Euskaraz artatua izateko eskubidea urratu du Ertzaintzak Bilboko komisaldegi batean
Manu Agirre bilbotarrak Zabalburuko polizia-etxean salaketa bat jarri nahi izan du asteazken arratsaldean. Baina izapideak euskaraz egiteko arazoak izan ditu. Agirrek ordubete baino gehiago itxaron behar izan du euskaraz egiteko gai den ertzain bat agertu den arte. Herritarrak kexa jarri du Hizkuntz Eskubideen Behatokian. Ez da gertatu zaion lehen aldia.
Ekainaren 2an Bilboko Zabalburuko polizia-etxean gertatu da arratsaldeko bost eta erdietan. Manu Agirre salaketa bat jartzeko hurbildu da komisaldegira. Halere, ertzainei euskaraz zuzenduta, itxaron behar duela erantzun diote, langileen artean euskaraz dakien inor ez zelako. Ordubetera, Maria Diaz de Haro kaleko edo Deustuko komisaldegietara joan daitekeela esan diote, euskarazko zerbitzua jasotzeko. Azkenean, ertzain euskaldun bat heldu da Zabalburura, eta "urte askoan euskaraz egin gabe bazen ere, saiatu" egingo dela esan dio Agirreri.
Izapideak hala moduz egin ditu, langilearen hizkuntza ulertzeko arazoak direla medio. Polizia etxean gertatutako urraketa salatzeko, Elebide Eusko Jaurlaritzaren zerbitzura deitu du Agirrek, baina ez diote erantzunik eman. Hizkuntz Eskubideen Behatokian (Euskararen Gizarte Erakundeen Kontseiluak sortutako fundazioa) ere kexa jarri du. Agirrek azaldu du Euskal Herrian zerbitzu publikoa euskaraz jasotzea eskubidea dela: "Bilbon horrelako izapideak kudeatzeko gehien erabilitako lekuetako batean, zerbitzu hori euskaraz bermatuta ez egotea ez da han dagoen ertzainaren borondatezko hautua. Hori egiturazko antolakuntza kontua da". Dena den, ez da gertatu zaion lehen aldia.
2020. urtean, Hizkuntz Eskubideen Behatokiak hizkuntza eskubideen urraketei lotutako 1.148 kexa erregistratu zituen; 2019an baino 400 bat gehiago. Kexa horietako asko segurtasun indarrek jaso zituzten, bereziki Ertzaintzak. Erakunde publiko horrek Euskararen Erabilera Normalizatzeko 2018-2022 Planean euskaraz arreta bermatzeko helburua ezarri du. Halere, aurrerapausoak gorabehera, biztanleen hizkuntza-eskubideak ez dira bermatzen.
Euskara eskakizunak
Planaren arabera, herritar batek euskaraz artatzea nahi badu eta zerbitzuaren ardura duen agenteak hizkuntza ez badaki, euskara dakien beste polizia bat aurkitu behar du. Agirreri gertatu zaion bezala. Baina ez dira asko euskaraz dakiten ertzainak. 2021eko otsailean egindako lan-eskaintza publikoan, 700 plaza eskaini ziren eta horietatik 462k B2 maila eskatzen zuten, baina beste 238k ez zeukaten profil linguistikoaren derrigortasun datarik. Behatokiak zabaldutako datuen arabera, 2017ko datuak hartuta, 7.407 ertzainen artean, %51k ez zuen egiaztatutako euskara mailarik. Beraz, Euskal Herriko zerbitzu publikoetan euskaraz artatua izatea ariketa zaila da.
Administrazioa euskalduntzeko legeria aldatu beharra dagoela azpirramatzen du LAB sindikatuak eta hori lortzeko "herritarren aktibazioa" ezinbestekotzat hartu du. Hainbat ekimen eta mobilizazio egingo dituzte udazkenean.
Lapurdiko eskola batetik saiatu dira datorren ikasturterako Ganbara Hostel Bilbaon aterpea lotzen, baina Behatokian salatu dutenez, idatzizko komunikazioan euskaraz aritzeagatik zera esan diete azkenean: “Espainolez mintzatzen ez ginenez, ez gintuztela beren hotelean... [+]
Oraingoz hamabi gazte-taldek eman dute izena. Taldeen arteko bikoteak osatuko dituzte, eta haien arteko harreman informalak euskaratik eta euskaraz garatuko dituzte. Helburua da kontzientzia linguistikoa berpiztea. Euskal Herrian Euskarazek eta Gazte Euskaltzaleon Sareak abian... [+]
Hizkuntz Eskubideen Behatokiak argudiatu du kontraesanean daudela jardunaldien helburua, hau da, gaztelania bultzatzea, eta euskararen normalizazioa eta biziberritzea. Observatorio Global del Español erakunde antolatzaileari gutunez eman dio erabakiaren berri, eta 2024an... [+]
Donostiako Udaleko langileen batzordea osatzen duten bost sindikatuek (ELA, LAB, CCOO, Erne eta ESAN), akordioa egin dute, Euskaraldia dela-eta langileen parte hartze aktiboa sustatzeko eta euskaraz bizi eta lan egiteko aukerak bermatzeko. LABeko ordezkari Joseba Alvarezek... [+]
Nafarroako Unibertsitate Publikoko Euskara Taldeak inkesta bat egin du ikasleen artean. Halaber, euskara plana ikasturte honetan amaitzen dela ikusirik proposamen berriak egin dizkiote unibertsitateko zuzendaritzari. NUPen euskaraz ikastea "ezinezkoa" dela ere salatu... [+]
Ospitalizatuta dauden pazienteek eskumuturrekoan eramango dute “e” ikurra. Hala, osasun langileek badakite herritar horiek eskatu dutela euskaraz artatua izatea. Osakidetzak dio euskarazko komunikazioa errazteko beste tresna bat gehiago dela. Proiektu zabalago bateko... [+]
EHEk deituta, Baionan manifestazioa egin dute apirilaren 6an. Euskararentzat eta euskaldunentzat justizia eskatu dute, eta Euskararen Errepublika aldarrikatu. Hilaren 11n EHEko bi kide epaituko dituzte Baionako auzitegian desobedientzia ekintza bat egin izanagatik.
Behatokiak Hizkuntza Eskubideen Egoera 2024 txostena aurkeztu du. Herritarrek helarazitako gertakarien bilduma aztertuta, ondorioztatu dute 2024an egoerak ez duela hobera egin, eta gainera, kexak jaso dituzten hainbat entitateren eskutik urraketak iraunarazteko jarrera sumatu... [+]
Ez atera zalapartarik, ez konfrontatu, ez biktimizatu... eta obeditu. Subjektu zapaldu gisa, kasu honetan euskaldun gisa, mintzo gara, zenbatetan entzun behar izan ditugu halakoak? Ironiaz, honelaxe esan zuen, duela bi urte, Euskaltzale Independentiston Topaketan, Amets... [+]
Euskal Herrian Euskarazek manifestazioa deitu du apirilaren 6rako, 11n EHEko bi kide epaituko dituztelako. Hiriburuetatik autobusak antolatzen ari dira. Bi helburu bete nahi dituzte, batetik, epaituak izango diren bi kideei babesa erakustea, eta bestetik, euskararentzat justizia... [+]
ELA sindikatuak azaldu duenez, azken Lan Eskaintza Publikoaren oinarrien arabera, Ertzaintzarako eskainitako lanpostuen %20ak eta Udaltzaingoaren %30ak ez daukate euskara-eskakizunik. Gasteizen, adibidez, udaltzain-lanpostuen erdietan, 24tan, ez dago euskara-eskakizunik.
Ba al dakizue frantses batzuk harritu egiten direla mugaren alde honetan ere euskaldunak bagaudela jakitean? Ba bai, harrigarria bada ere, behin, Donostian, frantses batzuei entzun nien sinetsi ezinik beren buruari galdetzen: “Saint-Sébastien est au Pays... [+]
"No entiendo, en castellano por favor" eta gisakoak ohikoak dira eskolako guraso Whatsapp taldeetan, baina Irungo Txingudi ikastola publikoan euskara hutsean aritzeko modu erraz eta eraginkorra dute, behar duenarentzat itzulpen sistema berehalakoa ahalbidetuta.