoiztea, eta are gehiago eskala horretan: ikusi dugu lehenagotik ere horrelako nekazaritza eta abeltzantza makroproiektuek zer ingurumen-hondamendi eragin dituzten”. Hasiera batean berotegi proiektuak 20 hektarea hartuko zituela aurreikusten zuten, baina geroztik aldaketak egon dira, eta momentu honetan ez dago argi zenbateko azalera izanen lukeen. Gardentasun falta salatu dute mugimendutik.
Egitasmoaren bultzatzaileek hura defendatzeko darabilten beste argudioa, lan ikuspegitik egoera zailean dagoen eskualdera aukera berriak ekarriko dituela da. Mauleonek, ordea, aldarri horren atzean tranpa dagoela uste du: “Denok dakigu nortzuk eta zein baldintza prekariotan ari diren Almeriako berotegietan lanean. Guk, eredu txikiko eta familiarreko nekazaritzaren bidez bultzatu nahi dugu bertako landa garapena, eta horretarako ari gara lanean”.
Gure inguruan horrelako proiektuak martxan jartzea galarazi nahi badugu, nahitaezkoa izanen da gure kontsumo eredua guztiz birplanteatzea. “Ezin da naturari bizkarra emanez ekoitzi: ezinezkoa da urte osoan tomateak jaten egotea”. Zentzu horretan, instituzioen inplikazio falta salatu du Mauleonek: “Harrigarria da instituzioek zer interes gutxi erakutsi duten agroekologiaren inguruan. Hitz onez betetzen zaie ahoa, baina praktikan, eskala handiko eta puntako teknologiadun eredu estraktibista da babesten dutena”.
Nekazaritzaren eta agroekologiaren bueltako mugimenduak, sindikatuak, erakunde ekologistak eta beste hamaika taldek mobilizazioa egin zuten abendu bukaeran Nafarroako Landa Garapen eta Ingurumen Departamentuaren aurrean. “Dekretu honi ez” lelopean, ekoizpen... [+]
Etxarri-Aranazko esneki enpresa da Jeingenekoa. 2005ean Aberri eta Urtzi Barandalla Fernandino anaiek baserriari eta gurasoen esne-behi ekoizpenari jarraipena ematea erabaki zuten, baina lan egiteko moduan aldaketa nabarmenak egin zituzten, kanpoko enpresekiko menpekotasuna... [+]
Duela hiru bat urte hasi zen Ipar Euskal Herriko Arrapitz Federazioa laborantza iraunkorraren inguruko beste hainbat elkarte eta talderekin lanean, errestaurazio kolektiboko profesionalei bertako eta kalitatezko produktuak saltzeko bide berriak aztertzen. Bilatze horretatik... [+]
Ingeniaritza ikasketak egin zituen Txema Perez de Arriba arabarrak, eta urte askoan automobilgintzaren munduan aritu zen lanean. Behin eta berriz pentsamendu batek hartzen zion gogoa, ordea: “Landa eremuan bizitzeko eta lan egiteko proiekturen bat martxan jartzea”,... [+]
“Funtzionatuko al du martxan jarri nahi dudan nekazaritzako edo abeltzaintzako proiektuak? Nola eginen diot aurre lurrak eskuratzeko zailtasunari?”. Beste galdera askoren artean, horiek izan ohi dira lehen sektoreari lotutako proiektu bat abiatu nahi duten hasberrien... [+]
