Futbola, indarkeria eta erasoak, kirol baten kultura?

  • Apirilaren erdialdean Amurrio-Salvatierra partida eten behar izan zuen epaileak eraso lazgarriak gertatu eta gero. Gertakari horri eta zelaian gertatzen den indarkeriari buruz mintzatu dira Iñigo Fraile kapitain amurrioarra eta Angela Vadillo jokalari eta entrenatzaile artziniegarra.

Amurrio Clubeko beste partida baten artxibo irudia. / Chris GDPhoto

2023ko maiatzaren 09an - 10:20
Zure babesik gabe independetzia ezinezkoa zaigu

Partida arrunta izaten ari zen Amurrio Club-Salvatierra Basarteko futbol zelaian apirilaren 16an, baina minutu eskasa geratzen zenean norgehiagoka amaitzeko, Aguraingo klubeko jokalari batek ukabilkada eman zion Amurrioko bati. Iñigo Fraile aiaraldearren kapitainak azaldu du ondoren jazotakoa: “Hurbildu ginen ikusteko zer gertatzen ari zen eta gainera, Salvatierrako beste jokalari batek 20 metroko lasterketa egin eta ostiko hegalaria eman zion Mikel Elejalde taldekideari”.

Horrenbestez, epaileak partida eten behar izan zuen eta Salvatierrako klubeko kideak atzeko atetik atera behar izan ziren Basartetik. Frailek berak aitortu du bere bizitza osoan ez duela inoiz horrelakorik ikusi eta are gehiago tentsio berezirik izan ez zuen norgehiagoka batean.

Angela Vadillo CD Orduñako jokalariak eta Altzarrate Kirol Elkarteko entrenatzaileak ere aipatzen du inoiz ez dela horrelako liskar baten lekuko izan futbolean: “Baina kontatu dizkidate zelaian zein kanpoan gertatutako erasoak. Edonola ere, emakumezkoen futbolean arruntena ahozko indarkeria da”.

Indarkeria futbolean

Frailek eta Vadillok horrelakorik ez badute inoiz ikusi, eta partida ez bazen izan bereziki gatazkatsua, zerk eragin zuen bortizkeria? Aiaraldea Komunikabideak gogoratu die aurreko egunetan eliteko futbolean sona handiko bi eraso jazo zirela. Alde batetik, Fede Valverde Real Madrid taldeko jokalariak Alex Baena Villareal klubeko kidea autobuseko bidean itxaron eta jo zuen. Bestalde, Sadio Mane Bayern Munich-eko aurreralariak bere taldekide Leroy Saneri ukabilkada eman zion aldagelan Machester Cityren kontra galdu eta gero.

Kronologiak zentzua dauka. Izan ere, bi pasarteak Amurrioko partida baino egun gutxi lehenago izan ziren. Iñigo Frailek azaltzen du berak uste duela jarrera horiek eragina dutela, gehienbat, umeengan: “Euren idoloek egiten dutena kopiatzen dute, baina Basartekoa ikusita, agian helduei buruz ere hausnartu behar dugu”.

“Emakumezkoen futbolean arruntena ahozko indarkeria da”

Angela Vadillo iritzi berekoa da eta uste du eliteko jokalarien portaera maiz ez dela batere lagungarria izaten.Ezta hedabideena edota klubena ere. Esaterako, Marcak (Espainiako Estatuan gehien irakurtzen den egunkaria) Fede Valverderen bertsioa zabaldu eta ontzat eman zuen, eta Real Madridek ez du neurririk hartu jokalariaren kontra, ezta bere entrenatzaileak ere. Irizpide horiek Bayern Munichek erakutsitakoekin alderatu daitezke.

Alemaniarrek isun ekonomikoa jarri zioten Maneri eta partida batez alboratu. Horrez gain, erasotuak erasotzailearen alde hitz egin behar izan zuen taldetik bota ez zezaten, hori baitzen Bavierako klubaren asmoa.

Irainak eta justifikazioak

Bi erasoen jatorria, erasotzaileen ingurukoek zabaldu dutenez, iruzkin iraingarriak izan omen ziren (nahiz eta kasu bietan zalantzan jar daitezkeen bertsioak, neurri batean edo bestean). Egia edo gezurra izan, Frailek zein Vadillok berretsi dute ahozko indarkeria oso arrunta dela futbolean. “Nik 3. mailan jokatu dut hainbat urtez eta hori oso ohikoa zen, eta eraso fisikoak ere maiz gertatzen ziren, adibidez, kolpeak bizkarrean”, adierazi du Frailek.

Angela Vadillok azpimarratu du emakumezkoen futbolean oso arrunta dela ahozko indarkeria partiden tentsio uneetan: “Ez da futbol profesionalean bezala, jokalariok ez dugu elkar ezagutzen eta ez dira iruzkin pertsonalak, baina gertatzen da maiz. Edonola ere, ez dago iruzkinik justifikatzen duena edonor erasotzea, futbol zelaian zein kanpoan”.

Indarkeria, futbolaren DNAn?

Erasoak, mota batekoak zein bestekoak, hain naturalizatuak daudenean, kirol mota horren izaeraren barruan daudela ondorioztatu beharra dago? Iñigo Frailek eta Angela Vadillok ez daukate argi. Euren ustez, jokalari guztiek egin beharko lukete hausnarketa kritikoa euren portaerari buruz zelaiaren barruan eta Frailek zein Vadillok, entrenatzaile gisa, sustatzen dute ondo pasatzea, plantak ez egitea eta epailearen lana errespetatzea.

“Haurrek euren idoloek egiten dutena kopiatzen dute, baina Basartekoa ikusita, agian helduei buruz ere hausnartu behar dugu”

Hala eta guztiz ere, biek daukate argi norberaren jarreratik at, futbol-erakundeek gehiago egin dezaketela indarkeria ekiditeko. Arrazismoaren kontra aurrerapausoak eman dira azken urteotan eta gauza bera egin beharko litzateke zelaian zein kanpoan gertatzen diren erasoei dagokienez. Halaber, biak dira ezkorrak eta iritzi berekoak: “Asko aldatu behar da egoera hori gerta dadin”.

Errugbia bezalako kirol batekin alderatzea baino ez dago. Kirol hori futbola baino nabarmen bortitzagoa da (aurkariak bultzatzea edo lurrera botatzea jokoaren parte da), baina epailearen kontra egitea oso zigortua dago eta partidak amaitzen direnean, hirugarren zatia deiturikoa dator. Hau da, bi taldeetako jokalariek elkarrekin ospatzen dute jokatu izana, adiskideen arteko giro lasaian, mokadu bat jaten edo trago bat edaten duten bitartean.


Kanal honetatik interesatuko zaizu: Kirola
2025-10-01 | Imanol Epelde
Berriketa gutxi
Jaio. Kirola. Hil

Abuztuaren erdian hasi zen eskubaloira entrenatzen seme zaharrena; irailetik aurrera, astean lau entrenamendu ditu (hiru tekniko, bat fisikoa) eta asteburuetan partida. 15 urte ditu. Erdikoak, eskola-kirolaz gain, futbola eta eskubaloia. 9 urte ditu. Etxeko agendan, leku gehiena... [+]


Rakel Mateo
"Ez dut saiatu ez izanaz damutu nahi"

Ideia bat argi duenean, oztopoak oztopo aurrera doa Rakel Mateo triatleta (Mungia, Bizkaia, 1975). 2001ean lan istripu bat izan ostean, ezkerreko hanka txikituta geratu zitzaion. Horren ondorioz, kirol egokitua deskubritu zuen eta hiru Paralinpiar Jokotan parte hartu du. 


Protestak piztu dira Marokon
"Ez dugu Munduko Koparik nahi; osasuna eta hezkuntza hobea nahi ditugu"

Deialdiak eta asanbladak sare sozialen bidez eginda, protesta jendetsuak ari dira izaten Marokon, hala nola Rabat hiriburuan eta Casablanca eta Tanger hirietan. "Egiturazko erreformak" eskatzen dizkiote gobernuari.


2025-09-24 | Jon Torner Zabala
Lorea Etxeberria (KEA Kirola Euskara Ahoan)
"Kirolaren bidez, umeek euskara plazerarekin lotzea nahi dugu"

Orain arte ez dugu aipatu, baina bada 6-12 urte arteko umeen kirol jarduerari –aisialdiari, oro har– lotuta dagoen eta azpimarratzea merezi duen beste osagai bat: hizkuntza erabilera. Zentzu horretan, euskararen arnasgune dira Eskola Kiroleko programak, lekuan lekuko... [+]


2025-09-24 | Jon Torner Zabala
Eskola kirola
Ziaboga, korronte nagusiak eraman ez dezan

Aurrerantzean, Gipuzkoako klub batean jokatu nahi duen 8-12 urteko umeak ez du derrigorrez Eskola Kirolean parte hartu beharrik izango, EAEko Auzitegi Nagusiak hala ebatzita. Multikirol ereduaren kontrako errekurtsoa jarri duen familiaren hitzetan, ez da bidezkoa erakundeek... [+]


2025-09-23 | Jon Torner Zabala
Israel futbol txapelketetatik kanporatu ala ez bozkatuko du UEFAk

UEFA Europako futbol erakunde nagusiak Israelgo selekzioa eta klubak hark antolatzen dituen txapelketetatik kanporatu ala ez erabakitzeko bozketa egingo du, hainbat hedabidek publikatu duenez, nahiz eta jakinarazpen ofizialik ez dagoen.


Israelen zuritzea eta ezkutatzea Gasteizko txakur txapelketan

Asteburu honetan jakin dugu, Palestinarekin Elkartasuna plataformako kideen bitartez, Israelek 33. FCI/IGP Munduko Txapelketan parte hartu duela, Gasteizen ospatu den nazioarteko txakur lehiaketa batean. Duela egun batzuk izan genuen txapelketaren berri, baina Israel ez zegoen... [+]


2025-09-18 | ARGIA
Euskal Selekzioak eta Palestinak futbol partida jokatuko dute San Mamesen, azaroaren 15ean

Palestinako Futbol Elkartea eta Euskadiko Futbol Federakundea "lankidetzan" ari dira partida jokatu ahal izateko eta Espainiako Gobernuak oniritzia eman dio egitasmoari, Ser irrati kateak aurreratu duenez. Palestinako arduradunen esanetan, Israelek 355 futbol jokalari... [+]


2025-09-15 | Jon Torner Zabala
Palestinarekin elkartasuna
Espainiako Vueltaren ez-amaiera nahasia, egunotan bizi izandakoen bidetik

Espainiako Vueltak zeresan handiagoa eman du aurten Palestinaren aldeko ekintzengatik, ziklisten arteko lehiagatik baino. Bosgarren etapan –taldekako erlojuz kontrakoan– dozena erdi ekintzailek Israel Premier Tech taldeko txirrindulariak geratu zituztenetik,... [+]


Boikotaren beste garaipen bat: Sestaoko Open Basque Country xake txapelketan ez dute israeldarrek parte hartuko

Israelgo zazpi jokalariek uko egin diote Sestaoko xake txapelketan jokatzeari, beren parte hartzearen aurka antolatutako protesten ondoren. Antolakuntzak aurretik eskatu zien parte ez hartzeko edota Israelgo banderarik ez erabiltzeko.


2025-09-10 | Axier Lopez
Ausardia

Osasuna futbol taldeak bat egin berri du AHTren aldeko enpresarien plataformarekin. Baina, "kirola eta politika ez dira nahastu behar" 'koinatuen' esaldirik gogokoena Bilbon gertatutakoaz besterik ez dugu entzun. 23 hilabetez jarraian estatu genozida batek... [+]


Azpiegitu handiak
Osasunak bat egin du Nafarroako AHTren aldeko Plataformarekin

Osasuna futbol taldeak bat egin du Nafarroako Abiadura Handiaren aldeko plataformarekin, azken honek ostegun honetan jakinarazi duenez. UGT sindikatuak eta Eraikuntzaren Industrializatzearen Aldeko Nafarroako Klusterrak ere bai.


2025-09-03 | ARGIA
Israel-Premier Tech txirrindulari taldearen aurkako protestek Vueltaren Nafarroako etapa hartu dute

“Israelgo Estatuaren enbaxadore” gisa datozen txirrindulariei parte hartzen uzteagatik, zale ugarik protesta egin du Vueltaren aurka, hamargarren etapan. Irunberrin, errepidea mozten saiatu diren herritarrak baztertu eta bi pertsona identifikatu ditu Poliziak.


Bigarren aldiz moztu dute Espainiako Vuelta Israelen parte-hartzea salatzeko

Bigarren aldiz gelditu dute Katalunian Espainiako Vuelta Israel-Premier Tech taldearen parte-hartzea salatzeko. Hainbat pertsonak Palestinako banderak atera dituzte eta txirrindularien bidea oztopatu dute Oloten.


Nafarroako lau pilotari ijitori omenaldia egin diete Iruñeko Mañuetako pilotalekuan

Flamenco On Fire jaialdian ospatu dute ijito komunitatearen, flamenkoaren eta pilotaren arteko harremana. Iruñeko Alde Zaharreko Mañueta pilotalekuan antolatu dute jaialdia, eta bertan omenaldia egin diete lau pilotari ijitori.


Eguneraketa berriak daude
Barraskilo bat Amanita Muscaria baten gainean
Kalean da Bizi Baratzea Orriaren udazkeneko zenbakia
Izara formatuko aldizkari berezia da
Izara formatu berritzailean, landareak lantzeko jakintza praktikoa, lurraren eta bizidunen osasunarekin lotutako gaiak eta poster eder bat deskubrituko dituzu urtaro bakoitzean. Batu mundua bizigarri eta eguneroko bizitza gozagarri egiten dutenen komunitatera!